Werk in uitvoering: 25 a 30 doden en
200 ernstig gewonden per jaar
aangevuld met een oranje broek met
reflecterende strepen. Een uitrusting
waar niet alle medewerkers gelukkig
mee zijn! Naast de signaalkleding heb
ben de mensen nog de beschikking
over warme kleding en bijvoorbeeld
zwemvesten voor het werken in de
boot (fig. 9). Uiteraard is de auto ook
nog voorzien van verbanddoos, brand
blusser en instructies hoe te handelen
bij calamiteiten. Verder bevat het hier
voor genoemde handboek nog meer
procedures en informatie, bijvoor
beeld over het meten van rioolputten,
de betekenis van de ontheffing ver
keersregels en -tekens en parkeren, en
zovoort.
Bewustwording en instructie
De invoering van een handboek, wat
hulpmiddelen en een paar trucjes is
niet genoeg. Veiligheid wordt alleen
bereikt als het 'tussen de oren zit'.
Daarvoor zijn tijd en geduld nodig, en
wederzijds vertrouwen. Eén van de
problemen waar we tegenaan liepen,
is dat er binnen onze organisatie een
(te) groot gat gaapt tussen hoever de
landmeters inmiddels zijn en hoever
de rest van de organisatie is. De begrij
pelijke reactie van de landmeters was
dan ook: "Wij moeten alles perfect
voor elkaar hebben, met alle last die
we daarvan hebben, en onze collega's
dragen nog niet eens een veiligheids
vestje". En hoewel het niet verstandig
is je eigen veiligheid afhankelijk te
maken van de onveiligheid van een an
der, zijn dit toch lastige discussies.
Door aantoonbaar te kiezen voor een
werkbare oplossing en niet te beknib
belen op materialen, zijn we hier toch
uitgekomen. Vrij vroeg in het traject
van veilig werken is een cursus 'Veilig
werken langs de weg' gegeven. In deze
- algemene - cursus waren er nog geen
specifieke oplossingen voorhanden
voor de landmeetkundige praktijk. De
medewerkers gaven dan ook duidelijk
aan dat de standaardaanpak tot wei
nig resultaat zou leiden. Nadat het ad
viestraject was doorlopen en het hand
boek vervaardigd, zijn deze bij de bui
tendienst geïntroduceerd. Voorlopig
lijkt het draagvlak voor de gekozen
maatregelen toch vrij groot te zijn,
maar enige gewenning is nog wel no
dig. Naast de buitendienst is de rest
van team Geo-Informatie ook betrok
ken bij het veilig werken. Bij het ma
ken van de offerte moet worden gere-
Fig. 9.
Veilig op het
water: zwemvest
aan, maar wel een
versie waarin je
goed kunt werken!
Voor iedereen die denkt dat het met de verkeersrisico's van
landmeters wel meevalt, volgt hier een selectie uit een tekst
van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveilig
heid (SWOV), uit het SWOVschrift nummer 76 van september
1998.
Uit de ongevallenanalyse blijkt dat er in Nederland jaarlijks
ongeveer duizend slachtoffers vallen bij ongevallen in de
buurt van werk in uitvoering. Hiervan overlijden vijfentwin
tig a dertig personen, en ruim tweehonderd slachtoffers wor
den in het ziekenhuis opgenomen. Jaarlijks vallen er ongeveer
vijftien slachtoffers onder 'personen die werk uitvoeren'. Van
deze vijftien slachtoffers overlijdt er gemiddeld één per jaar
en komen er vijf in het ziekenhuis terecht. De overige negen
slachtoffers zijn minder ernstig gewond. Deze 'personen die
werk uitvoeren' zijn overigens niet alleen wegwerkers; het
gaat ook om bijvoorbeeld vuilnisophalers, groenmedewerlcers
of landmeetkundigen. De aantallen ernstig gewonde of dodelij
ke slachtoffers bij werk in uitvoering lijken sinds 1990 te zijn
toegenomen. De ongevallen met wegwerkers gebeuren rela
tief vaak op een afgesloten rijstrook of weggedeelte, op een
vluchtstrook, bij de vangrail, berm of invoegstrook. Van alle
bestudeerde letselongevallen, waarbij personen die werk uit
voeren slachtoffer worden, gebeurt ongeveer 60% binnen de
bebouwde kom. Opvallend hierbij is dat de ongevallen in de
groep 'wegwerkers' juist voor het grootste deel (tweederde)
buiten de bebouwde kom plaatshebben. Verder valt het rela
tief grote aantal vuilnisophalers op, dat slachtoffer wordt bij
een ongeval. Andere groepen die onderscheiden kunnen wor
den, zijn ongevallen waarbij sprake was van maai- of plant
soenwerkzaamheden, en die waarbij sprake was van meetwerk-
zaamheden. Ongevallen in deze groep gebeurden in verreweg
de meeste gevallen binnen de bebouwde kom.
geodesia 2003-5
