Complete archief
Rij ks waterstaatsdirectie
overgebracht naar
Rijksarchief Noord-Brabant
Oude kaarten digitaal opvraagbaar
In mei 2000 droeg de Rijkswaterstaat in Noord-Brabant
het hele kaarten- en tekeningenarchief over aan het
Rijksarchief in Noord-Brabant. Keurig geïnventariseerd
en geconserveerd, want daartoe waren de medewerkers
volgens de archiefwet verplicht. Twee deskundigen hadden
tien jaar lang de handen vol aan de verzameling kaarten en
tekeningen.
Vroegere opslag in
de Diezebrugkelder:
koel, droog, ruim
en brandvrij..."
Het Rijksarchief Noord-Brabant, onderdeel van de Rijks
archiefdienst, bezat al langer kaarten uit het archief van de
Brabantse Rijkswaterstaat. Jarenlang waren de medewer
kers in hetzelfde gebouw gevestigd en in 1956 ontving de
toenmalige rijksarchivaris de eerste documenten uit de
periode 1850-1900. Tekeningen van vóór 1850 en van na
1900 ontbraken echter. Tot de Rijkswaterstaat als gevolg
van ruimtegebrek besloot het depot leeg te halen en alle
kaarten overdroeg aan het Rijksarchief. Daardoor bezit het
Archief nu niet alleen duizenden kaarten van het Kadaster,
de Domeinen en Defensie, maar beheert zij ook de volledige
collectie van de regionale Rijkswaterstaatsdienst uit de
periode 1811-1953. De totale Rijksarchiefdienst, bestaande
uit het Algemeen Rijksarchief in Den Haag en de provincia
le Rijksarchieven, bevatte enkele jaren geleden al honderd
zestig strekkende kilometer openbare archieven en 460.000
kaarten en tekeningen. Sinds kort wordt alles bewaard on
der goede condities - de juiste lucht
vochtigheid en een constante tempera
tuur van achttien graden - in speciaal
daarvoor bestemde archiefkasten.
Helaas dateert deze zorg voor oude
kaarten en tekeningen pas uit de late
jaren zestig. Vóór die tijd werd bijzon
der weinig waarde aan het materiaal
gehecht, zo constateerde archiefmede
werker van de Rijkswaterstaat Peter
Henskens tot zijn spijt. De sporen die
de jarenlange verwaarlozing heeft ach
tergelaten, stonden een snelle inventa
risatie soms behoorlijk in de weg.
Henskens: "Het was een vreselijk grote
klus waar we vanaf 1992 elke donder
dagochtend aan hebben gewerkt. Je
kwam van alles tegen: honderden teke
ningen van wegen en wateren, maar
ook van bruggen, viaducten en tolhui
zen. Soms waren de kaarten zo ver
gaan, dat ze niet eens meer te herken
nen waren. En dat doet pijn, als je om
kaarten geeft." Ook de gepensioneerde
Rijkswaterstaatman Bram Steketee die
Henskens assisteerde, denkt er zo over.
Doodzonde vindt hij het, dat een groot
deel van het archief in de oorlog uitge
rekend in een brugkelder opgeslagen
heeft gelegen. "In de oorlog kwamen
de kaarten terecht in de kelder van de
Diezebrug. Niet erg handig, vanwege
de vochtigheid, maar vooral omdat
juist bruggen erg kwetsbaar zijn in
een oorlog", vertelt hij.
Toch maakte de Rijkswaterstaat zich
nauwelijks zorgen over de bergplaats.
Op een brief uit 1959, waarin de Bra
bantse Rijksarchivaris zijn bezorgd
heid uitte, ontving hij een vriendelijk
bericht terug van dienstkringhoofd,
P. H. Bakker. "Het gebruik van de brug-
pijlerkelder moet elders ruimtebespa-
rend werken, terwijl deze ruimte nog
lang niet overvol is. Ik zie geen reden
in Rijkswaterstaatsbelang waaronder
de voorkeur gegeven zou moeten wor
den aan het onderbrengen van het
archief in een ander gebouw." Een
maand later probeerde een andere col
lega de archivaris te overtuigen van de
veiligheid van de brugkelder. "Met de
mening van de Rijksarchivaris in
Noord-Brabant, dat de bewaarplaats
niet geschikt is voor het opbergen van
archieven, lean ik niet instemmen. De
GEODES1A 2001-6
