GIS in de detailhandel
Een kansrijke sector
Snelle groei
373
GEODESIA '999-9
geo-information engineering, automation, applications
geo-informatievoorziening, automatisering, toepassingen
KEYWORDS
TREFWOORDEN
In een onderzoek, dat tussen maart 1998 en juni 1999
is uitgevoerd door het Ravi-bedrijvenplatform in
samenwerking met de Vrije Universiteit en de
Manchester Metropolitan University, is het gebruik
van geografische informatiesystemen (GIS) in de
Nederlandse detailhandel onderzocht. Hierbij is aan
het begrip detailhandel een brede definitie toegekend,
inclusief bijvoorbeeld banken en de verzekeringswereld.
Het onderzoek biedt een vergelijking met de Engelse
en Canadese situatie. De toepassingen van GIS in de
detailhandel, de voor- en nadelen, de implementatie,
de oorzaken waarom niet-gebruikers (nog) geen GIS
hebben ingezet en de toekomstperspectieven voor
GIS-gebruik in deze sector worden uiteengezet en
in een breder kader geplaatst. In dit artikel worden
de belangrijkste bevindingen uit het onderzoek
behandeld.
Het gebruik van GIS
in de detailhandel
voor allerlei beslis
singsondersteunende
activiteiten is het afgelopen decen
nium enorm toegenomen, zowel in
Europese landen als in Noord-Ameri
ka. De brede toepassing binnen de de
tailhandel is niet verwonderlijk: ge
schat wordt dat 90% van de informa
tie die in deze sector omgaat, een geo
grafische component heeft (informatie
gerelateerd aan een specifieke locatie,
zoals de vestigingsplaats, het adres van
de klant of de leverancier). Het door
de auteurs verrichte internationale on
derzoek wijst uit dat ongeveer 50%
van de ondervraagde organisaties in
de detailhandel GIS-technologie ge
bruikt. Bovendien hebben alle grotere
detailhandelsorganisaties reeds geïn
vesteerd in GIS of zijn dat in de nabije
toekomst van plan.
dr. T. Hernandez, research fellow
bij de Retail Location Planning and
Management Group van de
Manchester Metropolitan University,
en drs. A. S. Verrips,
beleidsmedewerker hij de Ravi en
het bedrijvenplatform.
Aan de snelle groei] van GIS in de detailhandel ligt een aan
tal oorzaken ten grondslag. Hierbij kan onderscheid wor
den gemaakt tussen vraaggestuurde en aanbodgestuurde
factoren. Wat betreft de vraag krijgt de detailhandel met
een steeds zwaardere concurrentie te maken. Door een
overvolle markt gaat men op zoek naar nieuwe manieren
om de winsten veiljg te stellen en concurrentievoordelen op
te bouwen. Het stj-even is om uit elke vestiging optimaal
rendement te haleiji. Dit kan worden bereikt door het aan
bod nauw te laten gansluiten op de specifieke omstandighe
den bij die betreffende vestiging en de omgeving hiervan.
Dit kwam min of (neer als een openbaring voor de succes
volle detailhandelaïen uit de jaren tachtig, die toentertijd
gewoonweg hetzelfde productassortiment en dezelfde win
kelindeling hanteerden voor hun gehele netwerk van vesti
gingen. De meesten hechten nu meer
waarde aan de micro-marketingfiloso-
fie en hebben daarom gedetailleerde
informatie nodig over hun klanten en
j de markten waarin ze opereren. Door
een juiste combinatie, analyse en
j interpretatie van deze informatie kun-
i nen detailhandelaren alle aspecten van
de markt in kaart brengen. Op die ma
nier zijn ze in staat om het juiste pro
duct op de juiste plaats op de juiste
j tijd te leveren. Zo kan worden inge
speeld op de behoeften van de klanten.
Velen zien GIS als een geschikt middel
om deze informatie te managen, te
j analyseren en te presenteren.
Wat betreft de aanbodzijde is de groei
van GIS mede te danken aan de snel
dalende kosten van computergeheu
gen en de opkomst van gebruikersvriendelijke software. Dit
heeft geleid tot de ]ontwikkeling van een breed scala aan
GIS-technologieën:ivan elementaire kaartprogramma's tot
complexe beslissingondersteunende systemen. Zo worden
