Verwerking
Over pastoors...
EEN
2000-7^
GEODESIA
worden gemeten. De hoogte van deze punten was al be
kend. Van elk punt werd in principe een foto gemaakt, met
het puntnummer daarbij afgebeeld (fig. 6). Het is enkele
keren voorgekomen dat het geplande peilmerk onvindbaar
of onbereikbaar was, waardoor werd uitgeweken naar het
reservepunt. Gegevens over verdwenen of veranderde
hoogtemerken zijn doorgegeven aan het Nationaal Geo
grafisch Instituut. In het algemeen kan worden gesteld dat
de metingen voorspoedig zijn verlopen: het weer zat mee,
de meetploegen wisten goed wat er wel en niet gedaan
moest worden, en er werd slechts één keer hinder onder
vonden van het langsrijdende verkeer. Er was een brief
beschikbaar, ondertekend door de Belgische Sterrenwacht
en de Meetkundige Dienst, met een uitleg van het doel van
de metingen. De meetploegen overhandigden deze brief
aan nieuwsgierigen of aan de bewoners van huizen met een
peilmerk.
Het totale gemeten netwerk inclusief de aansluitings-
punten bestaat uit 203 punten (fig. 7). Op deze punten is
333 maal opgesteld. Er is in de herfst van 1999 gemeten,
totaal op vierendertig dagen, hetgeen betekent dat er ge
middeld ruim tien punten per dag zijn bezocht, overeen
komend met zo'n twee kringen per dag. Voor het 2e orde
net van Nederland was dit bijna het dubbele. De verklaring
is te vinden in de grote reisafstanden die naar de gebieden
in België moesten worden afgelegd.
Op het gemeten netwerk zal nog een 'cross-validatie ana
lyse' worden uitgevoerd, waarbij de berekende waarden
worden vergeleken met de berekende waarden van de buur-
punten. Op deze manier kunnen fouten worden gevonden
in punten die, om financiële redenen, slechts één keer zijn
bezocht.
De verwerking van de zwaartekrachtmetingen is op te
delen in een aantal stappen, die hierna worden beschreven:
het digitaliseren van de waarnemingen en van de sta
tionsinformatie. In het veld zijn de waarnemingen hand
matig genoteerd op daarvoor bestemde meetformulieren.
Op kantoor zijn de waarnemingen gedigitaliseerd in het
invoerformaat voor de vereffeningssoftware. Verder dient
er een bestand met stationsinformatie te worden aan
gemaakt. Hierin staan van elke standplaats de RD-
coördinaten en de NAP-hoogte. De gegeven Belgische
Lambert-coördinaten zijn met de Coordinate Calculator
van de Meetkundige Dienst omgerekend naar RD-coör-
dinaten. Van de gegeven Belgische hoogten is de con
stante 2,34 meter afgetrokken om NAP-hoogten te ver
krijgen;
1 e orde België
2e orde België
1 e orde Nederland
2e orde Nederland
S
Op de ochtend van 9 november 1999 stonden Rien van
Driel en Bram Herrebout keurig te wachten totdat de laatste
kerkgangers de kerk van Donk (nabij Brasschaat) hadden
verlaten. Toen ze de gravimeter op de dorpel van de kerk
wilden opstellen, kwam juist de pastoor naar buiten. In
ronduit onbeleefde bewoordingen maakte hij duidelijk dat
het niet de bedoeling was dat er bij zijn kerk werd gemeten.
Het feit dat Nederlanders in deze streek toch al niet populair
zijn (rijke Nederlanders bewonen er grote huizen in verband
met het gunstige belastingklimaat), droeg daar waarschijnlijk
aan bij.
HM
W
De kerk van Donk tijdens een eerdere meting.
Er bestaan echter ook nog andere pastoors zoals die van de
kerk in Kaulille. Wil van Paasen en Hennie Duisters kwa
men daar rond een uur of twaalf aan, en de kerk was geslo
ten. Bij de pastorie zei de dienstmaagd dat meneer pastoor
net was gaan eten bij zijn moeder, en niet voor twee uur zou
terugkomen. Vlak in de buurt woonde ook een oude pastoor
in ruste, die een sleutel van de kerk had. Deze pastoor was
niet meer zo goed ter been, maar hij overhandigde zonder
problemen de sleutel van de kerk. Via de sacristie is de meet-
ploeg toen binnendoor naar het kerkportaal gegaan om de
meting te doen.
het controleren op administratieve
fouten. De foto's zijn vergeleken
met de op de meetformulieren inge
vulde hoogten van het instrument
ten opzichte van de peilmerken.
Verder hebben er controles op fou
ten in de puntnummering plaatsge
vonden, waarmee is voorkomen dat
punten die meer dan één keer zijn
bezocht door schrijf-, lees- of tikfou
ten meer dan één naam krijgen;
het middelen van de waarnemingen
per standplaats. In het veld zijn per
standplaats meerdere waarnemingen
Fig. 7. gedaan. In het algemeen zijn dat er
Punten van het twee, maar als die te ver uit elkaar
gemeten netwerk. üggen> worden meer waarnemingen
346
