Doordat GIS-technologie een steeds belangrijkere plaats
inneemt in het dagelijkse werken van een operator, zullen
digitale werkstations langzaam de analytische instrumenten
verdringen in het fotogrammetrische productieproces.
Echter, zoals er nu nog analoge instrumenten worden ge
bruikt op sommige plaatsen in de wereld, zo zal ook de ana
lytische fotogrammetrie niet snel van het toneel verdwij
nen. Veel organisaties zullen ertoe overgaan om beide aan
pakken operationeel te houden en keuzes te maken ten aan
zien van product- en marktontwikkeling.
Praktische ervaringen: projecten
Vanaf medio 1993 heeft Grontmij Geogroep digitale foto
grammetrie ingezet voor verschillende projecten met uit
eenlopende klantvragen. Het zou te ver voeren om een vol
ledig overzicht te geven van alle klantvragen en projecten
die zijn uitgevoerd in de laatste vijf jaren. Wel kunnen be
paalde productgroepen (inclusief de consultancy voor iede
re groep) worden waargenomen:
basisbestanden;
bijhouding van basisbestanden;
opbouw van kadasters;
ruimtelijke analyses;
monitoring;
3D- en 4D-visualisaties.
Hieronder volgt een nadere toelichting per productgroep
met voorbeelden van projecten:
Eén van de eerste projecten in 1993, uitgevoerd voor een
drinkwaterbedrijf in de duinen, betrof het vervaardigen van
verschillende basisbestanden voor het kunnen uitvoeren
van een MER-studie in verband met mogelijke diepte-infil
tratie. Deze basisbestanden betroffen: (1) een hoogtemodel
van het duingebied waar de diepte-infiltratie was gepland;
(2) orthofoto's, een orthofotomozaïek en een aanvulling op
de GBKN.
In Noord-Holland werd met behulp van digitale fotogram
metrie een GBKN vervaardigd voor een gebied van 20.000
hectare. Het betrof één van de eerste projecten in Neder
land uitgevoerd op deze wijze en omvatte het scannen,
trianguleren en karteren van zeshonderd foto's in de scha
len 1 3000 en 1 6000. Veel ervaring werd opgebouwd
met de optimalisering van het werkproces, de inzet van be
paalde batch-procedures, en technische mogelijkheden en
Fig. 3.
Basisbestanden:
orthofoto en auto
matisch gegene
reerd D TM.
Fig. 4.
Bijhouding van
basisbestanden
met digitale foto
grammetrie.
onmogelijkheden op grote karterings-
projecten.
Naast GBKN-karteringen zijn in de
afgelopen jaren ook veel fotokaarten
voor industrie, waterschappen en lo
cale en provinciale overheden vervaar
digd, alsmede digitale terreinmodellen
voor Vinex-locaties en duingebieden.
Bovendien werd voor enkele grotere
steden een complete digitale fotokaart
vervaardigd voor intern en extern ge
bruik.
Nu op de meeste plaatsen de GBKN is
voltooid, ontstaat steeds vaker de be
hoefte aan bijhouding van de basisbe
standen. Het proces van bijhouding
bestaat uit zowel mutatiedetectie als
mutatieverwerking. De eerste projec
ten hebben aangetoond dat de kracht
van de digitale fotogrammetrie vooral
moet worden gezocht in het kunnen
visualiseren van bestaande kaarten in
digitale beelden. Hierdoor kunnen zo
wel mutaties worden opgespoord als
ook bijgehouden. Doordat echter de
GBKN 2D is, dient aan de bestanden
eerst een hoogte te worden meegege
ven om deze optimaal in 3D bestan
den te kunnen projecteren. De be
schikbaarheid van hoogte-informatie
uit laser-DTM's (AHN) of automati
sche DTM's uit de digitale beelden zal
dit soort bewerkingen eenvoudiger
maken.
Op dit moment is er nog geen eendui
dige aanpak voor de bijhouding, ech
ter op basis van de eerste projecten
voor enkele gemeenten lijkt de digitale
fotogrammetrie zowel voor de GBKN
alsook de DTB's (Digitale Topografi-
1999-4
GEODESIA
Basisbestanden (zoals scans, fotokaarten,
lijninformatie, orthofoto's, DTM's)
Bijhouding van basisbestanden
174
