W
Experiment
lijk dat het voldoende 'rijk' is aan
grootschalig topografische begrippen.
Voorts zijn deze begrippen verdeeld
in objectklassen, die op hun beurt vol
doende 'rijk' zijn aan attributen. De
structuur van het TMVG weerspiegelt
het gezichtspunt van een buitenwe
reld als oppervlak, dat verdeeld wordt
door netwerken van wegen, spoorwe
gen en waterlopen. Wat daar tussenin
zit, dus wat overblijft, heet 'terrein',
een rest-categorie. De netwerken van
wegen, spoorwegen en waterlopen,
maar ook terrein, kunnen meer gede
tailleerd worden beschreven.
Verschillen in geodatasets worden
deels veroorzaakt door verschillen in
abstractie. Daarom is onze conclusie
dat het TMVG geschikt is voor topogra
fische bestandsintegratie, indien het
mogelijk is deze uit te breiden door:
subklassen te definiëren, tot op het
detailniveau van dataklassen1),
waarmee abstractieverschillen tus
sen geodatasets tot uitdrukking
kunnen worden gebracht;
structuur toe te voegen, die recht
doet aan de composietklasse-com
ponentklasse-relaties van de betrok
ken geodatasets.
Subklassen en structuur spelen de
hoofdrol bij het construeren van een
referentiemodel, waarmee geodatasets
'semantisch transparant' worden.
Het raamwerk voor topografische be
standsintegratie is getoetst op bestaan
de geodatasets uit een proefgebied in
de gemeente Zevenaar. De procedure
daarbij is als volgt: we beginnen met
de geodatasets - GBKN en ToplOvector
- en hun verkenningsregels, dan
wordt een gemeenschappelijke subset
van domeinontologiebegrippen geko
zen en voorts worden de geodatasets
op het niveau van individuen met el
kaar vergeleken, waarna vanuit de be
schikbare informatie een referentie
model wordt geconstrueerd. Een richt
lijn hiervoor wordt op p. 416 behan
deld. Het geheel wordt toegelicht voor
de domeinklasse 'Building'. Voor ande
re domeinklassen, zoals 'Road' of'Rail
road' zie [3], Met opzet gebruiken we
hier Engelse termen als 'Building', om-
Fig. lb.
ToplOvector van het
testgebied Zevenaar.
Dataklassen ont
staan door een
attribuut in inter
vallen te verdelen,
bijvoorbeeld
'rijbaanbreedte':
minder dan 4 m,
4 m - 7 m, meer dan
7 m.
dat we het hier hebben over de buitenwereld, en niet over
de geodatasets. In dat geval gebruiken we, cursief geschre
ven, Nederlandse termen of getallen.
Geodatasets
Het raamwerk voor topografische bestandsintegratie is
onderzocht voor vlakobjecten van GBKN en ToplOvector:
Een objectvoorbereide GBKN is een grootschalige geo-
dataset (weergaveschaal 1:1.000), die gewoonlijk via ste-
reo-fotogrammetrie wordt ingewonnen, en in het veld
wordt naverlcend; landsdeklcend, met gebouwen, wegen,
spoorlijnen en waterlopen (fig. la);
ToplOvector is een midschalige geodataset (weergave
schaal 110.000), ingewonnen via monofotogrammetrie,
met naverkenning; landsdekkend, met gebouwen, we
gen, spoorlijnen, waterlopen, en grondgebruik (fig. lb
Verfijnen van domeinklasse 'Building'
Het TMVG definieert domeinklasse Building als volgt: "Vrij
staande, overdekte en geheel of gedeeltelijk met wanden
omsloten ruimte, die voor mensen toegankelijk is en direct
of indirect met de grond is verbonden". In de GBKN komen
volgens de verkenningsregels [4] twee typen van dit begrip
voor
hoofdgebouw, gedefinieerd als Building met één of meer
adressen;
bijgebouw, gedefinieerd als Building zonder adres.
Dit onderscheid brengen we ook in de buitenwereld aan
door Building in twee subklassen op te delen (ook hier weer
Engelse labels om helder uit te drukken dat we het over de
buitenwereld hebben):
Mainbuilding, gedefinieerd als Building met één of meer
adressen;
Annex, gedefinieerd als Building zonder adres.
Voorts zien we in fig. 2 dat bijgebouwen, aanliggend aan
hoofdgebouwen, niet worden afgebeeld in de ToplOvector.
Blijkbaar is dit onderscheid van-belang bij bestandsinte
gratie. Vandaar dat we het begrip Annex opdelen in twee
subklassen:
Adjacent annex, gedefinieerd als Annex, verbonden met
Mainbuilding;
Free standing annex, gedefinieerd als een vrijstaand
Annex.
dr. ir. H. T.
Uitermark,
Kadaster
Apeldoorn, en
prof.dr.ir. P.J.M.
van Oosterom,
afdeling
Geodesie
TU Delft.
GEODESIA 2002-11
