GPS-cursus in Zambia
Simon
Schoustra.
Halverwege 1999 is door de
Nederlandse Vereniging voor
Geodesie (NVG) de wens uit
gesproken om een gedeelte van haar
budget te besteden aan projecten in
ontwikkelingslanden. Eén
van de kansrijke projecten
was een GPS-cursus te Zam
bia. Nadat voldoende spon
soren waren gevonden (TU
Delft, Van Steenis, Fugro-
Inpark, Kadaster International, NLR
Globalcom, Arcadis, Grontmij Geo-
groep en Stichting Geodesia), is halver
wege 2000 een projectgroep gefor
meerd om de cursus gedegen voor te
bereiden. Uiteindelijk zijn halverwege
maart 2001 Simon Schoustra van het
Kadaster en Hiddo Velsink van de
Hogeschool Utrecht naar Zambia ge
gaan om de cursus te geven. Naast
de cursus, die vooral bedoeld was
voor landmeters, was er ook behoef
te aan kennisuitwisseling op be
leidsmatig niveau. De Zambianen
wilden graag weten hoe GPS effi
ciënt kan worden ingezet voor
grondregistratie, en hoe een GPS-
infrastructuur er kan komen uit te
zien. Om deze vragen te kunnen be
antwoorden is aansluitend aan de
cursus een workshop georgani
seerd. Er bleek helaas erg weinig
bruikbaar cursusmateriaal te zijn.
Daarom moesten een nieuwe sylla
bus en sheets worden gemaakt. Dit
kostte veel tijd, maar in de toe
komst is er nu wel bruikbaar mate
riaal voor dergelijke cursussen.
Het doel van de cursus was om een
'hands-on' training te geven aan
landmeters die GPS (in de toekomst)
willen gebruiken voor hun werk
zaamheden. De nadruk moest dus
liggen in het bedienen van de 'knop
pen'. Na de cursus moest iedere
deelnemer met GPS zelfstandig aan de
slag kunnen. Er deden zo'n dertig deel
nemers mee. Dit waren voornamelijk
particuliere landmeters. Zambia kent
wel een Kadaster, maar de kadastrale
metingen worden gedaan door parti
culiere landmeters. Opvallend was het
grote enthousiasme van de cursisten,
ledereen was erg geïnteresseerd in de
ze techniek en wilde er alles over we
ten. Ook was het kennisniveau van de
landmeters opvallend goed. In Zambia
worden goede opleidingen
gegeven.
De cursus vond plaats van
13 maart t/m 16 maart 2001
op het terrein van de Univer
sity of Zambia in de hoofdstad Lusaka,
en werd met veel bombarie geopend
door de 'Minister of Lands' van Zam
bia. Hij benadrukte dat het essentieel
voor een economie is dat de grondregi
stratie goed geregeld is. GPS kan hier
een goed hulpmiddel voor zijn en deze
cursus is dus erg belangrijk!
GPS-meten in de regentijd.
De cursus was zo ingedeeld dat in de
morgen het theoretische gedeelte
werd behandeld en 's middags er daad
werkelijk met GPS werd gemeten. Al
thans als het weer het toeliet, want we
zaten op het eind van de regentijd en
het weer was dan ook niet al te best.
Het was koud en het regende veel. Je
zou het kunnen vergelijken met een
slechte Nederlandse zomer en dat is
toch wel verrassend als je in Afrika zit.
De theorie bestond uit de basisbegin
selen van GPS, waar veel nadruk is ge
legd op het ontwerpen van een GPS-
campagne. De praktische oefeningen
bestonden uit het opzetten en meten
van een GPS-grondslag en het uitvoe
ren van een detailmeting met de RTK-
techniek. Ook hebben we de cursisten
hun eigen werkzaamheden laten ver
talen naar GPS en hen dit laten uitvoe
ren. Vooral dit praktische gedeelte
werd met veel enthousiasme begroet.
Bij het invallen van de duisternis
(18.00 uur), waren de meesten nog
steeds fanatiek aan het meten.
Veel landmeters waren ook na de
cursus nog erg enthousiast over GPS.
De meesten wilden het in hun dage
lijkse werkzaamheden gaan gebrui
ken, maar hierbij waren toch nog
wel wat problemen. Ten eerste de
hoge aanschafprijs voor een GPS-set.
Verder waren ze bevreesd voor het
geval dat de apparatuur kapot zou
gaan. In Zambia heb je geen GPS-
distributeurs, dus in een dergelijke
situatie zouden ze hun apparatuur
waarschijnlijk naar Zuid-Afrilca
moeten sturen. Dit betekent dat je
deze al snel een maand of drie kwijt
bent en voor de particuliere land
meters betekent dat simpelweg drie
maanden geen inkomsten! Echter,
gezien de enorme efficiëntieverbe-
tering waren veel landmeters aan
schaf toch aan het overwegen.
Zaterdag 17 maart stond geheel
in het teken van een workshop.
Deze had als thema: 'De implemen
tatie van GPS in Zambia'. Hierbij wa
ren ongeveer tachtig personen (cur
sisten en beleidsmakers) aanwezig,
die wilden horen hoe GPS efficiënt
lean worden ingezet in Zambia en
hoe dit juridisch kan worden gere
geld. De workshop zelf bestond uit een
aantal lezingen en het in groepjes dis
cussiëren. De afsluiting bestond uit de
uitreiking van de diploma's door de
onderminister, die vol trots in ont
vangst werden genomen door de cur
sisten.
GEODESIA 2002-1
