É-v fy&PSsL"**
Met die laatste band kan onder meer
worden weergegeven op welk stuk
land bieten groeien en waar aardappe
len, terwijl die er op het land toch alle
bei groen uitzien.
Als iedereen heeft ingevuld dat een
voetbalveld uit zes pixels bestaat, de
willekeurig gekozen weergavekleuren
niets te maken hebben met de kleu-
renband van de satellietopnamen en
dat dus een rode kleur in je beeld dan
ook niet hoeft te betekenen dat het
een infraroodopname is, krijgt ieder
een weer zijn score te zien. Er vallen
geen onvoldoendes, maar dat ligt vast
aan de intensieve begeleiding en hulp
die Michel hier en daar moest geven.
Op ieders scherm valt nu af te lezen
wat hij inmiddels weet over Landsat:
dat die ronddraait over de polen en
eens per maand over komt, dat je drie
weergavekleuren tegelijk kunt gebrui
ken (rood, groen en blauw) en dus drie
banden tegelijk kunt weergeven, en
dat je van een Landsat-beeld een kaart
kunt maken. Deze hele kennis is in
een uur opgebouwd, maar toch zo in
spannend dat het tijd is voor een rond
wandeling over de expo zelf. En dat
was lachen.
Onder de strakke leiding van Michel
worden uit de grote hoeveelheid opge
stelde satellieten de echte van de na-
maak-exemplaren onderscheiden en
dat was best moeilijk. Een grote land
kaart van Nederland, opgebouwd uit
satellietbeelden die de vegetatie weer
geeft, is op een stuk vloer uitgestald.
Gezamenlijk worden de aardappel- en
bietenvelden opgezocht en, merkwaar
dig fenomeen op deze vegetatiekaart,
de markering van de landsgrenzen met
Duitsland en België. Daar groeien
Het is best
moeilijk.
toch geen andere bieijen dan in Nederland? De verschillen
in beelden die de lapdsgrenzen markeren, blijken in het
noorden te worden veroorzaakt door de veenafgravingen
die alleen aan Nederlandse zijde gewoonte waren. In het
zuiden is de rigoureuze aanpak van ruilverkavelingen in
Zeeland die het verscjiil met België markeert.
De betreding van een nagebootst ruimtestation moet de
klas inzicht geven in het leven aan boord daarvan en daarbij
blijkt een grote matei van inleving. Michel lanceert de aan
wezigen denkbeeldig en gewichtloos door het ruimteschip,
laat ze in die situatie onmogelijke lichaamsoefeningen
doen, meeruiken met de denkbeeldige stank die daar moet
heersen, mee-oefenep onder de douche met wegvliegend
water en pogingen doen om gericht op de toiletpot terecht
te komen. De rondgang eindigt bij het beeld van Neil
Armstrong die de eerste stappen op de maan mocht zetten:
„een kleine stap vo«j>r die ruimtevaarder, maar een grote
stap voor de menshqid". De jongelui hebben die stap niet
meegemaakt. Hun leraar Tom Alexander was toen net
twee jaar en weet zich dat ook niet te herinneren. Alleen de
ouderen onder ons Weten daar nog van, zegt Michel, en
kijkt in mijn richting.
Oefening rivierenland
Na een verdiende yerfrissing zoeken de leerlingen hun
werkplek achter de computers weer op om de geleerde
kennis in praktijk te| brengen. Uit de satellietbeelden moet
nu een kaart wordep gemaakt. Module Rivierenland heet
dat werkstuk en het is knap ingewikkeld. Het wordt uitge
voerd met het computerprogramma SaMBA dat hiervoor
speciaal is ontworpen (en niets te maken heeft met de kat
van Michel die toevallig ook Samba heet). Het is nog wat
gebruiksonvriendelijk, zegt Michel, maar er komt een
tweede versie. Het satellietbeeld dat wordt opgeroepen,
toont een groep rivjeren. Om de juiste locatie te vinden,
moet even de Bosatlas van Nederland worden geraadpleegd
en daarvan is hier een hele stapel voorhanden. Al snel heeft
iedereen ontdekt dat het beeld een
stukje weergeeft ergens in de buurt
van Arnhem. Rhenen en Oosterbeek
worden herkend en de rivieren Rijn en
Maas.
Rivierbeelden:
laag- en hoogwater
over elkaar.
Omdat je in een klein uur tijd niet de
hele Betuwe in kaart kunt brengen,
beperkt de opdracht zich tot de rivie
ren. Maar wel met de extra opdracht
niet alleen de laagwater-, maar ook de
hoogwatersituatie zichtbaar te maken.
Het programma helpt gelukkig een
handje, en door het uitvoeren van de opeenvolgende op
drachten weet iedereen vrij snel de beelden op te roepen
van de situatie toqn de rivieren buiten de oevers waren
getreden. Van de blhuwe kleur die hier het water weergeeft,
worden zo'n vierhonderd pixels geclassificeerd. Daarmee
weet de computer dan alle water te vinden. Het resultaat
wordt opgeslagen eh samen met het laagwaterbeeld over el
kaar heen afgebeelc^. Als je voor beide situaties verschillende
563
GEODESIA
1998-12
T
v t 'O tj. f
