m worden weergegeven voor een situatie in Friesland in 1998. Het signaal is ongeveer nul op de locatie waar de kommen zijn geschat, maar ten zuiden van de kommen is er nog een ongemodelleerde bodemdaling. Aan de noordkant van de kommen veroorzaakt dit een schijnbare stijging. Fig. 6 geeft een doorsnede van de kom van zuid naar noord weer, waar in de zwarte lijn de trend weergeeft en de blauwe lijn de som van trend en signaal. Ter afsluiting De voordelen van een continu tijd-plaatsmodel uit hoogte verschillen behelzen zelfs meer dan het oplossen van de ge- identificeerde praktijkproblemen. Door de waarnemingen van andere meetmethoden als GPS en InSAR in functie van de modelparameters te schrijven kunnen deze worden toe gevoegd aan de integrale vereffening met de waterpasgege- vens. Tevens is het mogelijk om op elke gewenste plaats en op elk gewenst tijdstip bodemdaling door gasonttrekking te inter- of extrapoleren en kan hier ook een kwaliteitsbe schrijving van worden gegeven. Dit biedt de mogelijkheid 0111 de metingen in tijd en plaats te optimaliseren. Summary Quantifying gas extraction caused subsidence The article describes how sophisticated data analyzing techniques are used to quantify hydro-carbon caused subsidence in the Netherlands, where land subsidence has be come an emotive issue. Apart from how sub sidence is quantified, it is in short explained why it is caused, what the impact might be and to whom it may concern. mathematical geodesy, land subsidence, background mathematische geodesie, bodemdaling, achtergronden Metingen zijn het zinvolst op de plaats waar de hoogte verschillen het meest veranderen. Hierdoor zijn er grote reducties van de waterpasnetwerken in tijd en plaats moge lijk. Dit heeft al tot beperking in operationele kosten bij de NAM geleid. Daarnaast leent het continue karakter van de modellen zich perfect voor een vergelijking met de prog nose. Ook biedt de komsgewijze analyse mogelijkheden tot scheiding van bodemdalingskommen en daarmee toe rekening aan de veroorzaker. Voor een meer gedetailleerde beschrijving van de procedure wordt verwezen naar [3], [4] en [5], Literatuur [1] Joosten, P., Geodetische deformatie-analyse. Geodesia 1996 no. 9, p. 347-353. |2] Lorenz, G. K. e.a., Heden en verleden, Nederland naar bene den? Meetkundige Dienst Rijkswaterstaat, 1991. [3] Houtenbos, A. P. E. M., The quantification of subsidence due to gas-extraction in the Netherlands. Land Subsidence Vol. 1, Proc. Sixth International Symposium On Land Subsiden ce (SISOLS), 25-29 september 2000, Ravenna, Italy, Eds. L. Carbognin et al. [4] Kenselaar, F. and M. Martens, Spatial temporal modelling of land subsidence due to gas-extraction. Land Subsidence Vol. 2, Proc. Sixth International Symposium On Land Subsidence (SISOLS), 25-29 september 2000, Ravenna, Italy, Eds. L. Carbognin et al. [5] Quadvlieg, R. C. H., Over het afleiden van bodemdaling door gaswinning. Snellius Lustrumboek 2000, p. 55-61. [6] Eysink, W.D. e.a., Monitoring van effecten van bodemdaling op Ameland-Oost, evaluatie na 13 jaar gaswinning. WL Delft Hydraulics Alterra, rapport H841, maart 2000. KEYWORDS TREFWOORDEN GEODESIA 2001-4

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 2002 | | pagina 38