De redactie van Geodesia wenst u
prettige Kerstdagen en een voorspoedig 1999
Geduld
Tabellen kunnen saai en droog zijn, maar vaak vertellen ze
toch hun eigen taal. In tabellen geeft de schrijver een over
zicht van alle plaatsgevonden ruilverkavelingen in Zeeland:
53 000 ha herverkaveling en 56 000 ha ruilverkaveling is
uitgevoerd; 31 000 ha is nog in uitvoering en 32 000 ha in
voorbereiding. Werk genoeg dus voor de toekomst. Het
overzicht geeft ook inzicht in de duur van de ruilverkave
lingsprojecten: tussen het moment van stemming en de
aktepassering (en dat is toch de periode dat het gebeurt)
bedroeg voor de herverkavelingen ruim negen jaar en voor
de ruilverkavelingsblokken zeven jaar. Je moet dus wel wat
geduld uitoefenen eer je van de voordelen kunt plukken.
De laatste jaren (mede dankzij het instrument administra
tieve ruilverkaveling) kan het echter al in gemiddeld vier
jaar. De ruilverkaveling Wolphaartsdijk sloeg alle records,
gestemd in 1983, aktepassering in 1986, afgesloten in
1988. Dat zal zelfs bij een herijking niet veel korter kun
nen. In een andere tabel laat de schrijver zien dat er in
totaal 303 bedrijven naar andere gebieden zijn verplaatst.
Een opsomming van veranderde regelgeving maakt ook een
stukje achteruitgang duidelijk:
1974: ruilverkavelingsrente verhoging van 5 naar 6
bezuiniging op kavelverbeteringswerk, bedrijfsvergroting
moet contant worden betaald;
1979: subsidie op kavelverbeteringswerk verlaagd;
1986: subsidie op kavelverbetering afgeschaft;
1988: subsidie op waterbeheersing verlaagd.
Het echte verhaal zit echter in de beschrijving van de
Zeeuwse verkavelingen zelf, beginnend bij de herverkave
ling van Walcheren (1947) en eindigend bij de herinrich
ting van de kust van West Zeeuws Vlaanderen die om
streeks 2000 van start hoopt te gaan. Daartussen maakt
Markusse een interessante tocht langs alle grote en kleine
verkavelingen die Zeeland heeft gekend, afwisselend se
rieus, voldaan en bemoedigend, en doorspekt met humo
ristische gebeurtenissen, die blijkbaar inherent zijn aan het
verkavelen zelf. Er blijkt een grote deskundigheid in het
landbouwleven (hoe kan dat ook anders als landbouwvoor-
lichter), kennis van de ruilverkavelingsmaterie, maar ook
doorgronder van de menselijke tragedies en problemen die
de rigoureuze ingrepen van verkavelingen met zich mee
brengen. Met de opsomming van de
pogingen de landbouwbedrijven meer
levensvatbaarheid te geven, doorloopt
de lezer de ontwikkeling van de tijden
(van werkpaard tot trekker en volauto
matische bietenrooier). Uiteraard kent
elk blok zijn eigen specifieke proble
matiek en specifieke bewoners. En elk
blok kent zijn variatie in bedrijven,
van heel klein naar heel groot, weide
gebied, akkerbouw of fruitteelt en ook
de grondsoorten van zware klei tot het
zand in de grensstreek. Walcheren, de
Bevelanden, Schouwen- en Duive-
land, Tholen en Zeeuws Vlaanderen
passeren de revue, en overal gebeuren
grote, kleine en vooral ook leuke din
gen.
Tussen al die verhalen door klinkt
steeds de boodschap van de schrijver:
wat is er veel verbeterd, wat is het
mooi geworden, maar bovendien: ga
toch vooral door met het verkavelen,
ook al is dat geen puur agrarische on
derneming meer. Zowel de land- en
tuinbouw als de natuur en het land
schap moeten baat hebben bij land
inrichting en dat kan alleen tot stand
komen als je naar elkaar luistert. Dat
is een nieuw geluid uit de mond van
de landbouwvoorlichter die vroeger
daar niet in de eerste plaats het oog
op richtte. Maar dat geeft hij ook
ruimhartig toe en hij besluit de toe
lichting op zijn boek met de woorden:
„Het is te hopen dat de jonge genera
tie (boeren) de inspanning van hun
ouders en grootouders om de produc
tie-omstandigheden te verbeteren zal
blijven waarderen. En dat niet zal wor
den vergeten dat dit niet zonder moei
te is gegaan".
568
1998-11
GEODESIA
