Ad van der Meer, o u d - r e d a c t e u r
r
J0t
Het zat er al een tijd aan te komen, maar nu is het
officieel een feit: de GBKN is niet meer. Op een
bijeenkomst op 9 juli 2015, op de kop af veertig
jaar nadat bij Koninklijk Besluit was verordon
neerd dat er een Grootschalige Basiskaart van
Nederland moest komen, werd het einde van de
GBKN bezegeld. Staatssecretaris prof. ir. P. van
der Wieken van Ruimtelijke Ordening, niet bepaald
een onbekende in GBKN-land voordat hij de poli
tiek in ging, verrichtte de symbolische handeling:
hij verwijderde het 'laatste GBKN-bestand' uit de
databank van het Landelijk Samenwerkings
verband GBKN (LSV). Daarmee werd ook het LSV
opgeheven. Een overzicht varvde veelbewogen
geschiedenis van hef project GBKN.
In de jaren '60 en '70 van de vorige
eeuw nam de behoefte aan grootscha
lige topografische kaarten bij nutsbe
drijven, waterschappen en gemeenten
sterk toe. Gemeenten met een eigen
andmeetkundige dienst hadden veelal
wel zo'n product, maar voor de rest van
Nederland was er vrijwel niets beschik
baar. Na veel overleg werd bij Koninklijk
Besluit van 9 juli 1975 bepaald dat er een
Grootschalige Basiskaart van Nederland
moest komen. De realisatie daarvan werd
in handen gelegd van het Kadaster. Het
ging toen overigens nog niet eens om een
digitale kaart, de automatisering stond
in die tijd nog in de kinderschoenen. In
een paar regio's ging de GBKN-vervaardi-
ging voortvarend van start, waaronder
Friesland en Noord-Brabant (waar een
erg basale GBKN werd gemaakt, de zoge
heten 'nietjeskaart'). Maar elders gebeur
de er weinig tot niets vanwege eindeloze
discussies over vooral de kostenverdeling
en de inhoud van de kaart. In de jaren
tachtig kwam de GBKN-vervaardiging
dan ook bijna stil te liggen; tegen 1990
was nog maar 25% van Nederland be
dekt. Eind jaren '80 moest het Kadaster
zich ook nog gaan beperkeh/tot zijn
kerntaken, waar het maken van een
GBKN niet bij hoorde. Daardoor viel de
bodem onder het KB weg.
Verbeterde samenwerking
Onder druk van deze stagnatie kwa
men de grote GBKN-gebruilcers begin
jaren negentig tot de conclusie dat
GBKN-vervaardiging in regionale samen
werkingsverbanden moest gaan plaats
vinden. Ook bereikten ze consensus over
een nieuwe kostenverdeling. Het Kadas
ter werd nu gewoon één van de deel
nemers. Over een standaard-inhoud van
de GBKN's werd niet meer gesproken, dat
werd aan de verschillende regio's over-
Staatssecretaris Van der Wieken tijdens zijn rede.
