A
bevat de woonkernen Soest, Soester-
berg en Soestduinen en beslaat 4615
ha in de provincie Utrecht. Dit gebied
wordt als representatief beschouwd
omdat er zowel stedelijke als natuur-
en landbouwgebieden aanwezig zijn.
Bovendien is het één van de weinige
gebieden die ten tijde van deze studie
in alle bestanden multi-temporeel be
schikbaar was. Het militair oefenter
rein en het vliegveld zijn buiten be
schouwing gelaten. Fig. 2 geeft het
landgebruik van het studiegebied in
1995 weer.
Er is een referentiebestand opgesteld
voor de gemeente Soest en er zijn uit
sneden uit de drie geografische databe
standen gemaakt. Om de geschiktheid
van de bestanden op verschillende le
gendaniveaus en schaalbenaderingen
te kunnen vaststellen, zijn er drie le
gendaniveaus en twee schaalbenade
ringen gedefinieerd. Bij gebrek aan ac-
tualisaties van de bestanden is slechts
één tijdsinterval onderzocht. Een eer
ste GIS-monitoring is uitgevoerd, ge
bruikmakend van de originele be
standslegenda's. Vervolgens zijn ver-
Fig. 3.
Schematische
weergave van de
onderzoeksaanpak.
taalsleutels ontwikkeld om de verschillende bestandslegen
da's te vertalen naar de referentielegenda-eenheden en zijn
de bestanden zowel onderling als met het referentiebestand
vergeleken. Dit isjop alle drie de legendaniveaus en met
beide schaalbenaderingen gedaan. Tenslotte zijn de grote
hoeveelheid resultaten geordend en geanalyseerd. In fig. 3
is de aanpak schenjatisch weergegeven.
Voor de periode yan 1989-1997 is een referentiebestand
opgesteld, met een jaarlijkse weergave van het zomergewas
en drie hiërarchische niveaus in de legendastructuur (tabel
1). Het TOPlOvéctor-bestand uit 1995 is gebruikt als
topografisch uitgangspunt. Additionele informatie werd
verkregen door luchtfoto-interpretatie (orthofoto's uit
1989, 1991, 1994 en 1997 waren beschikbaar). Ook is
beschikbare informatie uit detailstudies gebruikt en is er
gedurende drie weken veldwerk verricht (voornamelijk
interviews). Gegevéns over het stedelijk gebied en het bos
gebied zijn gebiedsdekkend verzameld. Gegevens over het
landbouwgebied zijjn met een enkelvoudige aselecte steek
proef van grondgëbruikers in het landbouwgebied ver
zameld. Deze proef bedekte ongeveer 40% van het land
bouwareaal.
Er is een legenda i ontwikkeld met drie hiërarchische ni
veaus. Deze is op gebruikersniveau algemeen geaccepteerd.
In tabel 1 is deze legenda weergegeven.
In plaats van een optimaal schaalgetal proberen vast te stel
len, zijn twee schaalbenaderingen toegepast. Allereerst kan
de gemiddelde verandering binnen een gebied worden be
paald, waarbij interne uitmiddeling mogelijk is. Deze resul
taten zijn vooral van belang indien men geïnteresseerd is in
de gemiddelde verandering per gebied. Alleen de regionale
statistieken op twee tijdstippen kunnen met elkaar worden
vergeleken. Dit wordt in dit artikel aangeduid met 'ge
biedsbenadering'. Daarnaast kan ook naar de werkelijke
positionele veranderingen worden gekeken. Deze benade
ring is van belang indien op puntniveau veranderingen ge-
monitored dienente worden. Dit wordt in dit artikel
Tabel 1.
De legenda
indeling van het
referentiebestand.
Het theoretisch
optimaal gecombi
neerde gebruik van
de databestanden
bij de gebiedsbena
dering is weer
gegeven met kleur-
coderingen: geel
TOPlOvector,
groen CBS-
bodemstatistiek,
blauw LGN.
135
GEODESIA
1999-3
Resultaten
Referentie-
gegevens
89, 90, 96
Superklasse
Klasse
Subklasse
Gebiedsbenadering
Puntbenadering
Resultaten
Resultaten
Resultaten
CBS 89 - 93
TOP10 91 -95
LGN 92 - 96
Veranderingen op basis van eigen
legenda's analyseren
Referentiebestand maken voor
studiegebied
Vergelijking referentiebestand met
basisbestanden
Maken basisbestanden voor
studiegebied
Twee schaalbenaderingen
Vergelijking basisbestanden
onderling
Gecombineerd gebruik
onderzoeken
Drie legendaniveaus
Aanpak in vogelvlucht
Referentiebestand
Drie hiërarchische niveaus van legenda-eenheden
Twee schaalbenaderingen
Superklasse
Klasse
Subklasse
Stedelijk gebied en
Stedelijk gebied
Bebouwing
Infrastructuur
Stadsg ronden
Overig urbaan grondgebruik
Infrastructuur
Infrastructuur
Bos natuur
Bos
Loofbos
Naaldbos
Gemengd bos
Griend
Natuur
Heide
Zand
Water
Water
Water
Landbouw
Tuinbouw
Boomgaard
Boomkwekerij
Kassen
Grasland
Grasland
Akkerbouw
Maïs
Granen
Bieten
Overige landbouwgewassen
