b V Heerenveense periode wanneer hij op een vel papier noteert: "De breedtegra den volgens de projectie van Mercator groeien aan in de reden van de Secans der breedten". Tevens berekent hij dan (met logaritmen) voor iedere breedtegraad deze toename. Uit de Gelderse documenten blijkt dat Polée zich in Arnhem op een hoog niveau en frequent met onderzoek heeft bezigge houden. Dit wordt bevestigd door het grote aantal publicaties dat van hem in het Tijdschrift voor Kadaster en Land meetkunde is verschenen. Hij be schrijft onder andere de resultaten van zijn uitgebreid onderzoek van de vrij- zwevende nauwkeurigheidsplanime- ters (later bekend als de schijfpool- planimeter van Coradi), bedacht ver beteringen voor de parabolische re flector (ofwel de kopieerspiegel), deed randonderzoek van theodolieten, on derzocht kwaliteit van papier en advi seerde over de aanschaf van een vrij- zwevende pantograaf. IJkbasis In een mapje met het opschrift "Basis meting op de gang; schroef 1-20 (5 jan 1921)" zijn drie velletjes aangetroffen, die mogelijk betrekking hebben op een uitgevoerde meting op de ijkbasis in een gang van het Arnhemse Kadas tergebouw. Uit de notities van de tem peratuur (respectievelijk 14,5; 14,8; 14,8; 14,8; 14,9; 15,0; 15,0; 15,2; 15,2 en 16 graden Celcius is, gelet op genoemde datum, af te leiden dat de metingen op deze basis waarschijnlijk in een gang binnenshuis zijn verricht. Na berekening van uitzettings- en lengteverschillen bepaalt hij de juiste lengte van één meter van de stalen band op 1,000017 m. Vermenigvul digd met twintig geeft dat een meet bandlengte van 20,000365, waarbij nog het gemiddelde van vier indexver- schillen, zijnde 0,000025 wordt opge teld. Zodoende komt Polée op een "lengte van de basis van streep 0 naar streep 20 20,000365 Meter". Het is opmerkelijk dat Polée dit onderzoek verricht na zijn pensionering, wanneer hij de leeftijd van zevenenzestig al heeft bereikt. In een mapje met bijschrift "bezoek studenten uit Wageningen" is enige correspondentie, alsmede een notitie aangetroffen over studiedagen op 29, 30 en 31 juli 1918 in Arnhem. Onder werpen zijn: onderzoek instrumenten, onder leiding van Polée, grensregeling ip te leiden door de heer Van Riesen, en inleiding Kadaster te verzorgen door de heer Hamel berg. Tenslotte staat in de namiddag van de 31 juli nog een excursie naar de hermeting Dieren op het programma. Op de deelnemerslijst prijken de namen van aspirant-land meters waarvan veleq later landelijke bekendheid zouden krijgen (fig. 12). O LA 8 ia. V—— ftfbDu Chby+vL Jl 3/ u i 7 JWLu^. 4 J Fig. 12. Studenten van Polée. Publicaties Polée heeft naast zijn reguliere werkzaamheden vanaf 1914 tot en met 1933 in het Tijdschrift voor Kadaster en Land meetkunde 125 artikelen geschreven over tal van facetten van de geodesie. Vanwege zijn grote kennis en ervaring werd hij in 1913 aarigezocht om het redacteurschap van dat tijdschrift op zich te nemen, dat hij tot aan zijn 70e jaar heeft vervuld. Op 31 december 1923 legde hij deze functie neer, alsmede zijn werk als bibliothecaris van de Vereeni- ging voor Kadaster en Landmeetkunde. Voor zijn vele ver diensten werd hij in 1927 benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.j Polée bereikte na een zeer werkzaam leven een hoge leeftijd; hij overleed op 30 december 1943 te Zutphen op 90-jarige leeftijd. The history of a surveyor around 1900 In this articlethe author completes his description of the professional life off. Polée, a surveyor of the Dutch Cadastre who worked between 1875 and 1925. In this part, he de scribes the "good old daysand the historical significance of Polée's activities in the provinces of Friesland and Gelderland. Polée's work appears to have had a surprising variety. 61 GEODF.SIA 1999-2 Studiedagen UtU. Ha. (/vis Uj ckiïJL lb-r Örisjlu-yb+k. ,V£> n IW b K fUWw; GA 1>i cc j I *Trr>C *UU. H ÏJ. fr.FifotnyU, J J Summary

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1999 | | pagina 11