Ontwikkeling van de stadsrandzone
Mogelijkheid voor landinrichting?
land management, reallocation, background keywords
grondbeleid, herverkaveling, achtergronden
Kan een landinrichtingsachtige werkwijze een rol spelen
bij de ontwikkeling van de stadsrandzone? Deze vraag
heeft centraal gestaan tijdens een expertmeeting van de
NVG/WL-werkgroep POLIS op 12 april 1999.
In het juninummer van Geodesia is al kort verslag
gedaan van de bijeenkomst zelf. In het onderstaande,
dankbaar gebruikmakend van de daar gevoerde
discussies, volgt een analyse. En om de bovenstaande
vraag alvast te beantwoorden: we zien mogelijkheden,
al zullen zeker niet alle problemen op de vaak over
spannen grondmarkt in de stadsrand kunnen worden
opgelost.
Onder de 'stadsrandzone' verstaan we
het gebied dat grenst aan bestaande
stedelijke bebouwing, met agrarische
activiteit, maar waar de stedelijke in
vloedssfeer al duidelijk merkbaar is.
De boeren in de stadsrand zijn lang
niet altijd meer fulltime landbouwer.
Er zijn relatief veel 'hobbyboeren' te
vinden, of boeren met nevenactivitei
ten. Tussen de agrarische bedrijven
zijn op de stad georiënteerde bedrij
vigheid zoals tuincentra en autoslope
rijen, en andere functies zoals sportter
reinen te vinden. Daarnaast is op een
andere manier de stedelijke invloeds
sfeer merkbaar: vaak bestaan er impli
ciete en expliciete aanspraken op het
gebied. Deze aanspraken kunnen af
komstig zijn van de hiervoor genoem
de functies, maar ook te maken heb
ben met verstedelijkingsplannen. De
verschillende aanspraken op de grond
in de stadsrandzone zorgen voor een
opwaartse druk op de grondprijzen: er
is of wordt extra vraag verwacht en
vaak is sprake van een zogenaamde
verwachtingswaarde.
ir. K Mulder, plaatsvervangend
directeur directie landinrichting
van het Kadaster,
en ir. H. W. de Wolff, universitair
docent sectie Geo-informatie en
Grondbeleid, afdeling Geodesie
TU Delft.
Onder 'de ontwikkeling van de stadsrandzone' verstaan we
in dit artikel een planmatige aanpak vanuit de overheid ter
uitvoering van (lokaal) ruimtelijke ordeningsbeleid. Er
wordt dan ingegrepen in de autonome ontwikkelingen die
plaatsvinden in de stadsrand ten behoeve van de realisatie
van grootschalige nieuwe functies, zoals woningbouwpro
jecten, bedrijfslocaties, groenprojecten en infrastructuur.
Dit soort ontwikkeljngen houdt in dat op grote schaal het
gebruik en als regel ook de eigendom van de grond zal
moeten worden gewjijzigd. De ontwikkeling van de stads-
randzone gaat in de praktijk lang niet altijd van een leien
dakje. Er treden problemen op, die deels te maken hebben
(met de belangentegenstellingen tussen
betrokkenen. Deze laatsten zijn naast
tie gemeente niet alleen de eerderge
noemde ondernemingen en particulie
ren die al dan niet bedrijfsmatig de
grond gebruiken, maar ook (agrarische
en niet-agrarische) beleggers en pro
jectontwikkelaars. Werkwijzen en in
strumenten die gemeenten momenteel
hanteren voor de ontwikkeling van de
stadsrandzone, kennen tekortkomin
gen. Niet altijd kan worden voorko-
ïjnen dat genoemde belangentegenstel
lingen tot conflicten leiden. Soms
komt de door de gemeente gewenste
tjvijze van ontwikkeling in gevaar.
Landinrichtingsgebieden hebben soms
ook betrekking op de stadsrand. Als de
plannen tot ontwikkeling van de
stadsrand concreet zijp, wordt het plangebied zoveel moge
lijk buiten de begrenzing van het landinrichtingsgebied ge
situeerd. Nu het landinrichtingsinstrumentarium nieuw zal
worden opgezet, is erjreden deze praktijk te heroverwegen.
Zijn er, gegeven de tekortkomingen in de huidige praktijk,
kansen voor landinrichting in de stadsrand? Kan door inzet
van elementen uit de landinrichtingswerkwijze een 'win-
win situatie' worden gecreëerd? In dit artikel worden deze
vragen verkend.
415
GEODESIA
1999-10
TREFWOORDEN
0 POLIS staat voor
Permanente Ont
wikkeling in Land
inrichting en Stads-
inrichting. POLIS is
één van de werk
groepen die door de
NVG en WL zijn
opgericht.
