Monument voor de
landmeter
ontdekkingsreiziger
Waardering in Canada
rfWEj
rö
Ad van der Meer,
redacteur.
Overzicht van
het monument.
Eén blik op de kaart maakt al dui
delijk dat de Canadese provincie
Saskatchewan een meetkundig
verschijnsel is. Met meridianen en pa
rallellen is een rechthoekige uitsnede
in de prairies gemaakt van ruim
650.000 km2 ruimte genoeg voor de
net iets meer dan één miljoen inwo
ners. Ook als je verder inzoomt, zie je
overal rechte lijnen. Hier is veel land-
meetwerk verricht, zoveel is wel duide
lijk. Landmeters gingen hier dan ook
vóór aan de ontginning en kolonise
ring van deze gebieden.
Het 'Surveyors Monument' in de
hoofdstad van Saskatchewan, Regina,
eert deze landmeters die, aldus de bij
behorende brochure, met hun kennis
en hun doorzettingsvermogen veel
•Kendol
&>nt mar Ir.
126 e
montmartre
06 001
'25 CHESTER
05018
Wndthorst*
'2<> KINGSLEY
05 014
kipling
O
'23.
SILVERWOOD
05 011
0
wapellaJ
122.
martin
05 007
96 FILLMORE
m 02 076
Ojogt
•nilmor.
Creeimon»
95
golden west
01 069
94.HAZELWOOD
01 072
«Kennedy
93.WAWKEN
01 076
wa»ofo«
White Bear
92.
WALPOLE
01 091
66 GRIFFIN
02 042
«He word
STgUGHTON
Forgel«
65 TECUMSEH
01 063
64 BROCK
01 058 63.
•Kisbty
ARCOLA©
LLBJ
moose mountain
01 053
©CARLYLE
Manor®
61. ANTLl
01 047
"COVERS©
36 CYMRl
02 037
©Ml DALE
Mocoun#
Benson
35 BENSON
01 027
34 BROWNING
01 031
®LAMPMAN
33
MOOSE creek
01 036
32.
RECIPROCITY
01 039
Alida
20 km
«Torquay
ESTEVAN
EJ
Frobisfier
4. COALFIELDS
oxbowO -
Glerj®
CARN0U£F
De gemeentegrenzen verraden hun meetkun
dige oorsprong.
hebben bijgedragen aan de ontdekking,
het in kaart brengen en het ontwikke
len van Canada in het algemeen, en
Saskatchewan in het bijzonder. Het
monument is in 1967 ont
worpen door Jack Walker,
op voorstel van de Sas
katchewan Land Surveyors
Association, ter gelegen
heid van het eeuwfeest
van het ontstaan van Canada in
dat jaar. Het monument is 'een sym
bool gericht op verleden, heden en toe
komst van het landmeet-
werk'.
Het bovenste gedeelte van
het monument symboli
seert een meetkundige
standplaats. Trouwens, het
is er nog steeds één: het is
namelijk het hoofdpunt
van de eerste-orde meet
kundige grondslag in de provincie. In
elk van de andere elf provincies en ter
ritoria bevindt zich
een soortgelijk punt.
Het onderste gedeelte
van het monument,
een schuilplaats, is
gemodelleerd naar
het kamp dat de
vroegste landmeters
en ontdekkingsreizigers tijdens hun
verkenningen 's nachts zullen hebben
opgezet. In het midden van dit terrein
staat een steen met een 'tijdcapsule'
die in 1967 is verzegeld. De capsule be
vat documenten, foto's en voorwerpen
uit 1967. Het is de bedoeling dat die
weer geopend wordt op Canada's twee
de eeuwfeest als Brits Dominion, in
2067.
In de benedenmuur van het monu
ment zijn drie plaquettes aangebracht
van Ernie Scheer (1932). De landmeter
en zijn gidsen in de kano tonen de eer
ste verkenningstochten in de provin
cie in 1801, onder ande
re van David Thompson.
In die dagen was trans
port alleen mogelijk per
kano of per paard. De pla
quette met de klassieke
scene van landmeter-met-
lcijker symboliseert hier de start van
het uitzetten van de grenzen van ge
meenten en townships (een
soort kadastrale gemeente) in
1878; die grenzen werden ge
bruikt om stukken land aan
individuele pioniers toe te
kunnen wijzen. De derde af
beelding herinnert eraan dat
de landmeters die Saskatche
wan in kaart brachten, dat de
den toen er nog grote kudden
buffels rondzwierven; zij zullen
ze vaak hebben gezien. Ook moeten ze
vaak Indianen hebben ontmoet. Om
dat zij het land zo goed ken
den, werden ze tijdens de In
diaanse opstand van 1885
zelfs ingehuurd voor de ver
kenningsmissies van het Ca
nadese leger, wat het land-
meetvak in deze streken be
slist een bijzonder karakter moet heb
ben gegeven
•uiution
AthabajsccC
WoUastionjl.
Brochet
inCWn i t
1 'TT i Norway
yr House
VK-Cr°sT i
>BichèRon9e,-V
SASKATCHEWAN1.!
tchpnn J The Pl
Srü'&L—lGran<
GEODESIA 2003-2
