mijl. De soevereiniteit in de territoriale zone geldt over
de zeebodem, water en luchtruim. De soevereine rechten
staan nauwkeurig beschreven in het Zeerechtverdrag. Er
is echter één beperking in de territoriale zone: er geldt het
recht op onschuldige doorvaart;
de aansluitende zone is het gebied voorbij de territoriale
zee waarbinnen de kuststaat toezicht mag uitoefenen om
te voorkomen dat inbreuk wordt gemaakt op bepaalde
regels en voorschriften die binnen zijn grondgebied of
territoriale zee van kracht zijn. De aansluitende zone mag
zich tot 24 zeemijl vanaf de basislijn uitstrekken. Er gel
den geen bevoegdheden, deze zone heeft slechts een con
trolerende en preventieve functie;
het continentale plat omvat de zeebodem en de onder
grond van de onder water gelegen gebieden buiten de ter
ritoriale grens. De buitengrens van het continentaal plat
is vastgesteld op maximaal 200 zeemijl vanaf de basislijn,
of (indien groter) tot aan de natuurlijk gevormde conti
nentale rand. In eerdere verdragen had de definitie van
het continentaal plat alleen direct een relatie met de geo
logisch continentale rand. Maar aangezien sommige lan
den daar meer voordeel bij hadden, is in UNCLOSIII
tevens het afstandscriterium ingesteld. De kuststaat heeft
soevereine rechten op het continentale plat op het gebied
van exploratie en exploitatie van natuurlijke rijkdommen
(voornamelijk olie en gas). Reeds na de eerste Zeerecht
verdragen van 1958 zijn de Noordzeestaten begonnen
met het vaststellen van verdragen voor de verdeling van
het continentaal plat van de Noordzee;
de exclusieve economische zone (EEZ) voorbij de territo
riale zee is maximaal 200 zeemijl vanaf de basislijn. Dit
is dus een overlapping met het continentaal plat. Het
continentaal plat behoort echter automatisch toe aan
de kuststaat, de EEZ moet afgekondigd worden. In de
EEZ bezit de kuststaat soevereine rechten met betrekking
tot diverse economische activiteiten. Het gebied omvat
de zeebodem, de ondergrond en de wateren daarboven.
Nederland heeft nog geen EEZ afgekondigd, de verwach
ting is echter dat dit spoedig zal gebeuren;
4 1
Fig. 2.
Maritieme zones
en grenzen.
Tabel 1.
Overzicht claims
op maritieme
gebieden (data
beschikbaar van
alle kuststaten,
behalve Bosnië-
Herzegovina,
Georgië en
Slovenië). (Bron:
United Nations
General Assembly
'Oceans and the
law of the sea,
report of the Secre
tary-General',
5 oktober 1998.)
de visserijzone komt niet in het VN-
verdrag voor, maar veel staten heb
ben hem wel ingesteld, waaronder
Nederland (in 1977). Vanuit het ge
woonterecht is dit toegestaan. Visse-
rijzones zijn over het algemeen 200
zeemijl. Men zou de visserijzone
kunnen zien als een voorloper van
de EEZ;
voorbij de EEZ is de volle zee. Hier
geldt nog het principe van de vrij
heid van zee: geen enkele zeggen
schap door staten. Het gevolg van
het instellen van allerlei zones is ech
ter dat slechts 2/3 deel van alle zeeën
en oceanen nog gedefinieerd is als
volle zee.
In tabel 1 staat weergegeven hoeveel
staten welke aanspraken maken op
welke maritieme zones met welke af
metingen.
Bepalen grenzen
Alle grenzen van bovenstaande ver
melde zones en gebieden worden ge
meten vanaf de basislijn. Dit is de bin-
182
GEODESIA
Nationaal 2
L
Internationaal
luchtruim
Land
24 zeemiiL.
luchtruim w
12 zeemijl^
Territoriale
Aansluitende
Ï5
3
CD
m
^vatoren
zone
B
mischeZone
200 zeemijl t
Continentaal
Diep-
zeebodem
plat (alle staten)
Continentaal
plat (staten verre
continentale rand)
Zone
Grens
Afrikaanse
staten
Aziatische
staten en
Oceanië
Europese en
Noordamerikaanse
staten
Latijns-
Amerikaanse en
Caraïbische staten
Totaal
Territoriale wateren
12 zeemijl of minder
30
46
30
27
133
meer dan 12 zeemijl
7
1
-
3
11
Aangrenzende zone
24 zeemijl of minder
meer dan 24 zeemijl
16
24
1
10
16
66
1
Exclusieve
Economische zone
200 zeemijl of minder
25
36
19
26
106
Visserijzone
200 zeemijl of minder
5
3
6
1
15
Continentaal plat
200 zeemijl en/of buitengrens
van continentale rand
9
17
4
13
43
Diepte 200 meter en/of
exploiteerbaar (1958 conventie)
4
8
10
3
25
Anders (natuurlijke verlenging,
geen definitie opgegeven, enz.)
2
6
8
7
23
Andere maritieme
gebieden
200 zeemijl
-
-
-
1
1
