STAATSBLAD
Omschrijvingen
Vastlegging: het Kadaster
KONINKRIJK DER NEDERLANDEN
No. 358 wet van 10 Augustus 1951 tot wijziging van
de grens tussen de gemeenten Groningen en
Noordelijk.
grenswijzigingen: daarvoor kwam in
1991 de Wet Algemene Regels Herinde
ling (ARHI), die bepaalde dat gemeen
ten en provincies dat zelf (onderling)
kunnen regelen. Sommige van deze be
sluiten zijn in een provinciaal blad ge
plaatst, maar het grootste deel is hele
maal niet gepubliceerd.
De PV's en de grenswijzigingsbesluiten
geven aan hoe een gemeentegrens
moet (komen te) lopen. Als je daarmee
een gemeentegrens in het terrein wilt
terugzoeken, blijken daar de nodige
haken en ogen aan te zitten. In de PV's
en in wijzigingsbesluiten tot halverwe
ge de 19e eeuw zijn grenzen meestal
beschrijvend ("...loopt langs het
boschje van Klaas de Haan naar den
boom op het land van Egbert
Hoekstra..."), meestal met een schets-
tekening erbij. Na die tijd zijn er voor
al kadastrale grensomschrijvingen ge
maakt ("...volgt de grens tussen per
ceel Waaldrecht C 1234 en 4321..."),
soms ook zijn het omschrijvingen in
coördinaten of topografische aandui
dingen ('kant weg', 'midden sloot'), en
af en toe worden zelfs ruilverkave
lingsaanduidingen gebruikt. Een ruwe
schatting is dat van alle tegenwoordi
ge grenzen ongeveer 65% met kadas
trale kenmerken is beschreven, 5% in
coördinaten is gedefinieerd, voor 20%
de oorspronkelijke PV-beschrijving
nog geldt, en bij 10% in een grenswijzi-
gingsbesluit een topografische om
schrijving is gebruikt.
Op basis van deze stukken is het echter
praktisch onmogelijk om een gemeen
tegrens goed te reconstrueren. Vele
omschrijvingen zijn achterhaald door
topografische veranderingen (de loop
van de grensdijlc is gewijzigd, of de
oude sloten zijn bij ruilverkaveling
verdwenen, of de boom van Egbert
Hoekstra is gekapt), en kadastrale om
schrijvingen zijn zonder kadastrale
kaarten en veldwerken niet bruikbaar.
Opmerkelijk is dat grenswijzigingsbe
sluiten tot 1990 - op een verdwaald ge
val na - altijd zonder kaarten zijn ge
publiceerd. Sinds de wijziging van de
wet-ARHI in 1991 worden er wel altijd
kaarten in een grenswijzigingsbesluit
ing. A.J. van
der Meer,
onderzoeker
gemeente
grenzen.
Fig. 2.
Een staatsblad
waarin een
gemeentegrens
wijziging wordt
vastgesteld.
opgenomen. Die kaart is echter 'toelichtend'; er wordt aan
sluitend altijd een gedetailleerde grensbeschrijving ge
maakt door Gedeputeerde Staten van de desbetreffende
provincie.
In de praktijk lijkt het Kadaster de instantie die gemeente
grenzen vastlegt. Dat lijkt zo, omdat het Kadaster gemeen
ten nu eenmaal als indelingsmethode voor zijn registratie
hanteert. De kadastrale PV's en de grootschalige kadastrale
kaarten zijn natuurlijk altijd een goede bron geweest voor
informatie over de ligging van een gemeentegrens. Boven
dien heeft het veelvuldig gebruik van kadastrale gegevens
in grens wijzigingswetten tot gevolg datje voor het traceren
van zulke grenzen niet om het Kadaster heen kunt. Het
Kadaster heeft echter geen formele taak om gemeente
grenzen te registreren.
Daarbij komt dat er een principieel probleem is bij een
kadastrale kaart: hij is alleen een visuele toegang tot de
kadastrale registratie. Voor de exacte ligging van grenzen
moeten veldwerken worden gebruikt. Het Kadaster heeft
echter pas sinds 1880 de veldwerken van metingen be-
VAN HET
Wij JULIANA, bij de oratie Gods, Koningin der Nederlanden,
Prinses van Oranje-Nassau, enz., enz., enz.
Allen, die deze zullen zien of horen lezen, saluut! doen te weten:
Alzo Wij in overweging genomen hebben, dat het wenselijk is, de
grens tussen de gemeenten Groningen en Noorddijk te wijzigen;
Zo is het, dat Wij, de Raad van State gehoord, en met gemeen
overleg der Staten-Generaal, hebben goedgevonden en verstaan, gelijk
Wij goedvinden en verstaan bij deze:
Artikel 1
Met ingang van 1 October 1951 wordt aan de gemeente Groitingen
toegevoegd het grondgebied, gevormd door de percelen, kadastraal
bekend gemeente Noorddijk, sectie E nrs. 767, 768, 970, 971, 972, 974
en 975 en sectie F nrs. 420 en 421 en door de zuidoostelijke gedeelten
groot onderscheidenlijk ongeveer 1 en 2.07 ha van de percelen,
kadastraal bekend gemeente Noorddijk, sectie F nrs. 459 en 460, en
wel deze gedeelten over de volle breedte van gemelde nrs. 459 en 460
tot de lijn, die het verlengde vormt in noordwaartse richting van de
westelijke kadastrale grens der percelen sectie F nrs. 421 en 420, zodat
de twee nieuwe gedeelten der grens tussen de gemeenten Groningen en
Noorddijk zullen worden gevormd door:
a. de noordoostelijke grens van het perceel, kadastraal bekend
gemeente Noorddijk, sectie E nr. 767;
b. de noordoostelijke grens van het perceel kadastraal bekend
gemeente Noorddijk, sectie F nr. 460, van het punt, waar deze grens
de bestaande grens tussen de gemeenten Groningen en Noorddijk
snijdt, in noordwestelijke richting tot het punt, waar deze grens de in
noordwaartse richting verlengde westelijke kadastrale grens van de
percelen, kadastraal bekend gemeente Noorddijk, sectie F nrs. 421
Zie voor de behandeling in de Staten-Generaal: o>
Bijl. Hand. II 50/51, 2191; Hand. II 50/51, bladz. 2520;
Bijl. Hand. I 50/51, 2191; Hand. I 50/51, bladz. 833.
GEODESIA 2001-7/8
