Ondergronds werk
Monitoring van de beweging
Op en nabij de stations gaat veel ver
anderen. De omgeving van het CS
wordt helemaal op zijn kop gezet, en
omgebouwd tot een ruim en overzich
telijk gebied met onder andere een
nieuw busstation, een fraaie voet
gangerspromenade langs het IJ, een
onderdoorgang voor auto's, een grote
fietsenstalling, en een standplaats
voor taxi's. Bij station Rolcin wordt al
les ondergronds gebracht (parkeerga
rage, fietsenstalling), zodat boven een
ruim en lommerrijk plein ontstaat.
Kortom: de aanleg van de Noord/Zuid-
lijn zal Amsterdam de komende jaren
flinlc bezighouden en overlast bezor
gen, maar: "Alle Amsterdammers gaan
er tenslotte op vooruit", juicht het ge
meentebestuur. Maar dat gelooft nog
niet iedereen.
Zeker is het dat dit alles veel en geva
rieerde meetactiviteiten zal meebren
gen: inmeten, berekenen en uitzetten
van het tracé, metingen voor het afzin
ken van de tunnelelementen in het IJ,
sturen van de ondergrondse boor, uit
zetten van alle nieuwbouwonderdelen
en niet te vergeten de monitoring van
de bouwomgeving.
Een groot deel van het tracé (3,8 km)
wordt geboord volgens het principe zo
als dat is toegepast bij de Heinenoord-
tunnel en de Westerscheldetunnel. In
Amsterdam zal geboord worden met
boormachines (een stalen cilinder)
met een diameter van 6,5 m en een
lengte van 7 m. Vlak achter de boor
worden de tunnelwanden aange
bracht en de rails gelegd, zodat men
sen en materialen kunnen worden
aangevoerd. Als alles goed gaat, legt de
boor twaalf meter per dag af. Omdat
twee tunnelbuizen nodig zijn, zal er
met twee boren tegelijk worden ge
werkt. Die zullen echter geen wed
strijd houden wie het eerst aankomt,
want de tweede boor vertrekt drie
maanden later dan de eerste. Er wordt
geboord van station naar station. De
startschacht komt bij CS, op de hoek
van de Prins Hendrikkade en het Dam
rak. Bij het station Europaplein komt
de boor weer boven.
Theo Scheele,
redacteur.
j
Amsterdam is gebouwd op (houten) palen, weet iedere
Nederlander. Het moet daar beneden dus wel een flink oer
woud zijn. Daarom is een tracé gekozen waarbij niet tussen
die palen door moet worden gewerkt, maar zoveel mogelijk
het stratenpatroon wordt gevolgd. Het boren heeft het
grote voordeel dat er niet behoeft te worden gesloopt, zodat
er veel minder schade ontstaat dan bij een gegraven sleuf.
Bovengronds zullen de mensen weinig
merken van het boren op een diepte
van twintig a dertig meter, maar ver
storing van bouwwerken is toch niet
geheel denkbeeldig. Daarom is het
monitoringsmeetsysteem aangelegd.
Zo kan voor en tijdens de uitvoering
van het werk voortdurend worden be
schikt over nauwkeurige 3D-gegevens
waarmee eventuele zettingen of ver
zakkingen kunnen worden geconsta
teerd. Met dit meetsysteem kunnen de
kleinste bewegingen worden vastge
steld.
Tachymeter bij
spoor 7 van CS.
De bodem is ook onder de stad Amster
dam voortdurend in beweging door
inklinken van de klei- en veenlagen.
De gebouwen zelf staan ook niet stil. Overdag zetten ze uit
en 's nachts krimpen ze, meer of minder afhankelijk van
het bouwmateriaal en de leeftijd. Het verschil tussen dag en
nacht is gemiddeld 1 mm. Misschien is dat tijdens de bouw
en aanleg van de tunnel wel meer. Om de bewegingen te
meten is in een zone van minimaal dertig meter aan weers-
Organisatie
De gemeente Amsterdam is op
drachtgever van het project Noord/
Zuidlijn. De Dienst Infrastructuur
Verkeer en Vervoer van de gemeente
is met de uitvoering belast en heeft
daarvoor een projectorganisatie op
gezet, die verantwoordelijk is voor de
kwaliteit en de kosten van de uitvoe
ring. Het projectbureau heeft een ini
tiërende, begeleidende en toetsende
rol en rapporteert regelmatig aan het
gemeentebestuur van Amsterdam,
het Regionaal Orgaan Amsterdam
(dat de infrastructuur in de agglome
ratie Amsterdam coördineert) en het
Ministerie van Verkeer en Water
staat.
Het ontwerp van de stations en de
boortunnel, en de directievoering
zijn gedelegeerd aan het Adviesbu
reau Noord/Zuidlijn, een samenwer
kingsverband van drie grote inge
nieursbureaus (Witteveen+Bos, Inge
nieursbureau Amsterdam, Royal Has-
koning).
De uitvoering van het werk is opge
splitst in een aantal deelprojecten:
boortunnel, zinktunnel, werk voor
de verschillende stations, bouw via
ducten, verleggen kabels, leidingen
en tramrails, en de monitoring. De
onderdelen worden via openbare
aanbestedingen uitgegeven aan ver
schillende gespecialiseerde aanne
mers.
De monitoringsmetingen alsmede
bouw en onderhoud van het meetnet
worden uitgevoerd door het bedrijf
Soldata Grontmij v.o.f., een samen
werkingsverband tussen het Franse
bedrijf SolData (dochter van Sole-
tanche Bachy) en Grontmij.
GEODESIA 2002-11
