Uil de Cmw f)olö
Meer Geo-kunst
/tutald ^tecft
Chris is het goed gelukt om een
duif te fietsen. De staart is wat
hoekig en bij de hals zitten enke
le gaten. Ik vraag me af hoe hij erin ge
slaagd is om het oog erin te krijgen. De
contouren van de vogel zijn over het
algemeen behoorlijk scherp, maar op
sommige plaatsen wordt de lijn dif
fuus. De positiebepaling moet tijdelijk
wat minder nauwkeurig zijn geweest.
De duif van Chris roept veel vragen bij
111e op. Welke straten heeft hij gefietst?
Hoelang heeft hij stilgestaan? Wat
heeft hij tijdens zijn rit gezien? Hoe
heeft hij zijn route uitgezet? Ook de
fietsroutes van Irene, Jouke en Sanne
roepen vergelijkbare vragen bij me op.
Ik kijk naar kaarten die gemaakt zijn
in het kader van het project Amster
dam RealTime. Een project dat tussen
oktober en december 2002 door beel
dend kunstenaar Esther Polak in
samenwerking met de Waag Society is
uitgevoerd. Wat hebben ze gedaan?
Amsterdammers zijn uitgenodigd zich
te laten uitrusten met een tracer-unit.
Deze bestaat uit een PDA (Personal Di
gital Assistent) met GPS-ontvanger, die
via GPRS in verbinding staat met een
server. De locaties van de deelnemers
worden continu aan de server doorge
geven. Via internet en geprojecteerd
tijdens een tentoonstelling kunnen de
vorderingen van de Amsterdammers
'real time' worden gevolgd. Combina
tie van alle informatie levert een mooi
totaalbeeld op van Amsterdam. De in
dividuele routes kennen ieder zo hun
eigen dynamiek, zoals de duif van
Chris.
Dit project is in meerdere opzichten
interessant. Ten eerste is hier een zeer
aansprekende toepassing voor 'real ti
me' geo-informatie gerealiseerd. De
combinatie van menselijk handelen en
'real time' observatie van posities geeft
deze geo-toepassing een bepaalde
spanning, die we niet snel bij een
kaart van landgebruik of bodem voe
len. Ten tweede blijkt dat de technolo
gie voor mobiele geo-toepassingen in
middels zo volwassen is geworden, dat
het snel voor projecten kan worden in
gezet. Wat mij echter nog het meest
opvalt aan dit project, is dat het idee
voor de toepassing niet uit het geo-
werkveld zelf komt! Beeldend kunste
naar Esther Polak is erin geslaagd om
zonder geodetisch of geo-informatie-
kundig te zijn opgeleid een creatieve
geo-informatietoepassing te ontwikke
len. Een mooie bijdrage van kunst aan
ons vakgebied.
De laatste jaren is het aspect kunst in
ons vakgebied naar de achtergrond
verschoven door het sterk sturen op
haalbare projectresultaten en de aan
dacht voor efficiënte gegevensinwin-
ning en -verwerking. Zeer treffend
wordt dit geïllustreerd door de veran
derende definitie van het vakgebied
kartografie. In 1973 definieerde de
'International Cartographic Associa
tion (ICA)' kartografie als "The art,
science, and technology of making
maps, together with their study as
scientific documents and works of
art". De kunst speelde in de kartogra
fie dus toen nog een belangrijke rol.
Later is deze definitie door de ICA ver
vangen door "Cartography is the disci
pline dealing with the conception, pro
duction, dissemination and study of
maps". Een veel zakelijkere definitie
met een sterke nadruk op productie en
informatieverspreiding. In Nederland
hebben we eenzelfde verschuiving
doorgemaakt. De definitie van karto
grafie volgens het Kartografisch Woor
denboek luidt "Het toegankelijk en
hanteerbaar maken en overdragen van
ruimtelijke informatie, met nadruk op
de visualisatie en interactie, afge
stemd op het oplossen van ruimtelijke
problemen". Ook in deze definitie
staat het toegankelijk maken van in
formatie en het nut sterk op de voor
grond. Het kunstaspect van het kaar
ten maken is geheel verdwenen. Ik er
vaar dit als een verarming.
Voor de toekomst van ons vakgebied is
een frisse en vernieuwende kijk op
ruimtelijke wereld 0111 ons heen en het
gebruik van geo-informatie in de
samenleving noodzakelijk. Ons lukt
dat vaak niet goed. We zitten vast in
bestaande procedures en bekende
werkwijzen. Bovendien ontwikkelen
we in de loop der jaren een soort pro
fessionele arrogantie, die ons het onbe
vangen experimenteren met nieuwe
uitdagende geo-toepassingen sterk be
lemmert. De geo-kunstenaar heeft de
ze remmingen veel minder. Kortom,
het wordt tijd dat we de kunst weer
een volwaardig onderdeel laten uitma
ken ons vakgebied. Haal eens een geo-
kunstenaar in huis. Laat u verrassen
door een heel andere kijk op geo-infor
matie. Dit scherpt de geest, verrijkt het
vakgebied en brengt u wellicht op
ideeën voor nieuwe geo-toepassingen.
GEODESIA 2003-9
