in
Rotterdam 1999
over 1970 over 1940 over 1910 en nog veel ouder
hoop te doen is, maar in vroeger tijden
heeft er zich ook veel afgespeeld. Oor
spronkelijk was het gebied een singel,
met een molen die zich in het water
spiegelde, met binnen de veste dichte
De Rotterdamse
Passage, geopend
in 1879 en ver
woest in 1940.
Vanaf 19 december
1883 verlicht
vanuit de eerste
elektriciteitscentrale
in Nederland, op
de Baan 34, zo'n
200 meter naar
het zuiden.
bebouwing en open plekken voor een kerkhof en tuinen (de
laatste pas bebouwd in 1925). Daarbuiten lagen blekerijen,
tuinen en lusthoven voor de welgestelde Rotterdamse bur
ger. De snelle stedelijke ontwikkeling in deze 'lanenrepu-
blielcen' begon zo rond 1830, met wilde bebouwing tussen
onfrisse sloten. In 1840 werd besloten tot de bouw van een
indrukwekkend, toen hypermodern ziekenhuis. In 1851
was het, al flink verzakt helaas, voltooid. Het rommelige la-
nengebied werd na 1860 grondig gesaneerd met enkele
doorbraken op basis van plannen van stadsarchitect W.N.
Rose (als jongeling was hij door de landmeter J.H. Jappé in
Groningen goed geschoold; al zijn metingen, inventarisa
ties en onteigeningstekeningen zijn er nog!). Aan de stads-
kant opende in 1879 de eerste passage van Nederland haar
deuren. Dit 'Rotterdamse wereldwonder' werd in 1883 met
toen net uitgevonden gloeilampen verlicht vanuit de eerste
Nederlandse elektriciteitscentrale, niet zonder enig gekra
keel over de kabel die door particuliere grond was gelegd.
Nog later, rond 1913, volgde de demping en transformatie
tot stadsboulevard van de Coolsingel, met grote gevolgen
voor de verdere bebouwing. Het bombardement van 14 mei
1940 veegde vrijwel alles van de kaart, maar veel bedrijven
en instellingen kwamen, zij het op een andere plek, weer te
rug in het gebied. En nu ligt er, onder verdwenen Lusthof
Concordia, Coolsingelziekenhuis, Coolsingelwater en Gym-
Molen
De Hoop Accustation A
Beurs/WTC
100 m
Bank Mees Pierson
en Archiefwinkel
St. Lucia
Hotel Atlanta
Rotterdamsche Bank
Amsterdamsche Bank
Lijnbaan
Bijenkorf
Coolsingelziekenhuis
ABN/AMRO
Lijnbaan (17/18e eeuw)
Jungerhans
Jungerhans
Donner
Vroom en Dreesmann
HBU
monument (Dudok)
C&A
Academie van Beeldende Kunsten
en Technische Wetenschappen
Van Hogendorp
Gymnasium Erasmianum
Vroom en Dreesmann
C&A
HEMA
HEMA
Hoogheemraadschap Schieland
Café de Unie
Vrouwengesticht van Weldadigheid
Passage
Historisch Museum
Van Hogendorp
GEODESIA 2003*3
