profilering van de opleiding en ver
groting van de instroom;
internationalisering van het onder
wijs.
Uit een in opdracht van de TU Delft
door het NIPO verrichte enquête onder
studenten kwam naar voren dat de
beeldvorming van het vakgebied in het
begin van de studie onvoldoende is en
dat studenten meer tot wetenschappe
lijk denken willen worden uitgedaagd.
De visitatiecommissie beoordeelde
Geodesie als een goede opleiding en
benadrukte het belang ervan. Zij gaf
echter ook enkele waardevolle aanbe
velingen [3]:
in het begin van de studie dient de oriëntatie op oplei
ding en beroepspraktijk te worden versterkt;
meer aandacht moet worden be
steed aan de samenhang tussen de
vakken;
al vroeg in de studie zou multidis
ciplinair projectonderwijs moeten
worden geïntroduceerd;
de twee eindstudierichtingen Geo
metrie en Geoinformatie bieden on
voldoende een herkenbare visie op
het toekomstige werkterrein;
de opleiding zou vooral de relaties
met de Civiele Techniek moeten
aantrekken.
In het voorjaar van 2000 kwam boven
dien het zogenaamde Baklcenist-rap-
Bachelor en master
In juni 1999 hebben de ministers van onderwijs van
negenentwintig Europese landen in de 'Verklaring van
Bologna' de intentie uitgesproken het hoger onderwijs
verder te harmoniseren. Door het Angelsaksische model
van bachelor- en masteropleidingen in heel Europa te
adopteren wil men de vergelijkbaarheid van opleidingen
vergroten en de internationale erkenning van diploma's
bevorderen.
Voor Nederland betekent dit dat de universitaire studies
zullen worden opgesplitst in een driejarige bachelor
studie, gevolgd door een masteropleiding van één a twee
jaar. Het vierjarige hbo leidt ook op tot een bachelorgraad,
waarna eventueel nog een master kan volgen [5],
Met de universitaire bachelor lijkt op het eerste gezicht
het oude kandidaatsdiploma terug te keren. Het bachelor
diploma kan echter ook toegang geven tot andere master
opleidingen; een bachelor Geodesie, gevolgd door een
master Bedrijfskunde; een bachelor Civiele Techniek, ge
volgd door een master Geoinformatie; een in Nederland
behaalde bachelor Geodesie die toegang geeft tot een
master Geomatics in Ziirich. In potentie kan de Bologna-
verklaring dus tot grote veranderingen in het hoger on
derwijs gaan leiden.
Er zijn masters en masters
Met name rond de masteropleidingen is er nog veel on
duidelijk. Zo mogen ook hbo-instellingen masteropleidin
gen gaan aanbieden, maar de financiering daarvan is on
gewis. Ook de onderlinge erkenning van bachelordiplo
ma's als instroomniveau voor de masters moet nog in de
praktijk blijken. Er verandert immers niet veel als elke
masteropleiding slechts zijn eigen bachelors als instroom
niveau accepteert. Verwacht wordt dat echter niet. Elke
opleiding hoopt immers extra instroom voor zijn master-
fase aan te trekken. Aangezien de totale studentenpopula
tie niet groter wordt, kan dat tot gezonde concurrentie lei
den. Het valt ook nog maar te bezien of er netto meer bui
tenlandse instroom voor de masters kan worden aange
trokken dan er reislustige Nederlandse bachelors naar het
buitenland gaan. Bachelors en masters zijn er bovendien
in soorten en maten. De driejarige universitaire en de vier
jarige hbo-bachelor geven allebei toegang tot de master-
fase. Vanzelfsprekend kan de hbo-bachelor ook gewoon
uitstromen naar de beroepspraktijk. Voor wat betreft de
universitaire bachelor is dat vooralsnog niet de bedoeling,
maar de arbeidsmarkt zal uitmaken hoever je komt met
zo'n driejarige opleiding. Men zou dan in een later sta
dium alsnog een masteropleiding kunnen oppakken (life
long learning).
Masteropleidingen kunnen één, anderhalf of twee jaar
zijn. De titels Bachelor/Master of Arts (BA/MA) en Science
(BSc/MSc) zijn voor de universitaire afgestudeerden gere
serveerd. Voor hbo-afgestudeerden moet nog titulatuur
worden afgesproken. In het buitenland en bij bijvoorbeeld
het ITC wordt naast de Master of Science ook wel de meer
toepassingsgerichte Professional Master onderscheiden.
Ondertussen wordt gesproken over topmasteropleidingen
met een hoog wetenschappelijk niveau. Net als in Enge
land en de VS zou bij sollicitaties straks de reputatie van
de onderwijsinstelling waar de mastergraad is verkregen,
weieens een grote rol kunnen gaan spelen.
In eerste instantie heeft de TU Delft afgesproken alle be
staande ingenieursopleidingen te herzien tot één bache
lor- en één masteropleiding. Het is echter niet ondenkbaar
dat op termijn het aantal bachelorstudies wordt beperkt
tot enkele brede technisch-wetenschappelijke vooroplei
dingen. Vooral bij de masteropleidingen kan (internatio
nale) samenwerking tussen onderwijsinstellingen gaan
ontstaan. De afdeling Geodesie doet bijvoorbeeld mee met
het initiatief van Universiteit Utrecht, Landbouwuniversi
teit Wageningen en ITC om een gezamenlijke master
opleiding Geoinformation Management op te zetten.
ir. F. Kenselaar en
prof. dr. ir. M. G. Vosselman,
afdeling Geodesie, TU Delft.
GEODESIA 2001-10
