Droomwens of wensdroom
Hoe zal het Kadaster er over tien a vijftien jaar uitzien
en hoe zal dit dan functioneren? De vele vormen van
groeiende samenwerking tussen kadasters van ver
schillende Europese landen en het recentelijk opgestarte
EULIS-project (European Land Information Service) duiden
enerzijds steeds meer op een ver(der)gaande samenwerking
over de nationale grenzen heen, terwijl anderzijds een
structurele uitwisseling van gegevens gedwarsboomd
wordt door het gebruik van verschillende kadastrale regis
tratiestelsels. Zijn wij als Verenigd Europa nu wel of niet op
weg naar een Europees uniform kadaster? Is er binnen de
deelnemers van de EU überhaupt behoefte aan een uniform
kadaster? Dit was de hoofdvraag van het onderzoek binnen
de groep van stakeholders van het Kadaster.
Welke problemen ervaart men bij de kadasterorganisaties
en vertegenwoordigers van de stakeholders van de kadas
ters (die ook uitwisselingsrelaties met kadasters in andere
landen onderhouden) in Nederland, Zweden, Engeland,
Duitsland en Spanje (als vertegenwoordigers van de landen
van de Europese Unie), door de aanwezigheid van verschil
lende kadastrale registratiestelsels?
Stakeholders van het Kadaster
Binnen Nederland kent het Kadaster verschillende stake
holders 1':
notariaat;
makelaardij;
elke Nederlander;
banken en financiële instellingen;
overheid;
gemeenten;
waterschappen;
kadasterorganisatie met alle personeelsleden.
In het onderzoek wordt de grote groep stakeholders beperkt
tot die groepen die een uitwisselingsrelatie 2) onderhouden
met kadasterorganisaties in andere landen. Hierdoor vallen
bijvoorbeeld de overheden, de gemeenten en de water
schappen af; zij hebben immers alleen relaties met het
kadaster in eigen land. Groepen die in alle landen terug
komen zijn: makelaars (in een aantal landen vertegenwoor
digd door de banken), banken en financiële instellingen,
kadasterorganisatie met alle personeelsleden, inwoners
van het betreffende land, en overheid.
Methodologische verantwoording
Aangezien het object van dit onderzoek nooit eerder empi
risch is nagegaan, is er geen inhoudelijk relevant vergelij-
kend onderzoek te vinden. Er zijn wel
iswaar diverse artikelen verschenen
met een aantal vermoedens inzake de
ze problematiek, maar hier is nog geen
gefundeerd onderzoek aan voorafge
gaan. Daarom is er behoefte aan het
beschrijven van individuele gevallen,
en aan het ontdekken, formuleren en
typeren van kenmerken en begrippen
met het oog op theorievorming, het
geen leidt tot een kwalitatieve analyse.
Dit onderzoek betrof een probleem-
signaleringsonderzoek. Vaak hebben
in het begin maar een paar mensen in
de gaten dat er iets mis dreigt te gaan.
De eerste fase van een interventie
cyclus bestaat er dan ook vaak uit dat
men ervoor zorgt dat het probleem als
zodanig 'op tafel komt', opdat het voor
iedereen zichtbaar en bespreekbaar
wordt. Gezien het onbekende van de
problematiek is gekozen voor een se-
mi-gestructureerd interview aan de
hand van een topic-lijst.
De data werden verzameld met behulp
van diepte-interviews bij kadasterorga
nisaties en hun stakeholders in verschil
lende landen in Europa. Het steekproef-
kader is opgebouwd door middel van
'snowball sampling'. Het principe hier
bij is dat men via enkele sleutelpersonen
(of ook wel respondenten) een netwerk
van potentiële respondenten opbouwt,
waaruit de onderzoeker kan selecteren.
Resultaten
In het kader volgt een totaaloverzicht
van de gesignaleerde problemen uit alle
interviews, gekoppeld aan het aantal ke
ren dat dit probleem werd gesignaleerd.
Het valt op dat de eerste vijf proble
men uit dit overzicht al 50% van alle
probleembeschrijvingen afdekken. Op
vallend is dat een aantal probleembe
schrijvingen ook terugkeert als een
oorzaakbeschrijving van problemen.
Eén Europa, één kadaster?
Gerard Leenders,
informatie
architect
concernstaf IBP,
Kadaster
Apeldoorn.
1) Stakeholders zijn
die individuen of
groepen, waarmee
een interdependen
tierelatie (of sym
biotische relatie)
bestaat.
2) Stakeholders met
uitwisselingsrelaties
zijn die individuen
en groepen, die ten
behoeve van het
uitoefenen van hun
werkzaamheden in
formatie halen, dan
wel brengen bij een
kadasterorganisatie
in het buitenland,
dan wel bewust
gegevens (laten)
opvragen bij een
kadasterorganisatie
in het buitenland
voor het verkrijgen
van nadere informa
tie over huidige of
toekomstige rech
ten op percelen.
Onderzoeksstrategie
Dataverzameling en data-analyse
geodesia 2003-3
