Eerlijk vakmanschap
Ten gronde gegaan
kaarttekenaars te maken heeft. En ook in Rijen en Breda
vinden we twee straten die ons op een dwaalspoor brengen,
omdat ze Landkaartje heten. Origineel, lijkt het, tot bij
nader onderzoek blijkt dat ze naar een vlindersoort zijn
genoemd... Een echte Landmetersweg vinden we daaren
tegen weer bij het Zeeuwse dorp Oostkapelle (op Walcheren).
Het is een polderweg die is aangelegd na de grote ruilverka
velingen in de jaren vijftig van de vorige eeuw. Hij is met
name vernoemd als eerbetoon aan de landmeters die in de
ruilverkaveling Walcheren werkzaam zijn geweest.
optreden, als hij de afmetingen van
alle ambachten en polders van Putten
in zijn registerboek bij elkaar telt. In
een land, waar alle lasten metsmetsge-
wijs, dus op gelijke voet over alle lan
den, geheven worden en alle zeven ja
ren de leggers van de eigendommen
(hevenboeken) worden vernieuwd, is
de landmeter een gewichtig man: hij is
de eerste en lang niet de enige functio
naris, die een instructie heeft. Het
ambt van landmeter van Putten is ten
gronde gegaan, nadat Daniël Schellinx
in 1617 zijn voortreffelijke kadaster
had afgeleverd Gelukkig is dit al
leen op Putten gebeurd! In de raads
voordracht werd overigens nog een al
ternatieve straatnaam gesuggereerd,
de Aveling, omdat het "zowel een kor
tere en mogelijk ook meer 'sprekende'
naam als Landmeterstraat was.
De gemeenteraad besloot uiteindelijk
dat de landmeter 'sprekend' genoeg
Landir.etersweq
was.
We negeren onderweg de Kaarten
maker in Zwijndrecht en de Kaarten
makerstraat in Ridderkerk, en komen
aan het einde van ons rondje aan in
Rotterdam. Aldaar weet men eerlijk vak
manschap altijd te waarderen, en dat
geldt ook voor de landmeterij. Op de
Kop van Zuid heeft de landmeter niet
In Spijkenisse is de Landmeterstraat ook alweer één van de
traditionele namen, die dit keer verband houden met na
men van polderbestuurders, benamingen van functionaris
sen en verwante begrippen in de oude polders van Putten.
Uit de raadsvoordracht van 18 januari 1972: "Meer een
beoefenaar van een gemonopoliseerd, maar overigens vrij
beroep is de landmeter: in 1462 zien wij hem voor het eerst
Landmetersweg
in Oostkapelle.
Van Aa tot Zworrelstraat
In de stratentabellen van PTT-Post van
februari 2000 komen 226.090 straten
voor, die 122.626 verschillende na
men hebben. De eerste naam in de ta
bel, Aa in Kaatsheuvel, komt net als
97.982 andere namen slechts één
maal voor (79,9% van het totaal);
11.927 namen komen niet meer dan
twee keer voor (9,7 De top-tien van
de meest voorkomende straatnamen
is de volgende:
Kerkstraat 521
Schoolstraat 461
Molenstraat 331
Dorpsstraat 318
Molenweg 278
Julianastraat 256
Parallelweg 243
Nieuwstraat 235
Wilhelminastraat 233
Industrieweg 205
Nu moet hierbij worden aangetekend
dat het sorteren en tellen met een
computer alle verschillen in kaart
brengt, zodat bijvoorbeeld Dorp
straat/Dorpsstraat, en Koningin/Prin
ses Julianastraat/weg/plein, apart
voorkomen. Als we uitgaan van de
kern van de straatnaam ('dorp',
'kerk', 'juliana', enz.), dan ziet de top
tien er als volgt uit:
Kerk 1400
Molen 1300
School 680
Juliana 650
Wilhelmina 620
Nieuw 580
Beatrix 530
Station 530
Dorp 525
Bernhard 470
De hier gegeven aantallen zijn afge
rond, omdat niet altijd eenduidig is
of de straatnaam rechtstreeks van het
kernwoord is afgeleid (Molenweg en
Molenpolderweg; Dorpstraat en Tuin
dorpstraat; Kerkweg en Kerlcenveld-
weg; enz.). Bij 'nieuw' zijn alleen mee
geteld de straten die het formaat
Nieuw(e)straat, -weg, -dijk hebben.
Opvallend is dat vaderlandse helden
niet in dit lijstje voorkomen: De Ruy-
ter is niet meer dan zo'n honderd
keer vernoemd, en Rembrandt maar
220 keer; zij moeten onder andere
Margriet en Irene (elk 400 x), Emma
(360x), de industrie (350x), de eik
(350x), het raadhuis (300x), de kastan
je en de rozen (elk 300x), de sport
(275x) en het spoor (250x) ruim voor
laten gaan. Maar ze komen in elk ge
val vaker voor dan de hekkesluiter
van de tabel: dat is de Zworrelstraat
in Herwijnen (ten oosten van Gorin-
chem), die - het verbaast eigenlijk
niet - slechts één keer voorkomt.
GEODESIA 2001-1
