heet leuk. Mijn oog wordt het eerst ge- Reparatie
trokken (hoe kan het anders) door een van een plan.
paar verfrommelde en zwaar bescha
digde kaarten. Het blijken minuut
plans van Wassenaar te zijn, in 1832
met veel inspanning door kadaster
tekenaars gekarteerd, getekend en ge
kleurd. Hoe weinig van die fraaie
handarbeid straalt nog van deze resten
af. Op het oog lijken het vodjes papier,
met sellotape aan elkaar geplakt. Dik
ke vette rode potloodlijnen over de te
kening geven aan dat de kaart inmid
dels is vervallen en, alsof dat nog niet
duidelijk genoeg is, staat dat er ook
nog eens met grote dikke letters op ge
schreven. Ze zien eruit alsof ze langer
dienst hebben gedaan als vloerbe
dekking dan als kadastraal informatie
drager.
Een restauratie-
behoeftig register.
Clerx' bedrijf heeft tot taak ze weer
wat toonbaar te maken. Mevrouw Van
den Hurk is er ondanks de droeve aan
blik met veel overgave aan begonnen,
te beginnen met de verwijdering van
het plakband. Vreselijk zegt ze, ik heb
mijn kinderen verboden ooit nog
sellotape te gebruiken. Het plan gaat
vervolgens door meerdere handen:
schoonmaken, ontzuren, instukken en
vlak maken. Als de kaarten zijn geres
taureerd, gaan ze terug naar de op
drachtgever, het Rijksarchief in Den
Haag. Hopelijk passen ze daar wat be
ter op deze erfenis uit het verleden dan
bij de vorige baas.
Stukgelezen statenbijbels
Aan een andere tafel is Jos bezig een
boek uit elkaar te halen; eerst de leren
band eraf en dan alle velletjes stuk
voor stuk lospeuteren. Voordat er ge
peuterd wordt, maakt Jos van alle
onderdelen foto's en beschrijvingen
zodat het later weer op de zelfde ma
nier in elkaar kan worden gezet. Zorg
vuldig wordt vastgelegd hoe het is in
genaaid, hoe de bindingen in de rug
231
katerns
stuk v
zitten en hoe de katerns zijn samengesteld. Pas dan worden
alle onderdelen stuk voor stuk gerepareerd en schoon
gemaakt, de losse velletjes ontzuurd en op de band aan-
gevezeld. Tenslotte wordt het boek aan de hand van de
vastgelegde situatiebeschrijving weer stap voor stap op
gebouwd en opnieujw ingenaaid tot een keurig geheel. Er
liggen een paar helej oude statenbijbels. Helemaal stuk ge
lezen (dat moet lang geleden gebeurd zijn). Die ondergaan
dezelfde bewerking als het boek. Eén van de bijbels is klaar.
Die ken je echt niet (terug, hij kan zo weer vijfhonderd jaar
mee, zeker in aanmerking nemend dat dit exemplaar meer
zal dienen ter opluistering van een interieur dan om in te
lezen.
Later wordt alles
weer netjes in
elkaar genaaid.
Een aandenken aan <jjns verleden van heel andere aard is een
stapel charters of oorkonden, handgeschreven in Karolin-
ger schrift op perkament en van een echt wasstempel voor
zien. Er ligt een oude oorkonde uit 1450, die de overeen
komst beschrijft tussen het stadsbestuur van Delft en de
Landsregering. Je mjoet echter van goede huize komen om
dat te kunnen ontcijferen. Maar dat heeft niets te maken
met beschadiging of gebreken. Het is een kwestie van oud
(schrift. Op deze stukken is duidelijk
veel beter gepast dan op de minuut
plans, maar desondanks was er toch
wat schade. Ze gaan nu weer terug
naar de opdrachtgever, geconserveerd,
vlak gemaakt en veilig opgeborgen in
j zuurvrije dozen, waarin ze jaren veilig
zijn.
De verdere speurtocht op de droge af
deling je kunt er niet genoeg van krij
gen als je wat van oude historie
houdt), brengt me bij de kadastrale
j leggers van mijn geboortestad die hier
toevallig liggen, keurig opnieuw inge
bonden. Naar de bezittingen van mijn
ouders en voorouders hoef ik echter
niet te speuren, maar dat is niet de
schuld van Jan Clerx, want hij mag
immers aan die oude stukken niets
toevoegen.
GEODESIA
1999-5
