sn
van de gemeente bij de verwezenlij
king gewaarborgd zijn;
dat het aanbod voorgelegd is aan de
gemeente, die dit zonder goede re
den heeft afgewezen of er geen over
eenstemming bereikt is omdat de
gemeente eisen stelt die zij 'met in
achtneming van de wet en de alge
mene beginselen van behoorlijk be
stuur niet mocht stellen'.
Een constructie die voldoet aan deze
criteria, kan volgens de Hoge Raad vol
ledig door de beugel. Met andere woor
den, als partijen die de overeenkomst
zijn aangegaan (meestal de oorspron
kelijke grondeigenaar en een ontwik
kelaar) zich bereid hebben getoond om
hun deel van de locatie te ontwikkelen
volgens de gemeentelijke plannen,
kan de gemeente geen beroep doen op
het gevestigde voorkeursrecht. Een
overeenkomst die niet meer is dan een
verkapte eigendomsoverdracht, kan
dus ook niet nietig worden verklaard,
zolang maar aan bovenstaande voor
waarde is voldaan.
In de zaak 'Oostveen', zoals deze vaak
wordt genoemd, is nog geen uitspraak
gedaan door de Hoge Raad. Maar als je
de uitspraken van de rechtbank en het
gerechtshof bekijkt, kan deze zaak ook
een hele andere wending krijgen. In
het artikel in het decembernummer
van Geodesia [1] werd al vermeld dat
het hier gaat om een constructie tus
sen een eigenaar en ontwikkelaar
(Oostveen). De betrokken eigenaar is
benaderd door de ontwikkelaar, die
een aantal woningen wilde bouwen op
zijn grond. De overeenkomst bestond
Kenniscentrum
Wet voorkeursrecht
gemeenten op
internet.
uit het feit dat de eigenaar een van tevoren vastgesteld
winstaandeel werd gegarandeerd. In ruil daarvoor kreeg de
ontwikkelaar de beschikkingsmacht over de grond. De
rechtbank oordeelde in deze zaak dat de gemeente niet vol
doende kon aantonen dat de regiefunctie door deze con
structie werd ondermijnd. De ontwikkelaar had namelijk
aangegeven bereid te zijn tot overleg en onderhandelingen
met de gemeente. De overeenkomst werd dus niet nietig
verklaard. In het hoger beroep oordeelde het gerechtshof
dat er sprake was van een verkapte eigendomsoverdracht
en dat dus de gemeente in de gelegenheid gesteld had moe
ten worden om het perceel te kopen. De overeenkomst tus
sen de eigenaar en de ontwikkelaar werd toen dus wel nie
tig verklaard. Als je in deze zaak de redenering van de Hoge
Raad volgt, dan lijkt het erop dat het weer in de richting
gaat die de rechtbank was ingeslagen. Met name het feit dat
de ontwikkelaar heeft aangegeven bereid te zijn met de ge
meente te onderhandelen, zorgt ervoor dat de Hoge Raad
waarschijnlijk niet de uitspraak van het gerechtshof zal
overnemen.
Kenniscentrum Wet voorkeursrecht gemeenten
Het Kenniscentrum Wet voorkeursrecht gemeenten is
opgezet door de sectie Geo-informatie en Grondbeleid
van de afdeling Geodesie van de TU Delft. Doel van het
kenniscentrum is het mogelijk maken om kennis over
en ervaringen met het gebruik en de toepassing van de
Wet voorkeursrecht gemeenten uit te wisselen.
Bij het Kenniscentrum Wet voorkeursrecht gemeenten
kunt u de volgende informatie vinden:
Database met jurisprudentie
E-mail discussielijst
Onderzoek en publicaties
Voorkeursrecht in Nota grondbeleid
Artikel 26 Wvg: overwegingen Hoge Raad
Tekst Wet voorkeursrecht gemeenten
Tekst Wijzigingswet Wet voorkeursrecht gemeenten
Tekst Besluit voorkeursrecht gemeenten
Links
Het Kenniscentrum is op internet te vinden onder
www.geo.tudelft.nl/gigb/wvg-kenniscentrum.
Consequenties voor het gemeentelijk
grondbeleid
Wat zijn nu eigenlijk de consequenties van deze uitspraken
voor het gemeentelijk grondbeleid en voor het gebruik van
de Wet voorkeursrecht gemeenten? Na de uitspraken van
de verschillende gerechtshoven richtte de discussie rond
zelfrealisatie zich met name op de vraag hoeveel risico een
eigenaar moet lopen om te kunnen spreken van een ont
wikkelingsovereenkomst in plaats van een verkapte eigen
domsoverdracht. Nu lijlct het dragen van risico door de
grondeigenaar geen voorwaarde meer te zijn om onder het
voorkeursrecht uit te kunnen komen. Een overeenkomst
die tot doel heeft de bestemming te realiseren, is voldoende
als die realisatie maar past binnen de regiefunctie van de
gemeente. Het gaat immers niet om wie de bestemming
realiseert, maar dat de bestemming wordt gerealiseerd.
Eie Ed* yiew Favoriet Took HeJp
AjJdiett |g] hiip //www geo ludell nfg^b/wvg-kenr»scen(ium/
3] f^Go
Kenniscentrum
Wet voorkeursrecht gemeenten
geodesie
I Het Kenniscentrum Wet voorkeursrecht gemeenten is opgezet door de sectie Geo-
informatie en Grondbeleid van de afdelino Geodesie van de Technische Universiteit
Delft.
Doel van het kenniscentrum is het mogelijk maken om kennis over en ervaringen met
het gebruik en de toepassing van de Wet voorkeursrecht gemeenten uit te wisselen.
20 februan 2001 studiemiddag Wet voorkeursrecht gemeenten en stedelijke
vernieuwing
Database met jurisprudentie
E-mail discussielest
Tekst Besluit voorkeursrecht gemeenten
Links
Opmerkingen over de website I
Internet
GEODESIA 2001-6
