iSBrtfiflSSfe
Identieke driehoekszijden
Een onbekend
driehoekspunt.
driehoeksvoorwaarde: uit het eerdergenoemde register
blijkt dat alle 530 driehoeken sluiten op 180 graden;
horizontvoorwaarde: een steekproefsgewijs onderzoek
naar de som van de hoeken, gemeten op een vijftal sta
tions, wijst uit dat de som van de op die standplaatsen
gemeten hoeken sluit op 360 graden;
sinusvoorwaarde: steekproefsgewijs hebben van een vijf
tal stations berekeningen plaatsgevonden naar het al
dan niet voldoen aan de sinusvoorwaarde. Een voor
lopige indruk is dat niet aan de sinusvoorwaarde werd
voldaan.
Tenslotte: de volgorde van berekening van de 530 drie
hoeken heeft spiraalsgewijs plaatsgevonden in een eerste
nauwe en een tweede wijdere spiraal rondom het O-punt
Leeuwarden. Uit de resultaten van het hierboven vermelde
onderzoek lean de conclusie worden getrokken dat toch
voor een deel werd voldaan aan de gestelde voorwaarden.
Over de gebruikte instrumenten is in de archieven niets te
vinden. Van de driehoeksmeting van Krayenhof is bekend
dat een repetitiecirkel van Borda is gebruikt. Bij de latere
metingen ten behoeve van het M.B.-net zijn een Engelse
sextant en een verbeterde theodoliet-net van Becker ge
bruikt.
Teneinde enig inzicht te krijgen in de precisie van het Frie
se net en die van de 'Meetkunstige beschrijving' (het uitge
breide net van Krayenhof) ten opzichte
van het RD-stelsel is een aantal bereke
ningen uitgevoerd. Uit de resultaten
kan een aantal hoeken en afstanden
van beide netten met elkaar en ook
met berekende afstanden van het RD-
net worden vergeleken. Met behulp
van een opgebouwde database van de
driehoeken van beide netten konden
identieke driehoeken worden opge
spoord. Slechts van 5 van de 530 drie
hoeken bleken de stations identiek te
zijn. De nummers van deze vijf drie
hoeken zijn hieronder met de corres
ponderende nummers van de identie
ke driehoeken van de Meetkunstige Be
schrijving genoteerd aldus:
Friese net
M.B.- net
158;
M76;
218;
M42;
307;
M40;
309;
M43;
324;
M45;
Hieronder een vergelijking in tabel
vorm van de vijftien gemeten hoeken
van het Friese net in vergelijking met
de overeenkomstige hoeken, zoals de
ze in graden, minuten en seconden
zijn vermeld in de Meetkunstige Be
schrijving.
Het is opvallend dat er nogal wat grote
verschillen in de hoeken worden aan
getroffen. In het M.B.-net wordt over
de graad van de nauwkeurigheid van
hoekmetingen van de Précis Histori-
que onder andere gezegd dat het ge
middelde van 73 afwijkingen in de
Nr.
Torens
Hoek in het
Hoek in het
Fr- net:
M.B.-net:
158
Suawoude
53.39.20
54.08.37
Hardegarijp
73.08.49
72.24.46
Bergum
53.11.51
53.33.64
218
Oudega
71.57.34
70.32.26
Oldeboorn
29.07.29
29.22.02
Boornbergum
78.54.57
80.05.32
307
Haskerdijken
46.22.02
46.34.28
Akkrum
60.41.34
61.53.49
Oldeboorn
72.56.24
71.31.21
309
Oldeboorn
21.24.57
20.22.10
Oudega
60.23.09
60.40.24
Eernewoude
98.11.54
98.57.29
324
Akkrum
89.53.19
88.28.13
Grouw
37.15.01
37.51.44
Oldeboorn
52.51.40
53.40.02
GEODESIA 2001-4
