,v. A V. kingscentrum CODE zijn positieve correlaties te ontdekken voor de stations in Europa, Noord-Amerika, Azië en Austra lië. Negatieve correlaties zijn terug te vinden in Zuid- en Centraal-Amerika. Het patroon van positieve correlaties is niet geheel onverwacht. Vooreerst is de minder goede corre latie voor kust- en eilandstations te wijten aan de geringe atmosferische belasting samen met de grotere invloed van de modellering van de oceanen bij de berekening van de atmosferische belasting. De goede correlatie in Europa en Noord-Amerika hangt vermoedelijk samen met de gevolgde verwerkingsstrategie voor de GPS-gegevens van dit verwer kingscentrum. Bij de verwerking van CODE werden immers de coördinaten van zevenendertig stations min of meer vastgehouden als referentie. Niet toevallig zijn deze sta tions grotendeels gelegen in gebieden met positieve corre laties. T s De resultaten voor verschillende analysecentra vertonen echter duidelijk een met elkaar verschillend distributie patroon. Dit betekent dat voor een bepaald station de corre- latiecoëfficient tussen de atmosferische belasting en de GPS verticale component sterk afhankelijk is van de gebruikte GPS-verwerkingsstrategie. Aangezien het steeds gaat over dezelfde periode en dezelfde stations, moeten de redenen hiervoor worden gezocht in de verwerkingsstrategie van de GPS-data. Een foutieve berekening van de atmosferische belasting of foutieve waarden voor de atmosferische druk zouden immers voor elk verwerkingscentrum op dezelfde manier gelden. Een mogelijke oorzaak kunnen we zoeken in de definitie van het referentieframe door de keuze van de vaste stations of in de manier waarop bijvoorbeeld de tro posfeer in de GPS-verwerking wordt gemodelleerd. Verder onderzoek in de verwerkingscentra zelf is hiervoor aange wezen. Het is evenwel opvallend dat stations in Centraal- en Zuid-Azië bij bijna alle verwerkingscentra een goede corre latie vertonen. Stations in Noord-Europa vertonen over wegend geen correlatie. Fig. 6. Ruimtelijke distributie van de correlatiecoëfficient tussen de tijdserie van de verticale verplaatsing ten gevolge van de atmosferische belasting en de verticale component van de GPS- resultaten voor de wekelijkse verwerking van CODE (CODW). Besluit Atmosferische belasting is de invloed van een veranderende atmosferische druk op het aardoppervlak. Het effect is voor namelijk meetbaar in de verticale component; horizontale verplaatsingen ten gevolge van de atmosferische belasting zijn voor dit onderzoek verwaarloosbaar. Het is duidelijk dat bij uiterst nauwkeurige verwerking van permanente GPS-stations voor wetenschappelijk onderzoek de verticale component van de atmosferische belasting niet meer verwaarloosbaar is. Vooral bij conti nentale stations is het patroon van de fouten op GPS-hoogten en de verticale verplaatsing ten gevolge van de atmos ferische belasting bijzonder gelijklo pend. Hoewel we algemeen kunnen stellen dat kuststations minder duide lijk onderhevig zijn aan effecten van atmosferische belasting dan continen tale stations, kunnen we geen eenvor mig patroon opstellen. Bij wereldwijde netwerken is het daarom noodzakelijk een correctie voor de atmosferische be lasting binnen de GPS-verwerking zelf uit te voeren. Literatuur [1] Rabbel, W„ J. Zschau, Static Defor mations and Gravity Changes at the Earth's Surface due to Atmospheric Loading. Journal of Geophysics, vol. 56, p. 81-99, 1985. [2] Dam, T. van, J. Wahr, Modeling Environment Loading Effects: a Review. Physics and Chemistry of the Earth, vol. 23, p. 1077-1087, 1998. Summary Effects of Atmospheric Loading detected with GPS measurements Atmospheric loading is the displacement of the earth's surface due to changing atmos pheric pressure. It is mainly a vertical phe nomenon, horizontal displacements are much smaller. The vertical displacement due to atmospheric loading can be seen in the daily or even the weekly vertical estima tes ofIGS permanent GPS stations. Especial ly for continental stations, the correlation between the vertical GPS component and the atmospheric loading corrections is high. Small differences in GPS processing can lead to different results with respect to at mospheric loading, making a loading cor rection in scientific GPS processing pro grams necessary. geophysics, GPS, research geofysica, GPS, onderzoek CODW -0.5 - -0.25 -0.25-0 0-0.25 I 0.25-05 0.5-0.75 •- I c KEYWORDS TREFWOORDEN GEODESIA 2003-1

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 2003 | | pagina 44