GIS en democratische
controle: hypothesen
Gegevens zijn beter toegankelijk
1,6
(St.
Dev.
1.0)
Gegevens kunnen beter worden geïnterpreteerd
2,6
(St.
Dev.
1.0)
Er zijn meer gegevens aanwezig
2,7
(St.
Dev.
0,5)
Gegevens kunnen beter worden vertrouwd
3,1
(St.
Dev.
1.1)
te rangschikken (1belangrijkste kans,
4: minst belangrijke kans).
De scores voor de kansen lagen daar
mee verder uit elkaar dan de scores
voor de risico's: 'gegevens zijn beter
toegankelijk' wordt gezien als veruit
de belangrijkste kans. Een citaat kan il
lustreren waarom de respondenten lij
ken te geloven dat gebruik van GIS de
kans creëert dat gegevens beter toe
gankelijk zijn: "GIS geven toegang tot
een brede range van ruimtelijke infor
matie. Ze bieden veel eenvoudige func
tionaliteiten om informatie uit ver
schillende lagen te combineren. Daar
door heb je betere toegang en meer in
formatie dan bij niet-digitale media".
Tabel 2.
Mogelijkheden die
GIS kunnen creëren
voor democratische
controle.
lyses en gegevens over de context niet worden bewaard en
dat de benodigde software om gegevens te lezen niet meer
beschikbaar is. In termen van de archiefwetenschapper
Bearman betekent dit dat het bewijs van zakelijke trans
acties niet wordt bewaard [11]. Afgaande op wat er wordt ge
schreven in tijdschriften over ICT lijkt dit een algemene
trend bij database-technologie. Software raakt binnen enke
le jaren verouderd en toegang tot oude bestanden is proble
matisch. Ook wordt in deze tijdschriften het belang van
actuele gegevens benadrukt, terwijl weinig softwarepro
ducenten het belang van historische gegevens voldoende
onderkennen. Gegevens zijn daardoor vluchtig. 'Als het
niet nieuw is, heeft heeft geen waarde' lijkt het credo te
zijn. Dit betekent dat de volgende hypothese kan worden
geformuleerd:
In de toegankelijkheid van gegevens
ligt de kracht van een GIS. Dit betekent
dat democratische controleurs een
voudiger toegang hebben tot de ruim
telijke gegevens die een overheidsorga
nisatie heeft gebruikt, maar ook tot de
gegevens die niet zijn gebruikt. Ook
kunnen controleurs met de analyse
mogelijkheid van een GIS op allerlei
verschillende manieren naar de gege
vens kijken. Daarbij kan worden gere
construeerd hoe de overheid een ana
lyse heeft uitgevoerd en ook kan wor
den bekeken welke analyses niet zijn
uitgevoerd.
In de voorgaande paragrafen heb ik de
mogelijke gevolgen van het gebruik
van GIS voor democratische controle
beschreven. In deze paragraaf voeg ik
de resultaten samen en formuleer drie
hypothesen over de gevolgen van het
gebruik van GIS voor democratische
controle.
De eerste hypothese betreft de focus op
actuele gegevens en het gebrek aan
aandacht voor het verdere gebruik van
deze gegevens bij democratische con
trole. Deze houding leidt ertoe dat ge
gevens worden geactualiseerd zonder
de oude gegevens te bewaren, dat ana-
1. Gebruik van een GIS leidt tot een toenemende focus op
actuele gegevens. Dit gaat ten koste van de aandacht voor
historische gegevens: gegevens die belangrijk zijn voor
democratische controle, worden soms niet bewaard.
Een tweede risico is dat er onvoldoende gegevens zijn over
hoe, wanneer en door wie gegevens in een GIS zijn ge
creëerd. De archiefwetenschapper Duranti zou concluderen
dat de gegevens niet compleet, betrouwbaar en authentiek
zijn [12], Afgaande op de discussies in ICT-tijdschriften lijkt
dit weer een algemeen punt te zijn. Er is veel nadruk op
manieren om gegevens op verschillende manieren te com
bineren en zo nieuwe informatie te genere
ren (bijvoorbeeld 'data mining'). Er
is echter minder aandacht voor het
bewaren van contextgegevens. Op
basis van deze constatering kan een
tweede hypothese worden geformu
leerd:
2. Gebruik van een GIS leidt tot een
toenemende noodzaak om gegevens te
bewaren over hoe, wanneer en door
wie gegevens zijn gegenereerd. Moge
lijk wordt onvoldoende voldaan aan
deze noodzaak. Dit betekent dat het in een controleproces
moeilijk kan zijn om gegevens te interpreteren of dat ge
gevens niet kunnen worden vertrouwd.
Gegevens zijn
soms niet meer
toegankelijk.
Een derde punt is, dat wordt verwacht dat gebruik van GIS
leidt tot betere toegang tot gegevens. Een controleur kan
een GIS gebruiken om verschillende selecties en aggregaties
te maken van de gegevens die een overheidsorganisatie
heeft gebruikt voor de ontwikkeling van plannen of het
nemen van besluiten. Ook zou een controleur via internet
toegang kunnen krijgen tot deze gegevens. Deze mogelijk
heden kunnen belangrijke gevolgen hebben voor de rol van
geografische gegevens in controleprocessen. Tijdens een
controleproces wil een controleur wellicht niet alleen we
ten welke gegevens zijn gebruikt, maar ook welke gegevens
niet zijn gebruikt. Dit betekent dat het voor overheidsorga
nisaties belangrijker kan worden om toe te lichten waarom
zij voor een bepaalde digitale kaart hebben gekozen en niet
voor een andere. Daarmee kan een derde hypothese worden
geformuleerd
GEODES1A 2002-12
