van landinrichtingsachtige werkwijzen
in de stadsrand is. De conclusie is ge
nuanceerd: soms wel, maar vaak ook
niet. In de planontwikkelingspraktijk
op lokaal niveau hechten veel gemeen
ten aan een vorm van 'onderhande
lingsplanologie'. Er wordt bijvoor
beeld een spel gespeeld met project
ontwikkelaars die ook trachten een
grondpositie te verwerven en er wordt
getracht slim te verwerven van de hui
dige eigenaren tegen zo laag mogelijke
grondprijzen. Het ondergraven van de
onderhandelingspositie van gemeen
ten door een procedureel keurslijf zal
in het algemeen niet worden geaccep
teerd door gemeenten. Een uitzonde
ring hierop kan worden gevormd door
projecten zonder een positief grond
waarde-effect, zoals regionaal groen, of
door gemeenten die voor zichzelf
slechts een bescheiden rol bij de plan
ontwikkeling zien weggelegd. In het
algemeen zal van de landinrichters in
de stadsrand eerder een ondersteunen
de dan een planuitvoerende rol wor
den verwacht. Het zal dan gaan om de
onderhandelingspositie van de plan
ontwikkelaar ten opzichte van de
grondeigenaar te helpen versterken.
Kansen liggen er dus met name op het
terrein van het onderhandelen rond
een ruilplan, waarbij door Kadaster en
DLG een faciliterende rol kan worden
vervuld. De formele status van zo'n
ruil op grond van de Landinrichtings
wet zorgt voor een smeermiddel in de
vorm van vrijstelling van overdrachts
belasting en een mogelijkheid voor
subsidie op de inrichtingskosten.
Daarbij kan van deze mogelijkheid
slechts een aanvullende rol op de
gangbare, soms moeizame, praktijk
worden verwacht. Er is zeker niet spra
ke van een panacee voor alle kwalen.
De conclusies van het rapport Herij
king Landinrichting, waarin de syste
matiek van landinrichting een centrale
plaats krijgt in de stadsrand, zijn te op
timistisch. De modulaire aanpak die
wordt voorgestaan met de herziene
Landinrichtingswet, lijkt de mogelijk
heden van dit instrument te vergroten.
Herverkaveling kan sneller plaatsvin
den en met name bij deelprojecten
(groene projecten, aanleg infrastruc
tuur) in de stadsrand van betekenis
zijn. Een 'module' die momenteel niet
in de Landinrichtingswet is opgeno-
men, maar wel waardevol kan zijn, zeker ook in de stads
rand, is een vorm \ian controle op het rechtsverkeer [7].
Voor het Kadasterj liggen er kansen: door de toenemende
technische mogelijjdheden en de beschikbaarheid van een
uniek gegevensbestand kunnen ontwikkelingen op de
grondmarkt worden gemonitored. Dit biedt mogelijkhe
den voor anticipatije op deze ontwikkelingen. Deze kennis
kan de planontwikkelaar gebruiken voor een betere onder
handelingspositie ijnet de bestaande grondeigenaren. Het
zou ons inziens interessant zijn om deze werkwijze verder
uit te werken door |r echt mee aan de slag te gaan. Een goe
de mogelijkheid hlprtoe is een experiment dat als samen
werking tussen een j gemeente, de afdeling Geodesie van de
TU Delft en het Ktjdaster wordt opgezet.
Summary
Development of the] urban fringe: opportunities for land
consolidation
In the Netherlands, \land development in the urban fringe is
separated from the approach in rural areas, which is based on
the Rural land development act. In this article the possible use
of legal instruments', based on that act and, more general,
elements from the \pecific approach in land development
projects are investigated. The exchange of land instead of just
selling land is an irkportant characteristic of that approach.
The investigation might be useful, because the current practice
of land development in the urban fringe is not without
problems. The authors conclude that there are some possibi
lities; however, these \hould not be overestimated. The authors
advise that the possibilities should be further researched in an
experiment.
Literatuur
[1] Discussienota Visie stadslandschappen. Ministerie van
Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, Den Haag
1995.
[2] De ruimte van Nfderland. Startnota Ruimtelijke
Ordening 1999. SDU Uitgevers, Den Haag
1999.
[3] Zevenbergen, J. A., De herijkte gereedschapskist
'landinrichting'. (Üeodesia 1998 no. 10.
[4] Gaastra, J., Uitgeleide: herverkavelen in de 21e eeuw.
Landinrichting ih perspectief, nieuwe organisatievormen
en gereedschappej. Gebundelde overdrukken uit
Geodesia 1998 np. 3 t/m 10.
[5] Prijsvraag Landinrichting Drenthe 1996: 'Land
inrichting op Drenthse Maat'. Provincie Drenthe 1996.
[6] Arcadis Heidemij e.a., Landinrichting en stadsuit
breiding: van tegenstelling naar samenspel; onderzoek
naar integratiemogelijkheden op het grensvlak van stad
en platteland. Rotterdam 1997.
[7] Wolff, H. W. de,| Controle op het rechtsverkeer. De stad:
de spelers, de meters, de stuurders. Elsevier bedrijfs
informatie, Den Haag 1998.
GEODESIA
I999-IO
