m
Landmeter, waar is uw straat?
1
Nederland heeft ruim 226.000 straten, zo blijkt uit
de stratentabellen van PTT-Post. Bij een groot deel
daarvan moeten landmeters betrokken zijn ge
weest bij het uitzetten en aanleggen van de tracés.
Maar hoe vaak komt het nu eigenlijk voor dat de
landmeterij in de naamgeving van die straten is
terug te vinden? Een rondje door Nederland.
Oud en historisch
Waar kun je dit rondje beter beginnen dan in Delft, in zeke
re zin toch de oorsprong van geodetisch Nederland. Daar
vinden we één van de oudste straatnamen die ons vakge
bied eren, het Landmeterpad uit 1959. Met de geodetische
kant van de stad had dat echter niets te maken: de straat-
naamgeving voor het wijkje heeft als thema 'oude beroe
pen'. Gezien de andere straatnamen Wijnroeierpad, Mou-
terpad en Tingieterpad ging het klaarblijkelijk om beroe
pen uit de voltooid verleden tijd. Buurgemeente Pijnacker
kent sinds 1997 de Landmeterstraat in de nieuwbouw
wijk Delfgauw-Zuid (die nog in aan
bouw is). De straat is weliswaar vanaf
de bovenste verdieping van het Geo-
desiegebouw waar te nemen, maar
ook hier is er geen relatie: de Pijn-
ackerse landmeter valt onder het the
ma 'historische voormalige bestuur
dersfuncties' en deelt zijn bestaan
met onder andere een poldermeester,
een smaldeler en een ingeland.
Landmeter-kartograaf
In de gemeente Bergschenhoek, ten noorden van Rotterdam,
treffen we een heus Landmetersplein aan, dat
het centrale punt is van de nieuw
bouwwijk Villapark I. De wijk is nog
niet af en het plein ziet er wat deso
laat uit, maar het moet een prettige
recreatieplek worden voor de bewo
ners en voor de scholieren op het na
bije scholencomplex. De commissie
straatnaamgeving van de gemeente
plaatste in 1996 deze landmeter in het
midden van een groep 'cartografen die
werkzaam geweest zijn binnen het Hoogheemraadschap
Schieland', te weten de heren Stampioen, Potter, Scholten,
Landmeterpad
in Delft.
Landmeterslag
in Gouda.
Oelofs en Nolen. Niet onlogisch, als je
bedenkt dat die vakgebieden in vroe
ger tijden erg dicht bij elkaar lagen.
Gouda heeft eveneens een landmeter
geschaard onder de 'functionarissen
die te maken hebben (gehad) met pol
derbesturen'. Sinds 1997 kent de stad
een Landmeterslag, die een drieluik
vormt met Leenmanslag en Sluismees-
terslag. De secretaris van de Goudse
commissie van advies voor de straatna
men meldt eerlijkheidshalve dat er in
dertijd bij de beraadslaging in de com
missie niet ter sprake gekomen is wat
de functie van landmeter inhield, zo
dat hij niet zeker weet of deze naam
een landmeetkundige achtergrond
heeft.
Tweede keus
Een omweg via Leidschendam, waar een
Waterpas en een Schietlood liggen,
lijkt vergeefs: deze zijn namelijk ver
bonden door de Winkelhaak, wat wijst
op het thema 'timmergereedschap'. In
Noord-Holland vinden we de gemeente
Zaanstad, die momenteel bouwt aan
een grote nieuwbouwwijk 'Saendelft'.
Per buurt is gezocht naar een thema in
de straatnaamgeving, dat past bij het
soort bouw. De straatnaam 'Landme
ter' is er één in een serie - u voelt hem
al - die als thema 'klassiek' heeft: na
men uit bestuur en rechtspraak uit
vroeger eeuwen. Andere illustere na
men zijn bijvoorbeeld Poldermeester,
Impostmeester, Schotvanger, Dingstal,
Ad van der Meer,
redacteur.
GEODliSIA 2001-1
