veelheden informatie langs geografische weg ontsluiten.
Ook hier is de insteek altijd geweest om specialisten van
andere disciplines een gebruikersvriendelijk instrument te
geven, zodat ze het GIS-werk zoveel mogelijk zelf kunnen
doen.
Voor het ontsluiten van informatie op gebied van geotech-
niek is de applicatie Grisli (Geotechnisch Ruimtelijk Infor
matie Systeem voor Lijninfrastructuur) ontwikkeld. Van
wege de grote aantallen grondonderzoeken wordt Grisli
ingezet om snel up-to-date peilbuisgegevens, sonderings
grafieken en laboratoriumgegevens binnen te halen en te
Bewerken. Door middel van koppelingen met databases en
spreadsheets wordt alle informatie op een goede manier op
geslagen en bewerkt. Met behulp van deze applicatie wordt
weer nieuwe informatie gegenereerd. In de paragraaf'gene
reren van informatie' wordt hierop verder ingegaan.
Voor het visualiseren van de ligging van kabels en leidin
gen, en het toegankelijk maken van afspraken en con
tracten daaromtrent wordt de applicatie Frog (Functionele
Registratie onder GIS) ingezet. Frog is, ook voor mensen
met weinig of geen GIS-kennis, een geschikt instrument
om gegevens die nodig zijn bij bijvoorbeeld het verplaatsen
van leidingen, te verzamelen.
Een vergelijkbare toepassing is ontworpen voor het beheren
van kaartlagen en documenten die betrekking hebben op
bestemmingsplannen van gemeenten. De applicatie BOB
(Beheersing en Overzicht Bestemmingsplannen) verge
makkelijkt het opvragen en aanpassen van documenttypen
als spreadsheets, planningen, tekeningen en tekstdocumen
ten uit EDM die betrekking hebben op bestemmingsplan
nen waarin de gebruikers zijn geïnteresseerd. In BOB
wordt verder de voortgang van de aanpassingen van de be
stemmingsplannen bijgehouden.
Vaak zijn de functies van beheer en ontsluiting van infor
matie verschillende onderdelen van dezelfde applicatie. Het
voordeel van de genoemde applicaties is dat deze achter de
schermen alle relaties van objecten onderling en de infor
matie over de objecten bewaart. Met een goed ontworpen
applicatie hoeft de gebruiker zich geen zorgen te maken
over de integriteit van zijn gegevens.
Daarbij biedt de grafische interface
een goede ontsluiting van de data,
waarbij het voor de gebruiker duide
lijk is met welke objecten hij of zij aan
de slag is en hoe deze in relatie tot de
omgeving staan.
Voor het extern toegankelijk maken
van informatie over de HSL is een
internetsite opgezet (www.hslzuid.nl).
Met de HSL-Atlas is GIS ingezet voor
de ontsluiting van foto's, doorsneden
en weer nieuwe tekstpagina's (fig. 2).
De atlas bevat vier hoofdstukken met kaartlagen die betrek
king hebben op respectievelijk geluid, omgeving, ruimte
beslag en ontwerp. De bezoeker kan in- en uitzoomen, zoe-
Fig. 2.
HSL-Atlas via
internet.
ken naar gebieden en objecten met be
paalde kenmerken, en informatie op
vragen over objecten.
Genereren van informatie
GIS biedt veel functionaliteit voor het
combineren van informatie waarmee
nieuwe informatie wordt gegenereerd.
Binnen Grisli wordt deze functionali
teit gebruikt voor het aanmaken van
profielen van de ondergrond. Met de
informatie over de ligging van locaties
van sonderingen, de toekomstige
hoogte van het tracé en het maaiveld,
en een interpretatie van de opbouw
van de ondergrond - aangeleverd van
uit een geotechnisch pakket worden
lengtedoorsneden van de ondergrond
langs het tracé gegenereerd. De geo-
technische adviseurs kunnen dit zelf
doen vanaf hun desktop voor een
tracédeel waarin ze zijn geïnteresseerd.
De doorsnede kan weer worden ge
bruikt voor het bepalen van onder
andere paaldiepten.
Ruimtelijke analyses
Hoewel GIS bij uitstek geschikt is
voor ruimtelijke analyses, zijn de daar
voor beschikbare instrumenten relatief
weinig gebruikt. De eerste reden hier
voor is het stadium waarin het project
zich bevond toen GIS is ingevoerd in
de organisatie: die van het gedetailleer
de ontwerp. Achteraf had GIS al in
een veel eerder stadium een meerwaar
de kunnen bieden, namelijk in een
fase waarin veel meer ruimtelijke af
wegingen moesten worden gemaakt.
Te denken valt aan het bepalen van de
voor- en nadelen van alternatieven
voor de ligging van het tracé en de in
passing daarvan in de omgeving. Bij
de HSL zijn indertijd het bepalen van
de effecten van de tracévarianten ana
loog gedaan. Later is dit in het kader
van het nationale investeringspro
gramma Land Water Milieu Informa
tietechnologie (het LWI-programma)
in de vorm van een pilot-project over
gedaan met de applicatie EffectGIS.
Uit die studie bleek dat het toepassen
van GIS meerdere voordelen heeft.
Het beheer van informatie wordt
makkelijker, bijvoorbeeld bij het wij
zigen van tracés, en de analyses wor
den nauwkeuriger en sneller uitge
voerd. Een tweede reden is dat het
436
I999-10
GEODESIA
ijd
bebouwing
CENTRUM 14
SLzon
HIE 13
A16z.
A16
f/Va HSL/A16
Onlwetp
Omgeving
