VVL-Voorjaarsexcursie naar Millingerwaard - Verslag
Nadat op 12 juni 2003 om elf minu
ten voor elf in de ochtend nog
geen drie procent van het aantal WL-
leden met algeme
ne stemmen vóór de
fusie met het GIN
had gestemd, begon
aansluitend de laat
ste excursie onder
de WL-vlag. Met
schitterend weer wa
ren we die ochtend
door een touringcar vanaf de
Waalkade in Nijmegen naar het 'Wil
derniscafé' in Kekerdont, gelegen aan
de rand van de Millingerwaard, ge
bracht. Katinka Roebert, organisator
van deze excursie, hield eerst een kor
te inleiding over hetgeen ons te wach
ten stond, namelijk de Natuurontwik
keling en de Waterbeheersing in de
Millingerwaard. Ze had hiervoor twee
sprekers uitgenodigd.
Gertjan Geerling, medewerker van de
Universiteit Nijmegen, maar betaald
door de Meetkundige Dienst van de
Rijkswaterstaat, hield een zeer boei
end verhaal over het 'Dynamisch
Uiterwaardenbeheer'. Op de plek
waar de Rijn zich vertakt in Waal, IJs-
sel en Neder-Rijn ligt de Gelderse
Poort. Het is een bijzonder natuurge
bied, waar flora en fauna vrij spel krij
gen. In het hart ligt de Millinger
waard. De rivier stroomt hier bijzon
der snel en door hoogwater verandert
het gebied regelmatig in een over
stroomde vlakte. De rivierduinen, ooi
bossen en moeraslanden vormen idea
le broedplaatsen voor sommige in
Nederland zeer zeldzaam geworden
vogels. De taak van Gertjan is nu om
met behulp van foto's, gemaakt door
verschillende soorten satellieten,
onderzoek te verrichten naar moge
lijkheden om de rivier een beter ver
loop te geven. Het is duidelijk dat de
waterafvoercapaciteit omlaag gaat
door het plaatsen van bomen, en om
hoog gaat door het verwijderen hier
van. Bodemkaarten worden ver
vaardigd en waar te veel grond ligt,
zal dat moeten worden verwijderd en
andersom. Hij gebruikt hiervoor in de
toekomst ook digitale remote-sen
sing. Dit is echter nu nog in ontwikke
ling.
Vervolgens kwam Johan Bekhuis na
mens de Stichting Ark aan het woord.
Hij toonde ons eerst een kaart met het
gebied, gelegen tussen het centrum
van Nijmegen en de Duitse grens. Zijn
onderwerp was de natuur
ontwikkeling van dit ge
bied. Johan vertelde eerst
wat over de historie aan de
hand van foto's waarop
te zien is hoe de Mil
lingerwaard er ruim
tien jaar geleden
nog uitzag. Het be
stond in hoofdzaak uit boe
renland. Mede door de inzet van het
Wereld Natuur Fonds wordt het oor
spronkelijke rivierenlandschap van
ooibossen, rivierduinen en nevengeu
len weer in ere hersteld. Wind en wa
ter krijgen de vrije hand. Er zijn in
middels honderden hectaren wilde na
tuur ontstaan. Hierdoor noemt men
het wel de 'Millingerjungle'. Natuur
lijk zijn er ook nadelen op te noemen.
Zo is het broedpaar van de grutto, een
echte grasvogel, verdwenen omdat er
nu minder gras is, maar hiervoor in de
plaats is de blauwe gans gekomen. De
uiterwaarden bestonden uit graslan
den met weidevogels, bijvoorbeeld de
tureluur. Tegenwoordig lijken de
uiterwaarden op grote badkuipen in
serie. In deze kuipen ontstaat slibvor-
ming, wat klei oplevert voor de bak
steenindustrie. Tenslotte toonde Johan
ons nog een aantal prachtige natuurfo
to's van de Millingerwaard.
Daarna werd het tijd voor een flinke
wandeling door het hele gebied. Niet
iedereen had gehoor gegeven aan de
oproep om wandelschoenen mee te ne
men. De meesten gelukkig wel! Jan, be
heerder natuur-rivierengebied bij het
Gelderse Beuningen, vertelde al strui
nend, en zo nu en dan stilstaand over
alle bijzonderheden. Zo staat het wa
ter van de rivier 's winters wel acht me
ter hoger dan 's zomers. Hij toonde ons
de bever, gevangen bij de Duitse Elbe,
met nestparadijs voor de winterslaap,
verder meertjes waar klei wordt afge
graven, zo'n vijftien verschillende
soorten wilgenbosjes en een Canadese
populier, die wel honderd jaar kan
worden. Toen we bij de rivier aankwa
men, zagen we ineens een groep van
twintig eikenstammen van achtdui
zend jaar oud, die hier door Rijkswa
terstaat waren opgebaggerd en neerge
zet. Aan het eind van de wandeling
wees Jan ons op twee voormalige
steenfabrieken, waarvan de torens van
de ovens nog zichtbaar waren. Tenslot
te werden we per boot teruggebracht
naar de Waalkade in Nijmegen. Aan
boord kregen we een drankje van de
WL aangeboden. Daar waren we wel
aan toe na deze zeer interessante wan
deling.
Paul van Schelt
GEODESIA 2003-9
