A
draaiend om de eigen as, van alle zij
den laten bewonderen. Klokgelui of
geestelijke gezangen uit de opgeroepen
tijd scheppen de daarbij passende
sfeer.
Op historische gronden
Van elk bouwwerk zijn de belangrijk
ste feiten uit het opgeroepen tijdperk
in een menu leesbaar. Details kunnen
door aanklikken worden opgeroepen.
Wat de cd-rom toont, zijn feiten ge
baseerd op onderzoek van weten
schappers en historici. Oude werk- en
bouwtekeningen, plattegronden, me
tingen uit opgravingen en geschreven
informatie zijn met elkaar vergeleken
en gekoppeld. Ontbrekende zaken zijn
op basis van waarschijnlijkheid aange
vuld. Alle bouwwerken die sinds 280 op het Domplein
hebben gestaan, zijn met een klik op het gewenste jaartal te
reconstrueren, te vergroten, te verkleinen, beet te pakken
en rond te draaien om te zien hoe de achterkant eruit zag.
Toelichtende geschreven of gesproken teksten, al of niet
gregoriaans begeleid, vertellen de details uit die periode.
Kardinaal
Simonis: ter
meerdere glorie.
De opdracht voor de ontwikkeling van deze cd-Dom werd
verstrekt aan het (particuliere) Buro 1896 van Geeske
Bakker die zich bij de uitvoering liet ondersteunen door
twee andere bureaus. De bouwer van de 3D-reconstructies
is het bureau van Jan de Rode, kunstenaar en bekend met
bouwkunde, een combinatie van vakkennis die borg staat
voor deskundige weergave. Arjan den Boer, van ab_c
media, verzorgde de multimedia-interface. Bureau 1896
zorgde voor de redactionele begeleiding. Veertien weten
schappers deden hun best om de juiste informatie te verza
melen, waardoor een verantwoord, fraai en vernieuwend
fenomeen aan de geschiedbeoefening is toegevoegd.
Ter meerdere glorie
Kardinaal Simonis, die vlak voor de verjaardag van zijn hei
lige broeder de cd-Dom in ontvangst mocht nemen, was
ermee in zijn sas. Niet alleen vanwege de techniek en de
mooie plaatjes van de voormalige kerkelijke eigendommen,
maar ook vanwege de geestelijke waarde die dit heeft. In
een tijd dat de jeugd steeds minder is begaan met het gees
telijk leven en daardoor leeft in een geestelijk analfabetis
me, is dit een prachtige mogelijkheid weer aandacht te ves
tigen op de waarde van de geestelijke rijkdom, sprak hij. De
gregoriaanse gezangen en het gelui van de kerkklokken die
de plaatjes van de opkomst (en teruggang) alsmede de bete
kenis van het kerkelijk leven ondersteunen, spelen daarin
eveneens een rol. De hedendaagse jeugd weet daarvan
schrikbarend weinig, volgens de kardinaal. In het vak cul
tuurgeschiedenis zou ook meer van de kerkelijke geschiede
nis moeten worden opgenomen. Deze cd-rom kan een
goed middel zijn om die oude rijkdommen te ontsluiten.
Zij kunnen eruit leren dat de gigantische kathedralen, ge
bouwd ad majorum Deo gloria (ter
meerdere glorie van God), vaak ook
ter meerdere glorie van de bisschop
dienden en het volk tot het betalen
van veel geld verplichtten. Maar zij
kunnen ook leren dat die hoogmoed
tegenacties opriep, zoals de actie "te
gen de toren van Utrecht" van ene
Geert Groote, waardoor de macht van
de katholieke kerk aan het wankelen
sloeg. Uiteindelijk leidde dit tot de re
formatie en dat was goed, zei de kardi
naal, alleen die beeldenstorm was ei
genlijk wel wat overdreven. Die was
voor hem niet nodig geweest.
Door de nauwgezette constructietech
niek van Jan de Rode en zijn mede
werkers zijn ook de verschillende
bouwstijlen goed te herkennen. Door
aanklikken van verschillende jaartallen
is te zien hoe de toren ten tijde van de
gotiek duidelijk omhoog strevende lij
nen vertoonde en in de latere Renais
sance zijn heil wat lager zocht, zich
manifesterend in meer horizontale lij
nen. Omstreeks 1580 werd de katho
lieke eredienst verboden en werd de
Domkerk overgenomen door de gere
formeerde kerk. Bijna honderd jaar la
ter sneuvelde een deel van de kerk
door een tornado. Bij het jaartal 1674
is te zien hoe daardoor het schip van
de kerk in elkaar is gedonderd (volgens
de woorden van Simonis). Een straf
van God, vonden zowel de protestan
ten als de katholieken, maar wel van
uit verschillende visies. Het ontstane
gat tussen de toren en de kerk vormt
het huidige Domplein en vervult een
veel wereldser functie.
82
1999-2
GEODESIA
