Kartografie zonder grenzen
Soms loop je op een onverwacht mo
ment zomaar ergens tegen je vakge
bied aan. Dat overkwam mij onlangs
in Diepenheim, waar een bijzonder
ogend bouwwerk mijn aandacht trok
en vooral het bord voor de deur: 'gratis
toegang'. Daarbinnen bleek de Belgi
sche kunstenaar Urbain Muikers het
hele bouwwerk te hebben omgetoverd
tot een soort kartografisch lusthof.
In alle ruimtes waren de meest merk
waardige voorwerpen uitgestald, die
bij nadere beschouwing allemaal iets
kartografisch uitstraalden: een wand
vol halve paardenlijven, tafeltjes met
beplakte pootjes, een stapel Belgische
kasseien, ventilatieroosters en een paar
levensgrote vrouwenfiguren. Op alle
voorwerpen had de kunstenaar zijn
kartografische lusten botgevierd.
Op één van de wanden was een grote
verzameling lijstjes opgehangen, elk
land zijn eigen lijstje, waarin rondom
de vlag van dat land een tekst was ge
schreven. In alle lijstjes precies een
zelfde tekst die handelde over de gevol
gen van schaalvergroting en tevens een
verklaring leek te geven over de motie
ven van de kunstenaar: "In dat Rijk be
reikte de kartografiekunst zo'n graad
van Perfectie, dat de Kaart van een en
kele Provincie de ruimte van een hele
Theo Scheele,
redacteur.
stad besloeg, en de Kaart van het Rijk een hele Provincie. Met
tertijd voldeden dezè^ mateloze kaarten niet en de Kolleges van
Kartografen brachteq een Kaart van het Rijk die de afmeting
van het Rijk had, en op elk punt hiermee overeen stemde. De
studie van de kartografie minder toegedaan, vonden volgende
generaties dat die uitgestrektheid van de Kaart nutteloos was,
en niet zonder liedefiijkheid leverden ze hem over aan de on-
barmhartigen van de Zon en de Winters... En toen werd
de kaart versnipper)! en uitgestrooid over de hele wereld.
De tekst is afkomstig uit een boek van Borges, die daarin
een fantasiewereldi (W0CKS) creëerde. De versnipperde
kaart lijkt hier te ^ijn neergedwarreld. De expositie maakt
niet duidelijk of Muikers de nutteloosheid van de kaart wil
bevestigen of juist het tegendeel wil beweren. In ieder geval
slaagt hij erin dei kartografie op een bijzondere manier
onder de aandacht! te brengen en daarvoor alleen al moeten
alle kartografen hem dankbaar zijn.
De kaart
herordend.
Koninklijke
paarden.
Het blad Tubanti^, dat de expositie bezocht, meldde dat in
Diepenheim de wereld opnieuw werd geordend, maar
alleen als wanord^ ook orde is, heeft het blad gelijk. Het
lijkt erop dat Muikers een bewuste wanorde heeft willen
construeren. De paardenlijven aan de wand (elk paard weer
op een andere wijjze met kaarten beplakt) stralen dat uit en
de verklarende tekst erbij: "Portret van de wereld van de
Koninklijke paarden van de Lauriergracht" heeft wat spot-
tends, want koninklijke paarden worden immers geacht
389
GEODESIA '999-9
A J
