een verdere ontwikkeling van Match-AT, ontwikkeld door
INPHO (Universiteit Stuttgart). Match-AT is pas enkele
maanden op de markt, niettemin hebben we er wat erva
ring mee opgedaan. De semi-automatische versie van
ISDM zal binnenkort beschikbaar komen.
Handmatige triangulatie
Op de methode van handmatige triangulatie met ISDM
wordt hier slechts kort ingegaan. Met de recente komst van
volledig automatische triangulatiesoftware zal handmatige
triangulatie spoedig overbodig worden.
Fig. 6.
Door het
automatische
triangulatie
programma
Match-A T
verbindingspunten.
De triangulaties die door KLM Aerocarto met ISDM zijn
uitgevoerd geven aan dat de methode sneller en nauwkeuri
ger is dan met de analytische plotter mogelijk was. Omdat
een verbindingspunt tegelijk in alle foto's waarin het punt
voorkomt kan worden gemeten (op het enorm grote beeld
scherm kunnen gemakkelijk 20 tot 30 windows open
staan), kan de puntsoverdracht nauwkeurig geschieden.
Omdat alle beelden direct vanaf de harde schijf toeganke
lijk zijn kunnen hermetingen zeer efficiënt worden uit
gevoerd.
Wel is het zaak om de juiste soort punten te gebruiken.
Hoeken van daken of putdeksels, einden van witte verf-
strepen, de voet van een paal en dergelijke zijn in het alge
meen niet geschikt. Wel geschikt zijn minuscule details
als reflecties van een kiezel, kruisingen van voegen tussen
stenen, middens van wegsymbolen of putdeksels, vlekjes in
bitumen dakbedekking of in een grasveld, enzovoorts.
Daar waar geen geschikte details voorhanden zijn, met
name bij vers geploegde akkers, is het vinden van geschikte
punten vaak een crime. Hier zou mogelijk de semi-automa
tische optie goed kunnen helpen, het programma zoekt dan
zelf met behulp van correlatie het corresponderende punt
in de verschillende foto's.
Het resultaat van de blokvereffening is dat de stand en
positie van iedere foto in het RD/NAP-stelsel bekend zijn.
312
Deze gegevens worden gebruikt om in
de analytische plotter direct stereomo
dellen op te zetten voor de kartering.
Aan de triangulatie worden hoge eisen
gesteld omdat de fotogrammeter niets
meer aan de instellingen kan wijzigen.
Zelfs een geringe hoeveelheid parallax
is erg vermoeiend voor de fotogram
meter.
Automatische triangulatie
De eerste ervaringen met de volledig
automatische triangulatie en blokver
effening met Match-AT zijn boven
verwachting positief. Voordat het pro
gramma kan worden opgestart, behoe
ven slechts een beperkt aantal voorbe
reidende werkzaamheden te worden
uitgevoerd. De benaderde posities van
de foto's moeten op een ol andere wij
ze worden gedefinieerd (deze komen
meestal uit de GPS-gegevens van de
lotovlucht), de inwendige oriëntering
moet worden uitgevoerd (in deze fase
moeten de randmerken van de foto
worden ingemeten) en de paspunten
moeten handmatig worden gemeten.
Recentelijk is een module toegevoegd
voor automatische inwendige oriënte
ring. Nadat één foto met de hand is
gemeten, dient deze vervolgens als
referentie voor het automatisch in
wendig oriënteren via beeldcorrelatie
van alle overige foto's in het project.
Dit kost ongeveer 5-10 seconden per
foto en verloopt bij goed gescande
foto's zonder problemen.
Met behulp van de door de gebruiker
opgegeven benaderde posities van de
foto's en de strookrotaties en op basis
van opgegeven gemiddelde vlieghoog
te en terreinhoogte, creëert Match-AT
in iedere foto 9 zogenaamde "nomi
nale" verbindingspunten. De posities
van deze punten worden iteratief ver
beterd, waarbij gewerkt wordt van
subbeelden met lage naar hogere reso
lutie (beeldpiramide, [3]). Uitgaande
van het subbeeld met de laagste resolu
tie probeert Match-AT met beeld-
correlatietechnieken (image matching
[3], [7]) van ieder nominaal verbin
dingspunt de corresponderende posi
ties in de naburige beelden te bepalen.
Daarbij worden aan de benaderde
waarden van de fotoposities geen al te
hoge eisen gesteld. Match-AT conver
geert in de praktijk indien de nomi-
1999-7/8
GEODESIA
