Digitale Vlucht boven Amsterdam;
een schitterende mislukking?
Men producere met behulp van computertechnolo
gie een aanklilcbaar virtueel model van de binnen
stad van Amsterdam. Een model dat functioneert
als een clickable interface naar een grote hoeveelheid achter
liggende tekst- en beeldinformatie over het heden en het
verleden van Amsterdam. Ter optimalisering van de beeld
kwaliteit zette men een deel van de benodigde beeldbestan
den op een cd-rorn. Met de cd-rom betreedt men een visueel
aantrekkelijk gedefinieerde overvliegbare ruimte vol prach
tige 3D-modellen. Uiteraard maakt men links naar het
internet. Voor de internet-surfer die de cd-rom niet bij de
hand heeft, construere men een (qua beeldkwaliteit sterk
afgeslankt) virtueel model van Amsterdam, dat gratis bij de
mensen op de computer binnenstroomt, net als leiding
water. Die versie is toch nog heel aantrekkelijk door het
serieuze inhoudelijke en historische niveau. Uiteraard
wordt het geheel gebouwd op basis van een GIS-model en is
er een real time vlucht over de stad. Maar ook op de afge
slankte internetversie kan de bezoeker een aantal gebou
wen aanklikken en informatie ophalen. Toegang tot een
virtuele afspiegeling van Amsterdam zou aldus op internet
veel aantrekkelijker en geavanceerder worden dan het ge
val is bij een platte clickable map. Ziedaar, gedateerd anno
domini 1998, het luchtkasteel-in-aanbouw van ondergete
kende, een op internet actieve, behoorlijk bevlogen kunst
historicus.
Met dit bovengenoemde plan langzaam
rijpend ben ik in de zomer van 1998 als
niet in opdracht van deze of gene in
stantie, de boer opgegaan in Amster
dam. Om met vele personen en instan
ties te praten en te brainstormen en
het geschetste project op vleugelen dei-
gedeelde geestdrift verder te dragen.
Het plan groeide in de loop van de eer
ste maanden inderdaad als kool en de
kristalliserend en Kees
privépersoon, dus Kaldenbach.
stap-voor-stap gekristalliseerde opzet
werd tenslotte voor de gesprekspart
ners vastgelegd in een rapport van
mijn hand, getiteld 'Naar een 3D-vlucht
boven Amsterdam'. Het rapport werd in
Amsterdam in beperkte kring ver
spreid in de lente van 1999. Na de uit
gebreide consultaties in het Amster
damse veld, en na een bijeenkomst van geïnteresseerde
partijen, gehouden in het Amsterdams Historisch Museum,
volgde echter al spoedig een waarlijk Zen-achtige stilte
waarin het plan (voorlopig of voor langere tijd?) werd bij
gezet in het kabinet van schitterende mislukkingen.
Basis voor het hierboven geschetste
kloeke plan was de fascinerende erva
ring die ik opdeed bij de afdeling Geo
desie van de Technische Universiteit
Delft (TUD) in het project 'Vlucht boven
Delft 1660'. Dat project op basis van een
GIS-achtergrond leverde een combina
tie van 3D-modellen en real time over-
vliegbaarheid (fig. 1). Het is op internet
te bestuderen op mijn home page,
www.xs4all.nl/~kalden.
Historisch Amsterdam
Amsterdam, hoofdstad en hart van
Nederland, is gezegend met één van de
best bewaarde historische centra van
heel Europa. De oude binnenstad is in
de loop van de eeuwen op een bijna or
ganische wijze gegroeid, vormgegeven
in concentrische ringen en een hand
vol radialen, en heeft bijna overal zijn
menselijke maat behouden. Het glorie
rijke verleden ademt in de architec
tuur van openbare gebouwen en in de
woningen aan pleinen en aan de
grachtengordel, in de Jordaan en in
het gebied ten oosten van de Amstel.
De presentatie van een overvliegbaar
Amsterdam op internet zou inderdaad
een fantastisch aantrekkelijke manier
zijn om Amsterdam open te leggen
voor de bewoner en de bezoeker uit
binnen- en buitenland. Om in de ach
terliggende teksten en software het
heden en het verleden een heldere
plaats te geven zag ik, de kunsthisto
ricus in mijzelf niet verloochenend, in
mijn geestesoog een onderverdeling in
drie tijdperken.
Het eerste tijdperk, gemarkeerd op een
hoogtepunt van de Gouden Eeuw, was
het jaar 1650. Te bezoeken hoogtepun
ten zouden zijn een aanklilcbaar en ge
heel te ontvouwen 3D-model van het
Stadhuis/Paleis op de Dam. Verder zou
den gebouwen van de Oostindische
Compagnie, scheepswerven en een
flinke reeks woonhuizen, waaronder
Kees
Kaldenbach,
kunsthistoricus.
GEODliSIA 2001-3
