Voorlopig basisbestand
diverse gemeentegrenzen in riviermid- Uit de wet van 15
j 1 september 1988 tot
dens in coördinaten vastgelegd en g/meentelijke her.
daardoor gefixeerd; als dit soort gren- indeling van West
zen echter variabel zou zijn, dan is die Utrecht (staatsblad
426, p. 27, sub Vl-d).
fixering met correct.
£oedweefle
eree
gem%Dirksland
ssafit,.
<T
gem. Middelharrvs V
grenzenX
fcSSlf Muiae'hamis
volgens PV's
VrnrmmsA ff I if
•gron(t;©Suurland Falkplan '~%4
Fig. 6.
De rode lijnen zijn
de niet formeel vast
gestelde gemeente
grenzen in het
Haringvliet.
Fig. 7.
Verschil tussen
kadastrale en
feitelijke situatie in
de herindelingswet
Zeeuws-Vlaanderen
(1969).
trale gemeente- of sectieaanduidingen. Hoewel doorgaans
wel duidelijk is wat er wordt bedoeld, kun je je afvragen wat
de formele status is van die grensbeschrijving. Onduidelijkhe
den zijn bijvoorbeeld het begrip 'leant weg', of een omschrij
ving als 'de ongeveer westelijke grens van de afslag Amster
dam-Den Haag (in aanleg)' V Het Kadaster heeft in dat soort
gevallen veelal de eigendomsgrens van de weg als nieuwe
gemeentegrens aangemerkt, waardoor bijvoorbeeld over-
hoeken en dergelijke - die duidelijk niet bij de weg horen -
bij een grenscorrectie worden betrokken. Verder is de vraag
hoe in zulke situaties met op- en afritten, klaverbladaan
sluitingen, en parkeerplaatsen moet worden omgegaan.
Tegenstrijdigheden in grensbesluiten
Tegenstrijdigheden kunnen voorkomen als in het besluit
zowel een woordelijke beschrijving ('kant weg', 'teen van de
dijk', enz.) als een kadastrale omschrijving zijn opgeno
men, en die twee niet dezelfde lijn weergeven. De vraag is
dan of de feitelijke omschrijving moet worden gehanteerd,
of de kadastrale. Soms gaat het om vergissingen en heeft
men bij het opstellen van de wetstekst de kadastrale kaart
niet goed geïnterpreteerd. In een enkel geval is de terrein
situatie tijdens de behandeling van een grenswijzigingswet
veranderd, waardoor een beeldende beschrijving een ande
re inhoud heeft gekregen dan aanvankelijk was veronder
steld (fig. 7).
Verder treden er sinds 1991 tegenstrijdigheden op door de
systematiek van de wet-ARHI. Deze wet koppelt het herinde-
lings- of wijzigingsbesluit - waar alleen een overzichtskaart
bij hoort - los van het vaststellen van de feitelijke grensbe
schrijving. Daardoor ontstaan er regelmatig tegenstrijdig
heden. Zo is in de grote herindeling van Noord-Brabant
(1997) een grenscorrectie tussen Best en Eindhoven, die dui
delijk zichtbaar is op de kaarten bij de herindelingswet,
niet opgenomen in de grensbeschrijving van Gedeputeerde
Staten. De vraag is dan welk besluit boven het andere gaat.
De wet-ARHI voorziet er niet in hoe met dat soort afwijkin
gen moet worden omgegaan.
g. Grensverschuiving bij kaartvernieuwing na ruilverkaveling/
hermeting
Diverse keren ben ilc redres van gemeentegrenzen bij kaart
vernieuwing tegengekomen. Soms gaat het om een correc
tie van de kartografische afbeelding, maar het komt ook
voor dat er een nieuwe grens is getrokken op basis van de
veranderde terreinsituatie. Omdat ik hier niet structureel
naar heb gezocht, valt niet te zeggen of dat vaak is gebeurd.
Van zo'n wijziging is vrijwel nooit een
expliciete vermelding in de Kadaster
archieven gemaakt. Overigens vindt
dit ook binnen de LKI-omgeving plaats.
c. Midden van kleinere waterlopen
Het komt regelmatig voor dat een
nieuwe gemeentegrens wordt om
schreven met 'het midden van' een
(kleinere) waterloop. Het Kadaster
heeft in die gevallen doorgaans het
midden van het kadastrale perceel be
paald en als grens aangemerkt; de TDN
heeft het geometrische midden van de
feitelijke waterloop als grens getrokken.
d. Onterecht gefixeerde grenzen
Het gaat hier om één bijzonder geval,
en wel een gemeentegrens in een ge
deelte van het Haringvliet (fig. 6). Die
is rond 1970 door het Kadaster in coör
dinaten bepaald op basis van de grens
op de topografische kaarten 125.000.
Op deze kaarten stond al vele jaren
een grens die ongeveer het midden
van het Haringvliet volgde, zoals dat in
andere grote stromen in zuidwest-
Nederland het geval is. Uit de PV's van
1825 blijkt echter dat een deel van die
gemeentegrenzen niet is gedefinieerd.
Ook later zijn ze niet bij wet vastge
legd. De grens op de topografische
kaarten was derhalve fictief; de gren
zen in Topgrenzen en LKI bestaan dus
formeel gezien niet. Dit gedeelte van
het Haringvliet is dus feitelijk niet ge
meentelijk ingedeeld.
e. Onduidelijke grensomschrijvingen
In wetten en besluiten waarin nieuwe
gemeentegrenzen worden omschre
ven, komen fouten en onduidelijkhe
den voor. Fouten zijn onder meer de
vermelding van foutieve kadastrale
nummers, of zelfs van foutieve kadas-
situatie 1960
grens volgens 8
topografische c mschrijving k
Sp-KampeprlerrHnJ
n, IBLI
Sft grens volgen! j
kadastrale omschrijving m
■Ig. HrlUffuli jioltlt-r
Bij het begin van het onderzoek be
stond de indruk dat er, na een correctie
van wat fouten in Lid, één basisbestand
gemeentegrenzen zou kunnen ont
staan. Voor een aantal vraag- en onder-
zoelcspunten blijkt echter eerst een op-
GEODESIA 2001-7/8
