mijnbouw [6] en oliewinning [5], In ver
band met onze casestudie is het echter
nodig een ander, minder ingeburgerd
begrip te introduceren, namelijk dat
van de waarde van controle. Ook dit be
grip leggen we weer uit aan de hand
van een voorbeeld.
Loterijvoorbeeld
met mogelijkheid
voor controle.
Fig. 2 betreft een variant van de eerder
beschreven loterij. In dit geval dient
zich een helderziende aan, die exact
kan vertellen welk lotnummer de po
tentiële deelnemer moet kopen om ver
zekerd te zijn van winst. Aangezien de
ze de eerste speler is, krijgt hij de lote
rij hierdoor volledig onder controle. In
fig. 1 bevond de waarde van de infor
matie zich in het realiseren van de on
zekere loterijuitkomst voordat de be
slissing over deelname werd genomen.
Dit kwam tot uiting in het van positie
wisselen van een kansknoop en een be
siisknoop. In fig. 2 vinden geen positie
veranderingen plaats, maar wordt er
direct gesleuteld aan de kansen van
een kansknoop. De kans op winst wordt
verhoogd van 0,5% naar 100%. De waar
de van deze verandering is 990.
Ook imperfecte informatie kan moge
lijk van nut zijn bij besluitvorming.
Als een helderziende bijvoorbeeld zou
kunnen vertellen of het winnende
nummer even of oneven is, zou de
winstkans van 0,5% naar 1% stijgen.
Deze verhoging heeft, in dit geval,
geen waarde. De verwachte opbrengst
van het resulterende kansspel wordt
0 (0,01 x 990 - 0,99 x 10), wat
overeenkomt met die van onthouding
van deelname.
De hierboven geschetste situaties zijn
voorbeelden van niet-ruimtelijke, dis
crete beslissingsproblemen. De aanpak
kan echter makkelijk worden doorge-
dr. ir. S. de
Fig. 3.
Schets van het
geplande MTC-
Valburg
haventerrein.
trokken naar het ruimtelijke domein en is ook toepasbaar
op continue beslissingsvariabelen, waarbij sprake is van
een continuüm van keuzemogelijkheden. Dit komt duide
lijk naar voren in de nu volgende MTC-Valburg casestudie.
De uiteindelijke beslissing betreft hier een aan te kopen vo
lume zand voor ophoging van een haventerrein. Voor de be
rekening van dit volume moet worden gekozen voor een ge
schikt digitaal hoogtemodel van het huidige maaiveld.
Casestudie 'MTC-Valburg'
Het project MTC-Valburg richt zich op het realiseren van
een knooppunt voor het uitwisselen van containerladingen
tussen (inter)nationale vervoersstromen over weg, water en
spoor. Eén van de componenten van het geplande trans
portcentrum is de aanleg van een haventerminal aan de
Waal. Hiervoor moet een gebied van ongeveer 41,2 ha wor
den opgehoogd tot 15 m boven NAP (fig. 3). De huidige
maaiveldhoogte ligt rond de 9 m boven NAP. We veronder
stellen dat voor berekening van het benodigde volume zand
gebruik wordt gemaakt van een digitaal hoogtebestand
(DEM). Omwille van de eenvoud gaan we er daarbij vanuit
dat geen rekening hoeft te worden gehouden met moge
lijke bodemverzakking. Zowel de grootte van het geplande
haventerrein (fig. 3) als de te bereiken hoogte (15 m boven
NAP) zijn gegeven. De onzekerheid in het benodigde volu
me zand is daarom volledig bepaald door de onzekerheid in
de actuele gemiddelde maaiveldhoogte, en dus de nauw
keurigheid van de DEMs. Dit probleem werd aan ons voor
gelegd door de afdeling GEO van de Provincie Gelderland.
Naast de volumeberekeningen is de provincie met name
geïnteresseerd in de mogelijkheden voor hergebruik van
lokaal afgegraven grond. Dat aspect wordt echter niet mee
genomen in de huidige studie.
Op het moment van de analyse waren twee hoogtebestan
den van het gebied beschikbaar: MANMADE en MERDEM.
De basis voor MANMADE werd rond 1970 gelegd door het
digitaliseren van hoogtepunten van analoge 110.000 topo
grafische kaarten van de Topografische Dienst (ongeveer
één punt per ha). In de periode 1980-1990 is het bestand ge
actualiseerd met behulp van terrestrisch gemeten hoogten
P- 1
koop lot
vraag advies
helderziende
£(V)= €990
valies Inzet
E[V) 990
P 0
V 0
win 1000
P 0.005
koop iet
6(V) -€S
geen advies
koop geen lot
verlies inzet
E{V) 0
P 0 995
besiisknoop
<D kansknoop
Fig. 2.
Bruin,
Centrum voor
Geo-lnformatie,
Wageningen-UR.
Co-auteurs:
prof. dr. ir. A. K.
Bregt,
Centrum voor
Geo-lnformatie,
Wageningen-UR
en ing. M. P.J.
van de Ven,
afdeling GEO
van de Provincie
Gelderland.
landelijk
gebied
Slijk-Ewijk
water
geplande
container
terminal
Ooster
hout
snelweg
weg (ovengj
nvierdijk
m
GEODESIA 2001-3
