bovendien gemeten in een bijzondere opstelling, namelijk
op een zero baseline. Deze wordt gemeten door twee ont
vangers aan te sluiten op dezelfde antenne. Door deze
opstelling wordt de satelliet-ontvangergeometrie geëlimi
neerd uit de dubbelverschil-waarnemingen. De dubbel-
verschil-afstand tussen de twee ontvangers en het paar
waargenomen GLONASS- ol GPS-satellieten is dus voor
dit bijzondere geval gelijk aan nul.
Fig. 8.
GLONASS
dubbelverschil-fase-
waarnemingen ge
corrigeerd met
klokfoutschattin-
gen. De eenheid
langs de verticale as
is draaggolf-golf-
lengte in cycles.
Merk op dat er een
referentiewaarde
voor de meerdui
digheid is gebruikt
om de waarnemin
gen tot gemiddeld
nul te reduceren.
Uit fig. 7 blijkt dat de reeks GPS dubbelverschil-waar
nemingen constant blijft in de tijd. Er treden dus, afgezien
van de onbekende maar constante waarde van de geheeltal-
lige meerduidigheid, geen andere storende effecten op in de
dubbelverschil-waarnemingen. Dit maakt het mogelijk om
GPS-meerduidigheden rechtstreeks uit de waarnemingen
te bepalen.
De reeks GLONASS dubbelverschil-waarnemingen in
lig. 6 vertoont echter wel een trend. Deze trend wordt ver
oorzaakt door het verschil tussen de ontvangerklokfouten,
die door het gebruik van verschillende draaggolven niet uit
de dubbelverschil waarnemingen kunnen worden geëlimi
neerd. Gevolg hiervan is dat de onbekende GLONASS-
meerduidigheden niet van de onbekende klokfouten kun
nen worden onderscheiden, en daarom niet direct op hun
geheeltallige waarden kunnen worden bepaald.
Een manier om de klokfouteffecten in de ontvanger in
GLONASS-dubbelverschil-waarnemingen te onderdruk
ken, en daarmee GLONASS-meerduidigheidsbepaling
mogelijk te maken, is door gebruik te maken van
ontvangerklokfoutschattingen resulterend uit enkelpunts-
bepaling. Toepassing van deze techniek op de dubbelver-
schil-fasewaarnemingen in fig. 6 resulteert in een reeks die
wel constant blijft in de tijd, zoals is weergegeven in fig. 8.
Aan de hand van deze met klokfoutschattingen gecorrigeer
de waarnemingen kunnen dus in principe wel geheeltallige
GLONASS-meerduidigheden worden bepaald. Het succes
van deze methode hangt echter in belangrijke mate af van
de precisie van de klokfoutschattingen in de ontvanger. En
zoals aan fig. 8 is te zien, laat deze precisie soms te wensen
over. Dit neemt overigens niet weg dat zelfs als GLO-
558
NASS-meerduidigheden niet op ge
heeltallige waarden kunnen worden
geschat, de GLONASS-waarnemin-
gen toch een aanzienlijke bijdrage zou
den kunnen leveren aan de bepaling
van de GPS-meerduidigheden, en
daarmee indirect ook aan snelle en
precieze relatieve plaatsbepaling.
IGEX-98 campagne
De mogelijkheden die GLONASS als
aanvulling op GPS biedt, hebben het
systeem verzekerd van een grote en
blijvende internationale belangstel
ling. Vroegtijdig werd echter ook al
onderkend dat deze mogelijkheden al
leen dan volledig konden worden be
nut, als er meer duidelijkheid kon
worden verkregen over de precieze
werking van GLONASS, en over de
problemen die bij integratie van
GLONASS en GPS een rol zouden
kunnen spelen. Om in deze behoefte
te voorzien, werd in 1996 voor het
eerst een voorstel gedaan voor een
wereldwijde, gecombineerde GLO-
NASS-GPS-meetcampagne. De feite
lijke realisatie van de campagne heeft
vrij lang op zich laten wachten, niet in
de laatste plaats omdat pas zeer recen
telijk tweefrequentie-ontvangers met
geodetische kwaliteit beschikbaar zijn
gekomen. Maar op 19 oktober 1998 is
de campagne „international GLO
NASS experiment 1998" of IGEX-98
van start gegaan.
De IGEX-campagne stelt zich in de
eerste plaats tot doel om een grote da
taset te verzamelen, die algemeen kan
worden gebruikt voor onderzoek naar
GLONASS-GPS-integratie. Alle data
die tijdens de campagne worden ver
zameld, zijn dan ook in principe voor
een ieder opvraagbaar voor eigen ana
lyses. Aan het experiment is echter ook
een aantal rekencentra verbonden, die
zich zullen richten op specifieke pro
blemen zoals het bepalen van een
precieze wereldwijde transformatie
tussen PZ-90 en WGS-84, het moni
toren van het GLONASS-GPS-sys-
teemtijdverschil en het bepalen van
nauwkeuriger ephemeriden voor de
GLONASS-satellieten. Daarnaast zal
door deze centra een aantal verwer
kingsstrategieën voor gecombineerde
GLONASS-GPS-waarnemingen in de
praktijk worden getoetst.
1998-12
GEODESIA
