Onderzoeksvragen
In Nederland bestaan op dit moment verschillende lands-
dekkende databestanden met gegevens over het landge
bruik, die als algemene basisbestanden worden beschouwd
en die regelmatig worden geactualiseerd. Het betreft hier
de bestanden LGN1), TOP 1 O-vector2) en CBS-bodem-
statistiek3). Het hier gepresenteerde onderzoek moet dui
delijk maken in hoeverre en op welk aggregatieniveau deze
bestanden geschikt zijn voor het meten van veranderingen
in het landgebruik, en wat eventueel gecombineerd gebruik
van deze bestanden kan toevoegen aan de betrouwbaarheid
van het resultaat. In deze studie zijn zowel de geometrie als
thematiek van de bestanden beschouwd en worden de be
standen qua thematische informatie naar overeenkomstige
legenda-eenheden vertaald. De volgende onderzoeksvragen
zijn opgesteld:
op welk thematisch aggregatieniveau van de legenda zijn
de bestanden (nog) verantwoord te gebruiken voor mo
nitoring van het landgebruik;
met welke rc/wtf/benadering (punt of gebied) is een ver
antwoord gebruik van de databestanden voor monitoring
van het landgebruik mogelijk;
welke bestanden of combinatie van bestanden leveren het
beste resultaat op voor de monitoring van het land
gebruik bij de verschillende combinaties van thematisch
aggregatieniveau en schaalbenadering.
Fig. 1.
Een detailopname
binnen de
gemeente Soest van
respectievelijk het
bestand A)
TOPlOvector, B)
CBS bodemstatis
tiek en C) LGN.
Gebruikte databestanden
De drie meest gangbare multi-temporele landsdekkende
databestanden voor landgebruik en/of landbedekking zijn
gebruikt in deze studie. In fig. 1 is een fragment van de ge
bruikte bestanden weergegeven.
Dit bestand bevat topografische informatie, schaal
1:10 000 en wordt vervaardigd door TDN [11]. Ondanks
het van origine kartografische karakter van het bestand is er
ook een GIS-georiënteerd Arc-Info-formaat van het be
stand beschikbaar. De semantische informatie in dit be
stand heeft vooral betrekking op de landbedekking; attri
buutwaarden omtrent functie zijn niet beschikbaar. Het
studiegebied valt binnen kaartblad 32West. Dit blad werd
in 1991 voor het eerst op digitale wijze vervaardigd en is in
1995 geactualiseerd.
Fig 2.
Landgebruik in de
gemeente Soest,
1995. (Bron:
referentiebestand.
134
Dit bestand van het CBS wordt sinds
1989 geleverd als Arc-Info-bestand
[14]. De schaal van het bestand is on
geveer 1:25 000 en bevat thematische
informatie over het landgebruik. De
nadruk ligt op urbane functies, de ru
rale klassen worden alleen in zeer alge
mene klassen weergegeven. De bestan
den van 1989 en 1993 zijn beschik
baar voor het nader te bekijken studie
gebied Soest.
Het landsdekkende LGN-bestand
wordt door SC-DLO gemaakt en be
vat vijf hoofdklassen en vijfentwintig
subklassen van landgebruik. Het be
stand onderscheidt als enige bestand
de verschillende landbouwgewassen
en heeft een resolutie van 25 m x 25 m
[12]. In 1998 is de tweede actualisatie
van het bestand gereedgekomen
(LGN3). Het bestand is afgeleid uit
SPOT- en Landsat-TM-satellietbeel-
den, met uitzondering van niet goed af
te leiden klassen die uit andere data
bronnen zijn overgenomen, zoals we
gen, huizen en kassen. Voor deze stu
die is alleen gebruikgemaakt van
LGN2 (1992) en LGN3 (1996). De
opnametechniek zoals toegepast bij
LGN1 is te verschillend om dit be
stand ook in de analyse te betrekken
[13].
Studiegebied Soest
Als studiegebied is de gemeente Soest
uitgekozen. Soest (44.000 inwoners)
1999-3
GEODESIA
1 Bronhouder: DLO-
Staring Centrum
(http://www.sc.dlo.
nl).
2Bronhouder: Topo
grafische Dienst
Nederland
(http://www.tdn.nl).
3 Bronhouder:
Centraal Bureau
voor de Statistiek
(http://www.cbs.nl).
TOPlOvector
CBS-bodemstatistiek
Landelijk Grondgebruiksbe
stand Nederland (LGN)
Stedelijk gebied
lBos Natuur
mt Water
I ILandbouw
□□Militair oefenterrein
□□Niet beschouwd
