Certificering van
GPS-referentiestations
Koppeling van GPS-gebruikers en GPS-dienstverleners aan de
Het toenemende gebruik van het Global Positioning
System (GPS) voor een breed scala aan toepassingen
- van autonavigatie tot het bijhouden van geo
grafische bestanden - zorgt voor een ander gebruik
van de geometrische infrastructuur van Nederland.
De met GPS verrichte metingen worden in toe
nemende mate aangesloten aan GPS-referentie
stations. Deze worden geëxploiteerd door private
aanbieders van GPS-diensten en komen in de plaats
van de kernnetpunten van de Rijksdriehoeksmeting
(RD) of de peilmerken van het Normaal Amsterdams
Peil (NAP). In dit artikel wordt beschreven hoe het
Kadaster en de Meetkundige Dienst (MD) van de
Rijkswaterstaat hun rol als hoeder van de infra
structuur invullen door certificering van GPS-
referentiestations en hoe zij hun rol zien in relatie tot
aanbieders en gebruikers van GPS-diensten.
Geometrische Infrastructuur
als referentiekader
Wie één dezer dagen een kijkje zou gaan nemen bij
de aanleg van de uit de media bekende infra
structuurprojecten Betuwelijn of HSL-Zuid heeft
grote kans landmeters te ontmoeten die gebruikmaken van
Real Time Kinematic (RTK) GPS om het toekomstige spoor
traject uit te zetten in het terrein [3], RTK GPS is een vorm
van GPS waarbij met minimaal twee GPS-ontvangers tege
lijkertijd wordt gemeten (fig. 1). Eén van de ontvangers
staat op een in coördinaten bekend punt, een zogenaamd
GPS-referentiestation. Deze ontvanger stuurt direct zijn ge
gevens naar de mobiele ontvanger, waardoor de landmeter
in staat is in (bijna) real time zijn plaats te bepalen uit de
GPS-metingen met een precisie van centimeters. Registratie
van de positie van de mobiele ontvanger vindt plaats na om
rekening in de GPS-ontvanger in RD- en NAP-coördinaten,
die afgelezen kunnen worden van het beeldscherm van de
GPS-ontvanger. De GPS-techniek maakt het dus mogelijk
om snel, overal en vierentwintig uur per dag met een druk
op de knop precieze plaatsbepaling te verrichten op centi-
meterniveau. Plaatsbepaling wordt hiermee steeds meer
een dienst en steeds minder een vak. Iedereen kan plaatsbe-
palen.
De vraag of u wel te maken heeft met
RD- en/of NAP-coördinaten is een be
langrijke. Stel dat u bezig bent met
GPS bij één van bovengenoemde bouw
werkzaamheden en een collega maakt
gebruik van een andere GPS-dienst-
verlener met andere GPS-referentie
stations. Passen uw gegevens en die
van uw collega dan wel naadloos? Dat
is inderdaad niet zomaar het geval.
Daarom bieden de MD en de RD met
certificering een manier aan om de
GPS-stations in te bedden in de be
staande geometrische infrastructuur
bestaande uit RD, NAP en ETRS89. Op
die manier gebruiken we tenminste
dezelfde basis.
Fig. 1.
De ontvanger geeft
coördinaten in RD,
maar hoe zeker bent
u daarvan?
ir. G. W. van Willigen, hoofd advies
en onderzoek plaatsbepaling bij de
MD van de Rijkswaterstaat en
dr.ir. M.A. Salzmann,
hoofd Geodesie bij het Kadaster.
In het hiervoor geschetste voorbeeld is
de achterliggende vraag: wat is het
referentiekader waarmee coördinaat-
gegevens uitwisselbaar worden? Het
antwoord is de Geometrische Infra
structuur van Nederland (GI). Dit is het
geheel van voorzieningen dat iedereen
in staat stelt in nationaal en Europees
verband eenduidig zijn positie en
hoogte vast te leggen. De GI dient daar
mee de continuïteit van de plaatsbepa
ling, zowel ruimtelijk als in de tijd.
Het beheer van de GI is van oudsher
een overheidstaak van Kadaster (RD)
en MD (NAP), en is in de afgelopen ja
ren vernieuwd. Sinds 1997 is het Actief
GPS referentiesysteem voor Nederland
(AGRS. NL) operationeel. In 2000 is het
Europese referentiestelsel ETRS89 als
het 3D-referentiestelsel voor Neder-
GEODESIA 2002-1
