A
nele infrastructuur worden opgebouwd. Nieuwe ministe
ries, nieuwe organen en organisaties moesten worden be
menst met de voormalig kanslozen,
terwijl de vaak beter opgeleide Zuid-
Afrikanen zich massaal terugtrokken.
Als direct gevolg hiervan was bijvoor
beeld het totale personeelsbestand van
het ministerie van Grondzaken terug
gelopen van ruim honderdtwintig in
1990 tot net iets boven de twintig in
1994. Met de grote druk op de nieuwe
regering om snel iets aan het grond
vraagstuk te doen, besloot het ministe
rie daarom dat voor de uitvoering van de aanbevelingen in
het nationale grondbeleid [4] aangepaste training voor
nieuw aan te nemen personeel, evenals aanpassing van het
(formele en niet-formele) rechtssysteem met betrekking tot
grond, noodzakelijk was.
Flexibele grondrechten
De behoefte aan technische landmeters was reeds geformu
leerd in een aantal proefprojecten bij de landmeetkundige
dienst (Surveyor-General) van het ministerie met hulp van
een Deense niet-gouvernementele organisatie IBIS. Eén
van hun bevindingen was dat kadastrale landmetingen en
registraties slechts voor een deel van het hele land plaats
vonden [5]. In vele, voornamelijk niet officiële, informele
stedelijke gebieden en voormalige thuislanden bleek dat de
onmogelijkheid om grondrechten te laten registreren leid
de tot de onmogelijkheid om kredietinvesteringen te be
werkstelligen. Vooral in de sterk groeiende informele stede
lijke gebieden bleken geen officiële rechten mogelijk, ter
wijl in de communale gebieden de traditionele rechten niet
konden worden beschermd tegen de expansie van de stede
lijke gebieden. Omdat meer dan tien procent van de bevol
king hier direct mee te maken heeft, werd een voorstel ge
formuleerd om een systeem van landregistratie in te voeren
waarbij mensen op een eenvoudige en snelle manier toch
een recht zouden kunnen doen gelden op hun stukje
grond. Dit nieuwe systeem werd 'flexible land tenure' ge
noemd. Flexibel, omdat de rechten niet via de in de Nami-
bische kadastrale wetgeving voorgeschreven methoden
kadastraal zouden worden opgemeten en geregistreerd, een
proces dat duur is vanwege de hoge eisen van nauwkeu
righeid en de kosten voor geregistreerde landmeters, con
veyancers, enzovoort, maar via eenvoudige metingen
(meetband) en lokale registers met 'flexibele' perceelsgren-
zen. Voordeel van zo n systeem zou zijn dat voor grotere
gebieden met meerdere mensen in ieder geval snel duidelijk
zou worden wie er in het gebied woonden en dat hun lokaal
veronderstelde - zij het niet geregistreerde rechten niet
langer konden worden bedreigd door buitenstaanders,
overheden en (verouderde, niet meer toereikende) wet
geving.
Directe consequentie van zo'n oplossing was echter dat er
een directe behoefte ontstond aan nieuw opgeleide mensen
die in ieder geval zelf eenvoudige metingen en kadastrale
registraties zouden kunnen verrichten. Een nieuw soort
opleiding in basis-landmeetkunde, re
gistratie en lokaal onroerendgoed-
beheer moest worden gecreëerd en
nieuwe mensen moesten deze korte
maar krachtige opleiding gaan volgen
voor het ministerie van Grondzaken.
Met deze achtergrond werd onder an
dere de eenjarige nationale certificaat
opleiding in 'land measuring' ontwik
keld, die inmiddels is geïnstitutionali
seerd op de Polytechnic van Namibië.
Deze opleiding is uniek in zuidelijk
Afrika, maar toch toegesneden op een
Fig. 2. specifiek probleem dat in heel zuide-
Eerste lessen lijk Afrika speelt, namelijk het snel
landmeten. doorvoeren van grondhervormingen
met nieuwe middelen door nieuw op
te leiden voormalig kanslozen van de
bevolking.
Kadastrale landmeet
kunde
De opleiding is ingericht rondom een
aantal basisvaardigheden, die zijn ge
clusterd in modules:
Het voornaamste verschil met de tra
ditionele opleidingen landmeetkunde
is de relatief beperkte nadruk op land-
meettechnische kennis en vaardig
heden, namelijk inclusief landmeet
kundige procedures zo'n 25% van de
totale cursus. Daarbovenop wordt ook
aandacht besteed aan praktische vaar
digheden in het veld zoals communi
catie en algemene kennis over kadas
traal en traditioneel recht en grondbe
heer. Deze vaardigheden zijn vooral
nodig in de meer rurale gebieden,
368
1999-9
GEODESIA
Onderwerpen per module
Maanden
tijd
Toegepaste kennis van Engels, communicatie,
wiskunde, computer en statistiek
2
17
Basiskennis recht, grondrecht en -beheer,
landregistratie, landmeetkundige procedures
en kadastrale metingen
2.5
21
(Kadastrale) Landmeetkunde
2
17
Stedelijke planning en beheer
1.5
13
Landhervorming, taxatie en grondeconomie,
rurale planning
1
8
Communicatie bij gronddisputen
0.5
4
Introductie landinformatiesystemen
0.5
4
Veldwerk
1
8
Vakanties, examens
1
8
Totaal
12
100
