- r'i'.T
HF
mmsfa# w v
kt
worden weggeschreven. Het grid kan
daarna gesuperponeerd worden op het
stereomodel, waarna driedimensionaal
kan worden bekeken of de gegenereer
de punten voldoen. Het verdient daar
bij aanbeveling het meetmerk bij de
controle op de grond te houden.
Doordat het puntenwolken van de
zelfde kleur betreft, kan men ge
makkelijk visueel de verkeerde punten
matchen en op grond hiervan verkeer
de conclusies trekken over het ge
creëerde DTM. Binnenkort is een
nieuwe functie beschikbaar ("cursor
on surface") waarbij de software er
voor zorgt dat de cursor steeds op het
digitale terreinmodel ligt. Dit zal con
trole van het terreinmodel een stuk
vereenvoudigen.
De nauwkeurigheid van Match-T
hangt sterk af van het terreintype. Uit
stekende resultaten zijn verkregen in
licht geaccidenteerde woestijngebie
den met voldoende textuur. Twintig
meter hoge ruggen met bijna verticale
hellingen werden perfect weergegeven.
Hierbij was het niet nodig vooraf
breuklijnen te karteren of achteraf het
resultaat te editen. Klassieke foto-
grammetrie geeft hier geen beter resul
taat.
Ook volumemetingen op basis van
automatisch vervaardigde digitale ter
reinmodellen van voorraadbergen
hebben tot een goed resultaat geleid.
Voorwaarde is ook hier dat de bergen
een goede textuur hebben, anders is al
snel een bewerkelijke editslag nodig.
Dichter bij huis geven hoogtemodel
len van weilanden soms zeer lichte
golvingen te zien (tot 20 cm) die
in werkelijkheid niet aanwezig zijn.
Dit effect werd tijdens de benchmarks
ook bij systemen van andere leveran
ciers aangetroffen. De oorzaak is nog
niet geheel duidelijk. Mogelijk dat er
met het afstemmen van parameters
nog wat te verbeteren valt. Ook kan
het veroorzaakt worden door lichte
begroeiing, waar een ervaren operator
doorheen prikt.
Tijdens de benchmarks met de diverse
systemen deden zich nog een aantal
andere opmerkelijke gevallen voor. In
het geval van een boomgaard, waarbij
de bomen op zeer regelmatige afstand
van elkaar stonden, pad het programma kennelijk de ver
keerde bomen gematched, waardoor een stevige berg in het
vlakke land was ontstaan. Het omgekeerde kwam ook voor:
in een digitaal terreinmodel van Oman met extreem steil en
hoog gebergte, werden complete bergen gemist. In alle ge
vallen geldt echter cjat de kwaliteit van het resulterende
DTM perfect kan worden beoordeeld via de superimpo-
sitie.
Fig. 5.
Snel en economisch
vervaardigd
3d-stadsmodel.
Zï* Am Ta y: - *- ,4fc r*
c \v -
■*m c-rrfe'ra*>ÏSSr
Hoogtemodellen kupnen uiteraard ook gewoon handmatig
worden ingewonnenj Een voorbeeld hiervan is een snel en
economisch vervaardigd stadsmodel zoals getoond in lig. 5
(nauwkeurigheid 1 m).
Triangulatie en blokvereffening
Voordat een uit twee elkaar overlappende luchtfoto's be
staand stereomodel gekarteerd kan worden, moet eerst de
relatie gelegd worden tussen het stereomodel en het ter-
restrische coördinatenstelsel, in Nederland dus RD/NAP.
Voor een nauwkeurige en gecontroleerde inpassing van het
stereomodel zijn in de praktijk (minimaal) zes paspunten
nodig, die zowel in het terrein als in het stereomodel in
coördinaten bekendimoeten zijn. Omdat dit zeer veel ter-
restrische metingen met zich meebrengt, is reeds lang ge
leden de methode van aerotriangulatie en blokvereffening
bedacht. Hierbij worden eerst de fotogrammetrische foto's
c.q. modellen met elkaar verbonden door het meten van
overeenkomstige "verbindingspunten" in de stereomodel
len. Daarnaast wordjt slechts een beperkt aantal paspunten
in het terrein ingemeten. Alle waarnemingen worden via
de methode der kleinste kwadraten simultaan vereffend en
getoetst in de zogenaamde blokvereffening, met als resul
taat dat van alle foto's de exacte positie en stand ten tijde
van de opname bekend zijn en eveneens de coördinaten
van de verbindingspunten in het terrestrische coördinaten
stelsel.
Wat betreft de aerotriangulatie biedt het ImageStation Z
op dit moment de mogelijkheid van handmatige triangu
latie via "ImageStation Digital Mensuration" (ISDM) en
automatische triangulatie via "ImageStation Automatic
Triangulation" (ISAT). Het laatste pakket is in feite
311
GEODESIA
1999-7/8
,:,V;
V:
■'w
imr A
fjr,*.
