Het antwoord volgt per kerende post. "In antwoord op Uw
geachte schrijven van gisteren diene, dat wij uit Voorburg
bericht kregen, dat men inderdaad nog niet heeft durven
afzenden, omdat de verharding in deze dagen meer dan
slecht vooruit gaat. Van twee teleurstellingen moeten wij
de minste kiezen en het aankomen van verbrokkelde stee-
nen is zeker de grootste. Wij verzoeken U daarom wat ge
duld te willen uitoefenen, zoolang vorst dreigt, kan er niet
worden aangemaakt dan binnenshuis, waar de ruimte van
zelf beperkt is, anders bevriest 's nachts, wat over-dag ge
maakt is. Wij houden ons zeer voor Uw bezoek aanbevo
len, dat U de overtuiging zal schenken, dat wij niet anders
kunnen handelen".
Dit is te veel voor Boer. Op 28 februari schrijft hij: "Nu de
betonsteenen nog niet vervoerbaar zijn moeten de werk
zaamheden onder Dieren worden gestaakt. Een groot deel
der hoekmetingen moet uitgevoerd worden vóór er blad
aan de boomen komt. Moet er op de toezending der stee-
nen nog weken gewacht worden dan zou eene maanden
lange vertraging in het werk daarvan het gevolg zijn. Van
de 'twee teleurstellingen' in Uw schrijven van 26 dezer be
doeld is daarom 'het aankomen van verbrokkelde steenen'
de minste. Desnoods zouden we voorloopig al met een
...tal steenen geholpen zijn indien de rest geleidelijk in
enkele weken volgt" (helaas is in de kladbrief het aantal
gewenste stenen niet ingevuld).
Op 29 februari volgt reeds het antwoord van Bourdrez: "In
omgaand antwoord op Uw geachte schrijven d.d. 28 dezer,
hebben wij de eer U te berichten, dat morgen 100 steenen
worden afgezonden en dat wij hopen op bestendigheid van
het thans gunstige weer, zoodat wij over drie weken de rest
kunnen geleverd hebben. Wij zullen door toevoeging van
meer cement de verharding zien te verhaasten". En zowaar,
blijkens een verklaring op een formulier van de Maatschap
pij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen zijn er op het
station Voorburg.SS. op 2 maart 1916 door de firma
Bourdrez '110 beton paaltjes gemerkt KAD wegende
3300 kg' oningepakt aangeboden ter verzending per
spoor naar Dieren-Doesburg. Uit de vrachtbrief blijkt dat
ze daar op 8 maart 1916 zijn aangekomen. Hoe ze daar zijn
aangekomen is de vraag, maar op een klein kladblaadje
vind ik in potlood vermeld:
3 geheele steenen
bruikbare kolommen 18,30 wagon
kolommen 1,20 bestelgoed
60
20
19,50.
Tel ik deze getallen op, dan kom ik op 110 stuks, zodat dit
kladje het ergste doet vrezen. Maar, stond er niet in de
Voorwaarden van levering: "omtrent de qualiteit van de
steenen kan de ingenieur-verificateur voornoemd te allen
tijde een onderzoek doen instellen door de firma Koning en
Bienfait te Amsterdam"?
Kwaliteitsonderzoek
Al had Boer zijn stenen nog zo drin
gend nodig, hij kon er kennelijk toch
nog enkele missen voor een kwaliteits
onderzoek. Er vinden twee verschil
lende onderzoeken plaats bij voor
noemde firma, een onderzoek naar de
chemische samenstelling van de stenen
en een onderzoek naar de drukweer-
stand. Uit de uitslag van het eerste on
derzoek, dat is uitgevoerd op 21 maart
1916, blijkt dat de palen op 13 maart
zijn ontvangen.Verder lezen we "van
de ter onderzoek gezonden betonpalen
was er één gebroken. De gave paal
werd aan de kopzijde overlangs door
gezaagd".
Proefstation voor Bouwmaterialen
rV"
5-AtïU!)!6
I2.MRT.T
Fig. 5. "Conclusie: Aan het voorschrift dat de
Kwaliteits- kop van den paal over eene lengte van
onderzoek voor 20 cm uit Quenast-slag-beton moet
50gulden, bestaan, wordt niet voldaan", en na
de kolommen met gewichtsdelen en
mengingsverhoudingen waaruit
blijkt dat de samenstelling 1 6 is
volgt "Het grintzandbeton heeft dus
niet de voorgeschreven samenstelling
1 3, terwijl het Quenast beton vetter
is dan hetgeen het voorschrift eischt".
Het tweede onderzoek heeft plaatsge
vonden op 22 maart 1916. Hier staat
dat het beton is ontvangen op 17
maart 1916. "Uit elk der 2 betonpalen
werd een kubus van 10 cm zijde ge-
192
1999-4
GEODESIA
27 geheel onbruikbaar
en Bureau voor Chemisch Onderzoek
KONING BIENFAIT.
Da Costakade 104, AMSTERDAM.
Telefoonnummer 3047 Z.
Jtö 25261 voor:' uL^'v ck
WEGENS VERRICHTE O N D E R Z O E K I N G E
N. V- /lX //t
J iC/ZX/;/.v?lUczZ6-£^-* L/Ö. -
Proahirüon voor BóttcmaterfcWh
&ON1NÜ **U3Nf-*»Tv /O.
Beleefd verzoeken wl| om Inzending v
Zegel-OMS^
f
