r-'\
t.
i-
Verschillende projecten uitgevoerd
door Grontmij Geogroep geven de
mogelijkheden aan van het gebruik
van digitale orthofoto's, fuzzy classi
fication technieken en GPS-veldme-
tingen voor monitoring van duin- en
kustgebieden. Door het voorkomen
van vele kleine vegetatieveranderingen
is het voor een duinbeheerder moeilijk
om objectief vast te stellen ol de natuurwaarde van het ge
bied verbetert dan wel verslechtert.
Projecten uitgevoerd voor enkele grote duinwaterleiding
bedrijven in de afgelopen jaren tonen aan dat digitale foto-
grammetrie een uitstekende basis biedt voor monitoring
studies. Specifieke radiometrische correcties dienen echter
wel per digitale orthofoto te worden uitgevoerd om naad
loze mozaïeken te ontwikkelen, zodat de traditionele 'edge
disturbances' niet meer voorkomen. Het omslagpunt voor
het gebruik van andere inwinningstechnieken is vooral een
functie van resolutie, gebiedsgrootte, betrouwbaarheid, ob
jectiviteit en kosten; vooralsnog lijkt digitale fotogramme-
trie de aangewezen methode voor monitoring ten behoeve
van coastal zone management. De weersgesteldheid en (spe
ciaal in Nederland) mogelijke vliegrestricties zullen echter
nauwlettend in de gaten moeten worden gehouden bij het
ontwikkelen van langjarige monitoringsprogramma's.
Toen in 1996 het Monument op de Dam van zijn sokkel
moest in verband met renovatiewerkzaamheden, wilde de
aannemer dat het oorspronkelijke monument nagebouwd
zou kunnen worden indien er iets mis mocht gaan met één
van de elementen. Bovendien wilde de aannemer van ieder
element de afzonderlijke details hebben vastgelegd en deze
ook digitaal en 3D kunnen weergeven. Van belang hierbij
is om te beschikken over voldoende ruimtelijke object- en
omgevingsinformatie zonder de gewenste nauwkeurigheid
uit het oog te verliezen. Fig. 8 geeft een impressie van
1979
1990
1979
1990
-i£.rJs*"r
1 II
Fig. 7.
Monitoring van
drinkwater
bedrijven in duin
den.
Fig. 8.
Monument op
de Dam van zijn
sokkel.
de 3D-visualisatiemogelijkheden van
terrestrische objecten met behulp van
digitale fotogrammetrie.
Een ander project waarbij de 3D-vi-
sualisatiemogelijkheden van digitale
fotogrammetrie werden toegepast, be
trof de ontwikkeling en schematise
ring van het structuurplan voor een
nieuw te bouwen woonwijk in Hou
ten-Zuid (fig. 9). Door gebruik te ma
ken van digitale fotogrammetrie kon
de ontwerper in een vroegtijdig sta
dium gemeentebestuurders, project
ontwikkelaars en omwonenden be
trekken bij het concept. Bovendien
worden knelpunten objectief blootge
legd en kunnen zij aanleiding vormen
om alternatieve structuurplannen snel
en eenvoudig in 3D weer te geven.
Door de resultaten van digitale foto
grammetrie te koppelen aan simulatie
modellen was het mogelijk om foto
realistische visualisaties te maken van
een vuilstortplaats in Noord-Brabant,
die de komende jaren volgestort zal
zijn: 4D-visualisatie. Een ander voor
beeld van 4D-visualisatie betreft de
vervaardiging van een videofilm met
een zogenaamde 'fly-through' waarbij
het 3D-ontwerp van een autosnelweg
in Portugal gecombineerd wordt met
digitale orthofoto's en een automa
tisch gegenereerd DTM.
Toekomstige
ontwikkelingen
In [10] wordt een goed overzicht ge
geven van de huidige onderzoeken en
ontwikkelingen op het gebied van di
gitale fotogrammetrie, zoals integratie
met GPS, automatische aerotriangu-
latie, automatische kartering, datafusie
en objectherkenning. Het is de ver
wachting dat vele van deze ontwikke
lingen hun weg weten te vinden naar
de leveranciers van digitale fotogram-
1999-4
GEODESIA
Monitoring
3D- en 4D-visualisaties
vss'A- je
m F -sa
Techniek
176
