meten, bleek hier een betere precisie te
hebben [6],
Over alle testen beschouwd waren de
conclusies dat matchingstechnieken
niet goed inzetbaar zijn bij vergaring
van hoogte-informatie van strand- en
duingebieden. Bij rivierengebieden,
waar de foto's meer textuur bevatten,
waren de resultaten van matching on
geveer gelijk aan die van conventione
le fotogrammetrie en laseraltimetrie.
Omdat laseraltimetrie op dit moment
nog goedkoper is dan fotogrammetrie,
zal het efficiënter zijn deze techniek in
te zetten, mits alleen hoogte-informa
tie dient te worden ingewonnen. Als
naast hoogte-informatie ook topogra
fische informatie nodig is, zijn lucht
foto's onontbeerlijk. Dan zal foto-
grammetrische hoogte-inwinning in
combinatie met inwinning van topo
grafische informatie wel zinvol zijn.
Als foto's worden gebruikt voor de in
winning van hoogte-informatie, dient
de keuze gemaakt te worden uit mat
chingstechnieken en conventionele fo
togrammetrie. Matchingstechnieken
zijn vooral dan zinvol, wanneer het
terrein geen scherpe hoogteverschillen
bevat maar wel geaccidenteerd is en de
precisie van het DHM hoog dient te
zijn.
Orthofoto's
Een orthofoto is een foto die is gecor
rigeerd voor vertekeningen in de foto
als gevolg van een camerascheefstand
tijdens de opname en hoogteverschil
len in het opgenomen terrein. Een
orthofoto kan door de correcte geo
metrie als ondergrond dienen voor
Fig. 3,
DHM-vervaar-
diging met mat
chingstechnieken:
een fijnmazig grid
van hoogtepunten.
Fig 4.
Visualisatie van
een rijksweg op
basis van een
luchtfoto; de hoogte
van de gebouwen
en de wegportalen
is onttrokken uit de
luchtfoto 's.
nauwkeurige topografische bestanden. Dit biedt als voor
deel dat het topografische bestand eenvoudiger kan worden
geïnterpreteerd. Ook kan informatie over het terrein wor
den afgelezen, die niet in het bestand aanwezig is. Voor de
vervaardiging van ieen digitale orthofoto is naast een geo
riënteerde foto een hoogtemodel van het corresponderende
terrein nodig. Dit hoogtemodel kan bijvoorbeeld met foto
grammetrie of laseraltimetrie zijn vervaardigd. Aangren
zende orthofoto's jcunnen worden aaneengesloten tot een
fotomozaïek. Hiefbij worden speciale bewerkingen uit
gevoerd, zodat kleurovergangen tussen de oorspronkelijke
foto's niet meer zichtbaar zijn. Het voordeel van een foto
mozaïek is dat het gebied dat door de foto's beslagen wordt,
groter is.
Een belangrijk aandachtspunt bij het gebruik van ortho
foto's is de grootte van de fotobestanden. Kleur, een hoge
resolutie en een grfiot gebied leveren een goed herkenbare
foto met veel detail op; het fotobestand wordt echter groot.
Het nadeel hiervan is dat het inlezen van en het bewegen
door de foto traag kan verlopen, afhankelijk van de be
schikbare computercapaciteit.
Visual reality
In het verlengde van het gebruik van orthofoto's en ortho-
fotomozaïeken ligt 'visual reality', oftewel het afbeelden
van de huidige werkelijkheid. Een basale vorm van visual
reality is het gebruik van lucht- of orthofoto's om een ter
rein te inspecteren, eventueel als on
dergrond voor andere topografische
bestanden. Een vervolgstap is het in
perspectief afbeelden van een ortho
foto die is gedrapeerd over een hoogte
model. Hierbij wordt reliëf in het ter
rein, zoals taluds, dijken, duinen, ge
bouwen en vegetatie duidelijk zicht
baar (fig. 4 en 5). Nog een stap verder
is het bewegen door het terrein: al dan
niet interactief kan op een pc denk
beeldig over de foto worden gevlogen,
waardoor het lijkt alsof het terrein vanuit een helikopter
wordt bekeken. Als basis voor de afbeelding van het terrein
kunnen naast luchtfoto's ook andere terreinafbeeldingen
worden gebruikt, zoals vliegtuigscanneropnamen en
topografische kaarten.
Indien een toekorhstscenario wordt afgebeeld, wordt ge
sproken van virtual reality. Een voorbeeld is een nieuw
wegtracé dat op een luchtfoto wordt geprojecteerd. De toe
passingsmogelijkheden van de Rijkswaterstaat van visual en
virtual reality liggen bij het ontwerp en de presentatie van
nieuwe ontwerpen (inspraakprocedures) en het beheer; een
infrastructureel werk kan vanachter een pc van alle kanten
worden geïnspecteerd.
Automatische aerotriangulatie
De MD maakt sinds 1991 gebruik van het DCCS (Digital
Comperator Correlation System) van Helava voor de
aerotriangulatie. Hiérbij wordt een groot deel van de trian
gulatie semi-automatisch uitgevoerd. Ontwikkeling van
121
GEODESIA
1999-3
■1, '.9
yvAU J
'i aty;
i-aasa
