NCG
Kwartaalbericht
Nederlandse Commissie voor Geodesie
Een astrometrisch-geodetisch observatorium te Westerbork
Het had voorjaar 1998 moeten zijn,
maar het werd najaar vóórdat de Taak
groep Geodetisch-Astronomisch Sta
tion Westerbork (zie Geodesia 1998
no. 3, p. 134) rapporteerde in De
wetenschappelijke rol van het Astro-
metrisck-Geodetisch Observatorium te
Westerbork.
In de Commissievergadering van de
NCG op 2 december 1998 gaf prof. dr.
ir. L. Aardoom toelichting op de in
houdelijke aspecten van de onder zijn
voorzitterschap uitgevoerde verken
ning; de budgettaire kant van de on
derneming komt later nog aan de orde.
"Het observatorium" bestaat uit drie
componenten: (1) een astrometrische,
in de vorm van de synthese radioteles
coop te Westerbork, (2) een satelliet-
geodetische, met voorzieningen voor
laserafstandmeting en GPS (IGS en
AGRS.NL) en (3) een terrestrische,
omvattende een zwaartekrachtstation
en een ondergronds NAP-hoogte-
merk; alles nu bij elkaar in de buurt,
op een gezamenlijk stukje aarde.
De instrumentele voorzieningen en
deskundigheid worden ingebracht
door ASTRON, het nieuwe Joint In
stitute for VLBI in Europe (JIVE), het
Delft Institute for Earth Oriented
Space Research (DEOS) en de Meet
kundige Dienst van de Rijkswaterstaat.
De Taakgroep stelt dat het observato
rium haar waarde ontleent aan de geo-
grafische vereniging van verschillende
apparatuur, die primair zal worden in
gezet voor het vormen van doorlopen
de nauwkeurige multi-instrumentele
meetreeksen. Deze zijn te benutten
voor kritisch onderzoek op het gebied
van de mondiale geokinematica, mede
in relatie tot de voor ons land belang
rijke kwantificering van de eigentijdse
relatieve variatie van de zeespiegel.
Het is de bedoeling, door de verenigde
inzet van de complementaire appara
tuur, Nederland in wereldwijd ver
band kinematisch beter te "veranke
ren". Hierbij verdient de - mede als
gevolg van de atmosferische refractie
doorgaans minder goed bepaalde
hoogtecomponent de eerste aandacht.
Nauw verweven met deze probleem
stelling is die van de definitie en reali
satie van een consistent aarde-om-
spannend referentiestelsel voor plaats.
Een bijdrage aan de oplossing van deze
problematiek is niet alleen een taak die
ons kennis- en middelenrijke land niet
geheel aan anderen mag overlaten,
maar tevens onmisbaar voor de be
doelde "verankering" van Nederland.
Het observatorium zal ook een facili
taire rol moeten vervullen ten behoeve
van aanpalend onderzoek inzake de
aardrotatie, de samenstelling van de
dampkring en tijdsvergelijking en -bij-
houding. Bovendien moet het onder
dak bieden aan nieuwe ontwikke
lingen zoals die rond het Russische
GLONASS-plaatsbepalingssysteem.
Om de beoogde taken naar behoren
te kunnen vervullen zal nog waar-
nemings-ondersteunend onderzoek
moeten worden verricht. Zo vereist de
geometrische koppeling van de diverse
meetsystemen, actueel en nauwkeurig
tot op mm-niveau, speciale aandacht.
In dit verband moet de mobiliteit van
de ondergrond rond Westerbork nog
aan een kritisch onderzoek worden
pnderworpen.
Evenzeer moeten de "nuf'punten van
te selecteren peilmeetstations langs de
kust meetkundig, tot op de mm, wor
den gekoppeld met het te gebruiken
AGRS.NL. Tenslotte moet, in samen
spraak met meteorologische onderzoe
kers, zeker worden nagegaan hoe de
invloed van de natte component van
de troposfeer kan worden beperkt.
Het rapport van de Taakgroep kan
worden verkregen bij het Bureau van
de NCG: Thijsseweg 11, 2629 JA
Delft, Postbus 5030, 2600 GA Delft,
telefoon (015) 278 28 19, fax (015)
278 17 75, e-mail ncg@geo.tudelft.nl,
www.ncg.knaw.nl.
De NCG heeft onlangs een nieuwe
website in gebruik genomen. Het
adres is: www.ncg.knaw.nl. De web
site bevat informatie over alle organen
van de NCG: de Commissie, subcom
missies, taakgroepen, enzovoort. Be
schreven zijn het doel van de organen,
de activiteiten en de samenstelling.
Ook kunnen er jaarverslagen en be
leidsstukken van de organen worden
ingezien.
Verder is er informatie te vinden over
het lopende en voorgenomen onder
zoek van de NCG. Er is een overzicht
van alle publicaties die besteld kunnen
worden en natuurlijk zijn er de rubrie
ken agenda, laatste nieuws en relaties
naar andere websites.
93
GEODESIA
1999-2
Baseline
reference
point
Fixed
axis
-<r
Source
Website van de NCG
