GAL A.S'
Gaussische conforme bol en geodetische lijnen op de
ellipsoïde;
de meridiaan is een lijn van constante lengte en is een
geodetische lijn;
de parallel is een lijn van constante breedte (en snijdt de
meridianen onder rechte hoeken) en is een loxodroom;
de term rechte lijn is bijzonder vaag. Over het algemeen is
niet duidelijk ot een loxodroom, gridlijn of geodetische
lijn is bedoeld.
Het is verrassend om te zien dat een groot aantal continen
taal plat-grenzen in het verleden zijn vastgelegd door
geografische coördinaten, verbonden door 'rechte lijnen' of
door lijnen te tekenen op een kleinschalige kaart, terwijl de
vermelding van de geodetische datum ontbreekt. Vaak zijn
er ook niet of nauwelijks afspraken gemaakt over hoe de
overeengekomen punten verbonden moeten worden: via
een grootcirkel, geodetische lijn of via een loxodroom.
Indien er al lijnen zijn gedefinieerd tussen de punten, ziet
men de trend dat er vroeger meer afspraken zijn gemaakt
om lijnen te verbinden door middel van loxodromen en
tegenwoordig meer door geodetische lijnen, aangezien deze
laatste nu eenmaal de kortste afstand zijn tussen twee pun
ten. Dit heeft te maken met hoe de grenslijnen worden
geconstrueerd. Vroeger werd dit vaak gedaan door lijnen in
te tekenen op zeekaarten, die over het algemeen volgens de
Mercatorprojectie waren gemaakt. Tegenwoordig gebeurt
het berekenen van grenspunten veelvuldig met geavanceer
de pc-programma's die makkelijk met geodetische lijnen
kunnen rekenen. Naast de methode van vaststellen van
punten en lijnen is er de mate van precisie waarmee dat ge
beurt. Bij het vaststellen van grenzen met de tekenmethode
op zeekaarten traden er tekenfouten op. Het kon zijn dat
slechts een precisie van één a twee zeemijl werd gehaald.
Nu is dat niet meer acceptabel vanwege beschikbare nauw
keurige plaatsbepalingsapparatuur zoals DGPS. Daarnaast
is er een grote diversiteit in de resolutie van het aantal deci
malen te zien waarin de coördinaten zijn gegeven in de
grensverdragen.
GALOS
Om bovengenoemde problemen in de toekomst te voor
komen is in 1989 de werkgroep GALOS (Geodetic Aspects
of the Law of the Sea) opgericht, onder auspiciën van de
International Association of Geodesy (LAG). Deze oprich
ting is in overeenstemming met UNCLOSIII, waarin voor
samenwerking werd gepleit (fig. 4). Aanbevelingen van
GALOS betreffende geodetische aspecten van internatio
nale maritieme grensbepaling binnen het raamwerk van de
UNCLOSIII zijn:
bepalen van basislijnen;
nauwkeurige gebiedsbepalingen;
bepalen van buitengrenzen van gebieden zoals EEZ en
continentale plateaus (zowel geometrisch als continentaal
plat-grenzen);
definiëren van equidistante grenzen.
Sinds de oprichting hebben verschillende conferenties en
workshops over bovenstaande onderwerpen plaatsgevon
den. De leden van GALOS zorgen dat hun onderzoek op
het gebied van grensbepalingen op zee worden verspreid
middels bijeenkomsten en publicaties.
In het verleden was een afgevaardigde
van de Dienst der Hydrografie even
eens lid van GALOS.
Software Hydrografie
Om een snelle ondersteuning aan het
Ministerie van Buitenlandse Zaken te
waarborgen is er programmatuur ont
wikkeld om eenvoudig snijpunten van
lijnen, afstandsberekeningen, opper
vlakten, datumtransformaties en der
gelijke te bepalen. Afgelopen jaar is
deze software gecombineerd tot het
gebruikersvriendelijke Windows-pak-
ket PCTrans (fig. 5). Bij de oppervlak
teberekening wordt uitgegaan van de
oppervlaktegetrouwe projectie van Al
berts. Dit wordt gedaan door zoge
naamde tussenpunten te berekenen.
Vervolgens worden deze punten naar
het platte vlak geprojecteerd. Door de
stapgrootte te verkleinen (meer tus
senpunten te berekenen) wordt een
correctie toegepast [4].
Fig. 4.
Titelpagina van
GALOS.
Voorbeeld: vaststelling
grenzen Nederland-België
De zijwaartse zeegrens tussen Neder
land en België is al eeuwenlang onder
werp van discussie. In 1965 werd op
ambtelijke niveau overeenstemming
bereikt tussen België en Nederland
over de zijwaartse begrenzing van het
continentaal plat volgens de methode
van de equidistantie. Bij het bijbeho
rende ontwerp-verdrag behoort een
briefwisseling betreffende reservering
van rechten in de territoriale wateren.
Tevens bestaat er een ontwerp-verdrag
tussen België en Nederland over de
begrenzing van de territoriale zee. In
dit laatstgenoemde ontwerp-verdrag
worden slechts twee punten (coördi
naatparen) genoemd. Nederland heeft
deze afspraken gehanteerd bij de uit
werking van de Mijnwet Continentaal
Plat. Zo is de indeling in blokken van
het continentaal plat voor onder meer
de exploratie en exploitatie van onze
bodemrijkdommen hierop gebaseerd
184
1999-4
GEODESIA
GEODETIC ASPECTS OF THE LAW OF THE SEA
