Meetwerk voor The London Eye
Reuzenrad als monument voor een nieuw millennium
surveying, data capture, applications I keywords
landmeetkunde, gegevensinwinning, praktijk trefwoorden
In februari 2000 is 'The London Eye' geopend: een
reuzenrad van 135 m hoog in het hartje van Londen,
dat sindsdien één van Engelands spectaculairste
attracties is geworden. Ontworpen en gerealiseerd door
de architecten David Marks en Julia Barfield, zet het
reuzenrad de grootse traditie voort van beroemde con
structies, zoals de Eiffeltoren in Parijs en het Vrijheids
beeld in New York. De voor het rad toegepaste technie
ken stelden nieuwe normen voor architectonische en
technische innovaties, zowel op bouwkundig als op
landmeetkundig gebied.
Als de Engelse pers in 1995 oproept
tot ideeën om het millennium te vie
ren, worden markeringspunten en
monumenten voorgesteld. Marks en
Barfield vinden echter dat het méér
dan een gedenkteken moet zijn. Het is
hun droom om een constructie in
Londen te creëren, die de bevolking in
staat zal stellen deze wereldstad te zien
vanuit een adembenemend perspectief
en daarmee de bezoekers een gevoel
van betrokkenheid te geven. Het con
cept van een wiel als ideaal symbool
voor het millennium is geboren. Het
vertegenwoordigt de overgang naar
een nieuwe eeuw en is een universeel
aanvaard symbool van regeneratie en
tijd ('turn of the century, turn of
time'). In 1996 stelt British Airways
als sponsor de architecten in staat hun
droom in werkelijkheid om te zetten.
De voorbereidingstijd voor dit gecom
pliceerde project is erg kort, omdat het
rad natuurlijk vóór 1 januari 2000
klaar moet zijn. Een Japanse aannemer
geeft de opdracht van een studie voor
het ontwerp terug, waarmee kostbare
P. J. van Os,
directeur Delta Surveys bv, en
R. Kooijman,
bedrijfsleider Delta Surveys bv.
tijd wordt verspeeld. Op het moment van opdracht aan de
Nederlandse aannemer Hollandia is alleen een ongecertifi-
ceerd concept beschikbaar. Een Nederlands ingenieurs
bureau wordt verantwoordelijk voor de berekeningen en
het maken van de werkplaatstekeningen. De productie
start op een globaal ontwerp, gestuurd door tijdig beschik
bare producten en fabriekscapaciteiten. Uitwerking, aan
passingen en certificatie vinden plaats in teamverband tus
sen ingenieursbureaus, productie- en montage-afdelingen,
certificeerder en de architect/opdrachtgever. Verder zijn
andere gerenommeerde Nederlandse aannemers van de
partij, zoals Smit-Tak en Mammoet
voor het transport en zware hijswerk,
en Delta Surveys voor de landmeet
kundige begeleiding. Vaak wordt een
beroep gedaan op het landmeetkundig
team om voorshands uitspraken te
doen met betrekking tot meetnauw-
keurigheden in de diverse fasen van
het project ten behoeve van de con
structieve berekeningen. Technische
tegenslagen in details van het ontwerp
in de eindfase van het project veroor
zaken vertraging en maken dat de
oplevertermijn van eind december
1999 uiteindelijk toch niet wordt ge
haald.
De constructie van The London Eye wijkt sterk af van
andere reuzenradconstructies. Gewoonlijk heeft een reu
zenrad vaste, massieve spaken die het wiel een starre vorm
geven zoals bij een fietswiel. Het rad
kan dan ook eenvoudig gekanteld of
gehesen worden tot verticale stand.
Verder wordt een reuzenrad in opge
richte positie doorgaans aan beide zij
den van de as ondersteund door A-
frames. In Londen wordt één A-frame
gebruikt, dat onder een hoek van
66 graden staat, en geschoord wordt
283
GEODESIA
2000-6
Hoge tijdsdruk
HRU ISH
AIRWAYS
Ontwerp
