RD+NAP=3D
Samenwerking tussen Rijksdriehoeksmeting en
Normaal Amsterdams Peil resulteert in de site voor toegang
tot de geometrische infrastructuur van Nederland
geo-information engineering, reference systems, background keywords
geo-informatievoorziening, coördinatenstelsels, achtergronden trefwoorden
Tijdens het 20e Geodesia-congres dat vorige maand
plaatsvond in Utrecht, is op donderdag een internetsite
in gebruik genomen (fig. 1). Het is een site waar geo
detisch Nederland hopelijk vaak naartoe zal surfen.
De landmeters of 'civielen' van ingenieursbureaus,
gemeenten, waterschappen en andere organisaties die
iets te maken hebben met plaatsbepaling, zullen er
waarschijnlijk een 'bookmark' naar opnemen. Als u er
op de bewuste donderdag bij was, weet u wel over
welke site het gaat. Een site met een sjieke naam, maar
waar zeer basale informatie verkrijgbaar is. De naam is
Geometrische Infrastructuur van Nederland, met als
informatie de X- en Y-coördinaten van de RD-punten
en de hoogten van de NAP-peilmerken. Informatie die
in Nederland gescheiden wordt ingewonnen, beheerd en
gepubliceerd, maar die eigenlijk helemaal bij elkaar
hoort. Het gaat uiteindelijk om de referentiesystemen
van Nederland.
In dit artikel wordt een beeld geschetst
van deze vorm van samenwerking tus
sen het bureau Rijksdriehoeksmeting
van het Kadaster en de afdeling Nor
maal Amsterdams Peil van de Meet
kundige Dienst van de Rijkswater
staat, onderdeel van het ministerie van
Verkeer en Waterstaat. Vanuit deze
situatie wordt teruggeblikt naar de pu
blicaties zoals die door beide partijen
in de loop der tijd zijn uitgebracht,
met als huidige resultaat een publicatie
via een eigentijds, wereldwijd gebruikt
medium.
RD en NAP, eerst samen,
toen apart
In de jaren 1862-1864 verzocht de
staat Pruisen aan de Nederlandse rege
ring een onderzoek in te stellen naar
de nauwkeurigheid van het driehoeks-
N. M. van Eekelen, geografisch
adviseur hij de concernstaf van
het Kadaster en
mevr. A. M. Troost, voorheen project
leider NAP hij de MD, thans adviseur
Landmeten en Vastgoed hij de
gemeente Den Haag.
net, gemeten onder leiding van luitenant-generaal Baron
Krayenhoff. Hij voejrde in de jaren 1802-1811 een drie
hoeksmeting uit, met als doel het verkrijgen van een geo
metrische basis voor de vervaardiging van de eerste Topo
grafische Kaart van Nederland. Het net was tevens bedoeld
als verbinding van dè driehoeksnetten van Frankrijk en het
voormalig koninkrijk Hannover. Bij het onderzoek bleek al
spoedig dat de metirjgen van Krayenhoff niet voldeden aan
de gestelde nauwkeurigheden. Het gevolg was dat professor
Stamkart van de regering opdracht kreeg voor de uitvoe
ring van een geheel nieuwe Nederlandse driehoeksmeting.
Stamkart is tot zijn overlijden in 1882 vrijwel alleen met
deze opdracht bezig! geweest. De hoekmetingen waren op
drie punten na gereqdgekomen.
1879 is een belangrijk jaar in de gezamenlijke geschiedenis:
de Koninklijke Academie van Wetenschappen stelt de
Rijkscommissie vocjr Graadmeting en Waterpassing in.
Deze commissie krijgt twee taken: het
veiligstellen van de voltooiing van de
[werkzaamheden aan het landelijk drie
hoeksnet, en het tot een goed einde
brengen van de Eerste Nauwkeurig
heidswaterpassing. Het in die tijd
gereedgekomen driehoeksnet werd
grondig geanalyseerd. Dit liep uit op
een grote teleurstelling omdat de re
sultaten in vele opzichten slechter wa
ren dan wat als aanvaardbaar werd ge
acht. De Rijkscommissie adviseerde
dan ook 0111 deze resultaten niet te
[gebruiken voor de Europese graad
meting en vroeg toestemming aan de
regering om weer geheel opnieuw te
mogen beginnen. U kunt zich voor
stellen dat dit zeer veel moeite en over
tuigingskracht heeft gekost, maar uit
eindelijk gaf de regering in 1885 toe
en werd de Rijkscommissie voor Graadmeting en Water
passing belast met het meten van een nieuw driehoeksnet
in Nederland. De Werkzaamheden die direct in 1885 wer-
463
GEODES1A
1999-11
